Controleprotocol accountantscontrole jaarrekening 2004 naar de raad.
- 16 februari 2005 -
Het college van burgemeester en wethouders van Doetinchem stelt de
gemeenteraad een controleprotocol met plan van aanpak voor de
accountantcontrole op de jaarrekening 2004 voor. Net als alle andere
Nederlandse gemeenten hoorde Doetinchem pas eind november 2004 de nieuwe
eisen voor de accountantscontrole op de jaarrekening. De accountants moeten
vanaf de jaarrekening 2004 een verklaring over getrouwheid en rechtmatigheid
verstrekken. Tot de jaarrekening van 2003 toetste de accountant van de
gemeente ook op rechtmatigheid, maar was er geen sprake van een volkomen
onderzoek daarnaar. Door de late bekendwording lopen veel gemeenten het
risico om geen goedkeurende verklaring voor de jaarrekening te krijgen.
Minister Remkes van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft erkend
dat dit eerste jaar voor de gemeenten een leerjaar is.
Wat is rechtmatigheid?
De rechtmatigheidsverklaring is een nieuw onderdeel in het
accountantsonderzoek bij gemeenten voor het verkrijgen van een
goedkeurende verklaring. In de controle van de jaarrekening 2004 is
hiervan voor het eerst sprake. In deze verklaring spreekt de
accountant zich uit over de rechtmatigheid van de totstandkoming van
de baten, lasten en balansmutaties die in de jaarrekening worden
verantwoord. Deze moeten in overeenstemming zijn met Europese
richtlijnen, nationale wetten, provinciale regelingen en de
verordeningen en besluiten van de gemeenteraad en van het college van
b&w. De rechtmatigheid is belangrijk voor gemeenten, omdat zij
publiekelijk geld besteden en innen. Burgers moeten er op kunnen
vertrouwen dat de overheid deze gelden verwerft en besteedt volgens
alle wetten en regels die hierop van toepassing zijn.
Haalbaarheid
In 2001 maakte het Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties bekend dat zij per 2004, naast de toets op de
getrouwheid van de jaarrekening, ook een rechtmatigheidscontrole in
wilde voeren. Pas in de tweede helft van 2004 werd duidelijk wat het
ministerie precies verwachtte van de rechtmatigheidscontrole. De
Vereniging van Nederlandse Gemeenten en diverse accountantsdiensten
gingen hiermee aan de slag en kwamen met een standaard voor gemeenten.
Eind november kwam de minister nog met aanvullende aanscherpingen. In
eerste instantie werd verwacht dat de geldstromen die met rijks- en
provinciewetten en regels te maken hebben getoetst zouden worden. Eind
november 2004 werd duidelijk dat ook de gemeentelijke regelgeving
onder de rechtmatigheidscontrole komt te vallen.
Gezien het late tijdstip waarop duidelijk werd wat het ministerie met
de rechtmatigheidscontrole bedoelde, lijkt het vanzelfsprekend dat
veel gemeenten worden geconfronteerd met een niet-goedkeurende
accountantsverklaring of een oordeelsonthouding bij de jaarrekening
2004. Dit komt niet zozeer doordat de gemeente onrechtmatig handelt,
maar meer doordat zij onvoldoende tijd heeft gehad om zich voor te
bereiden op de nieuwe regels van het rijk.
Rechtmatigheid in de toekomst
De gemeente Doetinchem heeft naast het controleprotocol een
inventarisatie gemaakt van alle gemeentelijke regels en
verordeningen, die met het nieuwe accountantsregime te maken krijgen.
Aan de hand daarvan is een plan van aanpak opgesteld om de
geïnventariseerde regels in overeenstemming te brengen met de eisen
voor accountantcontrole. Hiermee worden de voorwaarden geschapen om de
rechtmatigheidstoets wel te kunnen doorstaan en zodoende over 2005 een
goedkeurende accountantsverklaring te krijgen. De gemeente zal
hiervoor enige aanpassingen in de administratieve organisatie en in de
eigen verordeningen doorvoeren.
Gemeente Doetinchem