Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht

15 februari 2005
PB05-017

Economie groeit 1,3 procent in 2004

De Nederlandse economie is in 2004 met 1,3 procent gegroeid. Dat betekent dat de economie zich enigszins heeft hersteld van de krimp in 2003. Wel blijft de groei van het bruto binnenlands product (BBP) ruim beneden het gemiddelde van 2,5 procent over de afgelopen 35 jaar. De bescheiden economische groei in 2004 is vrijwel geheel te danken aan de sterk gestegen export. Overheid en huishoudens besteedden nauwelijks meer dan in 2003. De investeringen herstelden zich iets na de dalingen in voorgaande jaren. De daling van de werkgelegenheid in 2004 is de grootste in ruim twintig jaar. Dit blijkt uit de eerste raming van de Kwartaalrekeningen van het CBS. In het vierde kwartaal van 2004 lag het BBP 1,3 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2003. Ten opzichte van het derde kwartaal van 2004 daalde het BBP licht. Deze geringe krimp volgt op de lichte groei in het derde kwartaal van 2004.

Kwartaal-op-kwartaalgroei licht negatief Het volume van het BBP was in het vierde kwartaal van 2004, na correctie voor werkdag- en andere seizoeneffecten, 0,1 procent lager dan in het derde kwartaal van 2004. Bij de kwartaalvergelijking is voor het effect van de twee extra werkdagen in het vierde kwartaal van 2004 gecorrigeerd. De geringe krimp van de economie volgt op de lichte kwartaal-op-kwartaalgroei van 0,3 procent in het derde kwartaal.

Uitvoer trekt het herstel van de economie In 2004 was het volume van de uitvoer van goederen en diensten 7,2 procent hoger dan in 2003. Dit is de hoogste groei in vier jaar. In de loop van 2004 is de export steeds sterker aangetrokken en uitgekomen op een stijging van 9,9 procent in het vierde kwartaal. De stijging van het exportvolume heeft niet ln.... worden via Nederland gedistribueerd nadat ze een geringe bewerking hebben alleen betrekking op in Nederland geproduceerde goederen en diensten, maar meer nog op de wederuitvoer van elders geproduceerde goederen. Deze sbc.... marktaandeel op de Nederlandse markt hebben vergroot. ondergaan. De invoer groeide in 2004 met 6,7 procent bijna even hard als de uitvoer. Het hoge groeicijfer van de invoer wordt niet alleen veroorzaakt door de wederuitvoer, maar ook doordat buitenlandse leveranciers hun w
Zeer geringe groei consumptie van huishoudens w Het volume van de consumptie van huishoudens was vorig jaar 0,5 procent w hoger dan in 2003. In 2003 daalde de consumptie nog met 0,9 procent. De CBS Persbericht PB05-017 pagina 1 van 5

lichte groei van de consumptie van huishoudens was voor een groot deel te danken aan hogere uitgaven voor de zorg als gevolg van enkele belangrijke wijzigingen in de AWBZ en de Ziekenfondswet. Ook aan voedings- en genotmiddelen werd, voor prijsdalingen gecorrigeerd, meer uitgegeven. Daarentegen gaf de consument opnieuw minder uit aan duurzame consumptiegoederen, zoals meubelen en personenauto's.

Overheidsconsumptie nauwelijks toegenomen
Het volume van de overheidsconsumptie was in 2004 slechts 0,2 procent hoger dan in 2003. Deze stijging valt in het niet bij de groeipercentages van de afgelopen jaren, toen de overheidsbestedingen de belangrijkste impuls voor de economie vormden. De reële uitgaven voor de zorg namen ook in 2004 toe, maar minder sterk dan voorheen. De uitgaven voor openbaar bestuur waren echter lager.

