Technische Universiteit Eindhoven

Tentoonstelling Science + Fiction aan de Technische Universiteit Eindhoven
17 februari 2005

PERSBERICHT

De innige band tussen kunst en wetenschap

Kunst en wetenschap proberen beide op hun eigen manier de wereld om ons heen te beschrijven en te begrijpen. De wetenschap gebruikt strakke procedures en uniforme wetten en theorieën, de kunst zoekt de kracht van verbeelding en creativiteit. De tentoonstelling Science + Fiction brengt de objectieve wetenschap en de subjectieve kunst weer bij elkaar. De tentoonstelling is van 17 februari tot en met 10 april in het Hoofdgebouw van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) vrij toegankelijk voor publiek.

Kunstinstallaties
Bekende kunstenaars, onder wie de Nederlander Joep van Lieshout, hebben speciaal voor deze expositie een aantal kunstinstallaties gemaakt die een aantal wetenschappelijke thema's in de wetenschap verbeelden, waaronder nanotechnologie, neurowetenschappen, culturele antropologie en de psyche van de wetenschapper. Het verbindend element tussen deze installaties is de alternatieve visie die wordt gegeven op de wetenschap. Niet het objectieve, rationele aspect van de wetenschap staat centraal, maar veel meer de fascinatie en persoonlijke beleving ervan.

Paradoxale verhoudingen
De expositie over nanotechnologie maakt het onzichtbare voelbaar. Bij de neurowetenschappen wordt de paradoxale verhouding tussen de objectieve en subjectieve aspecten van hersenen verbeeld. Bij culturele antropologie gaat de bezoeker zelf op ontdekkingsreis. En een driedimensionale video-installatie presenteert op indringende wijze een gesprek tussen de wetenschapper en zijn Frankenstein-achtige creatie.

Volkswagenstichting
Deze unieke expositie was eerder te zien in enkele grote Duitse steden en in het Nobelmuseum in Stockholm. In Nederland is de tentoonstelling uitsluitend op de TU/e te zien. Na Eindhoven vertrekt de tentoonstelling naar Tokyo. De tentoonstelling in Eindhoven is georganiseerd door Studium Generale van de TU/e. De expositie is eigendom van de Volkswagenstichting. Deze Duitse stichting, gefinancierd door de bekende autofabrikant, heeft als ideële doelstelling het promoten van de wetenschap.

Periode: 17 februari - 10 april 2005
Openingstijden: op werkdagen van 10.00-18.00 uur en in het weekend van 12.00-17.00 uur.
Rondleiding: Voor bezoekers is een audiotour beschikbaar. Rondleiding: dagelijks om 14.00 uur.
Lokatie: Hal Hoofdgebouw Technische Universiteit Eindhoven

BIJLAGE Persbericht Expositie Science + Fiction aan de TU/e

Hersenonderzoek
Dynamiek en aanpassingsvermogen van neurale systemen. Een van de belangrijkste onderwerpen van het huidige hersenonderzoek is het dynamische aanpassingsvermogen van de hersenen, ook wel adaptiviteit of plasticiteit genoemd.

Atelier Van Lieshout: Hersenpaviljoen
Het hersenpaviljoen van de Nederlandse kunstenaarsgroep Atelier van Lieshout laat aan de buitenkant het objectieve, wetenschappelijke perspectief op hersenonderzoek zien en aan de binnenkant de zelfwaarneming van de kunstenaar Joep van Lieshout.

Nanotechnologie
De technologische ontwikkelingen in de afgelopen decennia worden gekenmerkt door een snelle miniaturisering. Bij steeds kleinere dimensies van bouwelementen beginnen de grenzen van de conventionele microstructurering in zicht te komen; er is behoefte aan fundamenteel nieuwe concepten. Een van de belangrijkste benaderingen hierbij gaat uit van de productie van nanostructuren via het principe van een bouwdoos.

Sommerer & Mignonneau: Nano-Scape
De installatie "Nano-Scape" bestaat uit vier tafels, waarop zich telkens een onzichtbare sculptuur bevindt. Als de bezoeker zijn hand boven de tafel beweegt, zal hij weerstand voelen, maar door de onzichtbare afstotende kracht de tafel niet kunnen aanraken. Deze nanosculptuur voelt als een onzichtbaar, vast oppervlak. Bij elke aanraking verandert de sculptuur, want deze reageert op iedere beweging van de waarnemer.

Global Culture
Constructie van eigene en vreemde. Welke invloed heeft de 'globalisering' op identiteitsvorming in een interculturele context? Aan de ene kant zien wij een groeiende internationalisering van onze leefwereld, waarbinnen economische, wetenschappelijke en culturele betrekkingen met andere landen en continenten tot de normaliteit van alledag behoren. En aan de andere kant zien wij de toenemende afgrenzing en intolerantie tegenover andersoortige culturen, ja zelfs openlijke haat tegen 'vreemden' en 'vreemdsoortige dingen'.

Christoph Keller: Expeditie Bus
Expeditie-bus is een installatie over de geschiedenis van de culturele globalisering en over het perspectief van de etnografische film. In het middelpunt van deze opstelling over de geschiedenis van het etnologische onderzoek vertelt een spiegelende campingbus over de expeditie naar het onbekende en over de weerspiegeling van eigen culturele voorstellingen.

Science Fiction
Wetenschap en het publiek. Wetenschappelijke kennis en de technische toepassing daarvan zijn sinds de oudheid zowel met bevrijding als met onderdrukking geassocieerd, met de macht om controle uit te oefenen, maar ook met de bedreiging om gecontroleerd te worden, met welzijn voor de mensheid, maar ook met vernietiging. Deze fundamentele ambivalentie die verbonden is met de wetenschap kristalliseert zich in specifieke onderwerpen, die steeds opnieuw de kop opsteken en tot populaire mythes worden getransformeerd. Een van deze mythes, is de kunstmatige creatie van menselijk leven. De oerfiguur van deze mythe is de archetypische alchemist Doctor Faust.

M+M: 'Good Morning, Dr. Mad!'
De video-installatie laat in een eindeloze loop een wetenschapper zien die steeds weer dezelfde interactie aangaat met de door hem gecreëerde ideale homunculus 'Good Morning, Dr. Mad!' citeert een hele typologie van eenzame wetenschappers uit de sciencefictionfilm en de sciencefictionliteratuur: de onverschrokken Victor Frankenstein, de verscheurde dr. Jekyll en Mr Hyde, de filmastronaut David Bowman in Stanley Kubricks '2001: a space odyssey', de ongelukkige hoofdfiguur uit Michel Houellebecqs 'Elementaire deeltjes'. Het personage in het werk van M +M bestaat uit samples van zulke hoofdfiguren. Ook zijn 'creatie' en de relatie met de wetenschapper herinnert aan voorbeelden uit de sciencefiction.