Licht herstel investeringen
In 2004 waren de investeringen in vaste activa 1,6 procent hoger dan in 2003. Deze lichte groei komt na twee jaar van fors teruglopende investeringen. In woningen en in machines en installaties werd iets meer geïnvesteerd. Dit laatste is in lijn met de iets hogere bezettingsgraad van de industrie in 2004. De investeringen in bedrijfsauto's en vooral computers waren fors hoger. In infrastructuur en bedrijfsgebouwen echter werd opnieuw minder geïnvesteerd.

Productiegroei het hoogst in handel, transport en gaswinning Het bescheiden economisch herstel in 2004 kwam vooral ten goede aan handel, transport en communicatie. De industriële productie nam nauwelijks toe. In de metaal steeg de productie wel voor het eerst in jaren, maar de chemie liet het afweten. De productie van de energiesector nam wel sterk toe doordat vorig jaar veel meer gas is gewonnen. Dat gas is vooral afgezet in het buitenland. In de landbouw waren de oogsten goed. De bouwproductie was vrijwel even hoog als in 2003 door iets meer investeringen in woningen en minder in gebouwen en infrastructuur. De lichte groei van de financiële en zakelijke dienstverlening kwam voor een groot deel van banken en verzekeraars. De groei van de niet-commerciële dienstverlening was volledig te danken aan de zorg en lag voor het eerst sinds 2000 beneden de groei van het bedrijfsleven.

Grootste daling werkgelegenheid in meer dan twintig jaar In 2004 was de werkgelegenheid van werknemers, gemeten in arbeidsjaren, 1,7 procent lager dan in 2003. Dit is de grootste daling van de werkgelegenheid in ruim 20 jaar. In het vierde kwartaal van 2004 was de daling 1,6 procent. De arbeidsproductiviteit, het volume van de productie per arbeidsjaar, was in 2004 ongeveer 3 procent hoger dan in 2003. Deze stijging is veel groter dan in de drie voorafgaande jaren. Een stijging van de arbeidsproductiviteit is gebruikelijk bij een beginnend conjunctureel herstel.

Technische toelichting
De economische groei wordt gemeten aan de volumegroei van het bruto binnenlands product (BBP). Dit is het totaal van de in het productieproces gevormde inkomens (de `toegevoegde waarde').
CBS Persbericht PB05-017 pagina 2 van 5

In dit persbericht is de eerste raming van de economische groei in het vierde kwartaal van 2004 en daarmee voor heel 2004 gepubliceerd. Deze "flash- raming" heeft een voorlopig karakter: de cijfers kunnen nog worden aangepast op basis van statistische informatie die de komende tijd beschikbaar komt. Op 31 maart 2005 worden nieuwe cijfers over het vierde kwartaal en eventueel ook over de voorgaande drie kwartalen gepubliceerd, waarbij bovendien meer detailgegevens beschikbaar komen. Ook nadien kunnen de cijfers worden aangepast bij het vaststellen van de jaarramingen van de Nationale rekeningen.
In dit persbericht zijn de oorspronkelijke cijfers over voorgaande kwartalen niet gewijzigd. Seizoengecorrigeerde cijfers voor voorgaande kwartalen kunnen door het toevoegen van het vierde kwartaal van 2004 wel fractioneel zijn veranderd.
Conform Europese afspraken is een eerste raming van de werkgelegenheid in het vierde kwartaal van 2004 gemaakt en in dit persbericht gepubliceerd. Deze raming heeft uitsluitend betrekking op werknemers. Zelfstandigen blijven buiten beschouwing. De raming luidt zowel in banen als in arbeidsjaren (=voltijdbanen). Op 1 april 2005 worden nieuwe cijfers over het vierde kwartaal gepubliceerd, met daarbij een verdeling van de werkgelegenheid naar bedrijfstakken.

Tabel 1: Bruto Binnenlands Product (marktprijzen)
Verandering ten opzichte van Zelfde periode vorig jaar Voorgaande periode 1) volumemutaties in % 2001 1,4 . 2002 0,6 . 2003 -0,9 . 2004 1,3 . 2001-I 1,8 0,2 II 1,9 0,6 III 1,3 -0,1 IV 0,7 0,0 2002-I 0,4 0,1 II 0,4 0,4 III 1,0 0,2 IV 0,5 -0,3 2003-I -0,2 -0,6 II -1,4 -0,7 III -1,4 0,2 IV -0,5 0,7 2004-I 1,2 0,9 II 1,3 -0,1 III 1,5 0,3 IV 1,3 -0,1 1) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en werkdageffecten. Bron: CBS
Bijgestelde cijfers zijn cursief weergegeven.
CBS Persbericht PB05-017 pagina 3 van 5

Tabel 2: Goederen- en dienstentotalen
2003 2004 2004 I II III IV volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Consumptieve bestedingen 0,0 0,4 0,2 0,4 0,6 0,3 w.v. door huishoudens -0,9 0,5 0,4 0,4 0,7 0,4 door overheid 1,8 0,2 -0,1 0,4 0,3 0,1 Investeringen in vaste activa -3,1 1,6 4,5 1,4 0,7 0,0 Veranderingen voorraden 1) 0,0 0,2 0,4 -1,2 1,7 -0,2 Nationale bestedingen -0,5 0,8 1,1 0,4 1,3 0,4 Uitvoer goederen en diensten 0,0 7,2 3,5 7,5 7,8 9,9 Invoer goederen en diensten 0,6 6,7 3,5 6,3 8,0 9,0 Bruto binnenlands product -0,9 1,3 1,2 1,3 1,5 1,3 1) In procenten van het BBP in constante prijzen.
Bron: CBS

Tabel 3: Waarde- en prijsontwikkeling van het BBP (marktprijzen) Waarde Waardeverandering Prijsverandering mld euro in % t.o.v. jaar eerder 2001 429,3 6,7 5,2 2002 445,2 3,7 3,1 2003 454,3 2,0 3,0 2004 465,3 2,4 1,1 2001-I 104,8 8,0 6,0 II 109,6 7,2 5,2 III 104,5 6,4 5,1 IV 110,5 5,4 4,6 2002-I 108,2 3,3 2,9 II 113,3 3,4 3,0 III 109,1 4,5 3,4 IV 114,5 3,6 3,2 2003-I 111,6 3,1 3,3 II 116,1 2,5 3,9 III 109,9 0,8 2,2 IV 116,6 1,8 2,4 2004-I 114,2 2,2 1,1 II 118,6 2,1 0,8 III 113,0 2,7 1,2 IV 119,6 2,6 1,2 Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-017 pagina 4 van 5

Tabel 4: Toegevoegde waarde van producenten (bruto, basisprijzen) 2003 2004 2004 I II III IV volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Producenten van:
Goederen -2,5 1,8 2,2 1,9 2,1 1,0 Landbouw en visserij 3,4 2,3 1,1 1,0 2,6 4,2 Industrie en energie: -2,4 2,2 1,9 3,1 2,9 1,1 w.o. Industrie -2,8 0,7 1,4 1,3 0,3 -0,3 Bouwnijverheid -5,0 0,1 3,5 -1,2 -1,1 -0,9 Commerciële diensten -0,5 1,7 0,7 2,3 1,8 2,0 Handel, horeca en transport -1,2 2,6 1,5 3,0 2,9 2,8 Financiële en zakelijke
diensten 0,1 1,0 0,1 1,7 0,9 1,4 Niet-commerciële diensten 1,7 0,8 0,7 0,9 0,9 0,7 Bron: CBS

Tabel 5: Banen en arbeidsvolume van werknemers
2003 2004 2004
I II III IV x 1 000

Banen 7 462 7 352 7 368 7363 7360 7317 Arbeidsjaren 5 695 5 597 5 613 5632 5593 5548 %-mutatie t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Banen -0,3 -1,5 -1,4 -1,6 -1,5 -1,4 Arbeidsjaren -1,0 -1,7 -1,8 -1,8 -1,7 -1,6 Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-017 pagina 5 van 5


---- --