FNV Bouw

datum: 11-02-2005

Bouwwerkgevers schrijven met een vork

De CAO-onderhandelaars moesten via de media horen dat hun voorstellen voor de bouw-CAO 17 procent loonkostenstijging zouden betekenen. Vreemd! Want dat percentage hadden de werkgevers nooit eerder genoemd. En de bonden hadden vooraf aan een loonkostenbesparing van 2,5 procent meegewerkt doordat enkele premies in de sector lager werden vastgesteld. Dus zei CAO-onderhandelaar John Kerstens van FNV Bouw afgelopen woensdag op de persconferentie van de drie bouwbonden: "Als dat percentage al waar zou zijn, dan hadden de werkgevers ons daar toch al 34 keer mee om de oren moeten slaan tijdens de onderhandelingen." Kerstens schatte de stijging in loonkosten van het pakket van de bonden op tegen de drie procent, in lijn met het gezamenlijke arbeidsvoorwaardenbeleid van de vakcentrales, "maar werkgevers schrijven met een vork. Niet alleen hier."

Inmiddels heeft Bouwend Nederland een BOUW-CAO-BULLETIN verspreid. Daarin schrijven de werkgevers: 'Het pakket aan voorstellen dat de vakbonden op tafel hebben gelegd, leidt tot een kostenstijging van zo'n 17 %. Onverantwoord en volkomen irreëel, aldus de werkgevers. Van vakbondszijde zijn onder meer de volgende suggesties voor een nieuwe CAO ingebracht: uitbreiding van de reisurenregeling, extra toeslag voor alleenrijders, alternatief voor vakantiefonds, reparatie fiscale maatregelen, vijf dagen verlof voor kort verzuim, volledige doorbetaling van het loon in het eerste en tweede ziektejaar, forse tegemoetkoming in de gestegen ziektekostenverzekering en hier bovenop een structurele loonsverhoging naast uitbetaling van de prijscompensatie.'

Als dat de onderbouwing van die 17 procent moet zijn, dan heeft FNV Bouw daarop wel het een en ander af te dingen. In volgorde:

'Uitbreiding van de reisurenregeling' is nooit een voorstel van de bonden geweest. De werkgevers wilden er drastisch in snijden, wat de bouwvakker zo'n 30 procent zou kosten. Daarop hebben de bonden uiteindelijk gezegd dat ze zich wellicht konden vinden in 'werkelijke reistijd'. Maar dat is geen uitbreiding! Wel maakt het een eind aan de oeverloze discussie over 'kortste' of 'snelste' route.

'Extra toeslag voor alleenrijders' kan niet los worden gezien van 'reparatie fiscale maatregelen', wat even verderop staat. Bouwend Nederland lijkt te denken: 'als we het twee keer opschrijven, lijkt het twee keer zo duur'. Want het gaat erom dat vorig jaar de vergoeding van '28 cent netto' door een nieuwe belastingmaatregel opeens '28 cent bruto' werd. Nu is openbaar vervoer voor de meeste bouwvakkers geen keuze. En ook niet iedereen rijdt in een busje van de baas. Wie met eigen auto rijdt, komt sindsdien aan de '28 cent' tekort. Dus hebben de bonden tijdens de onderhandelingen gezegd: 'laten we erover praten hoe we de compensatie vormgeven'.

Het 'alternatief voor vakantiefonds' hoort in dit rijtje al helemaal niet thuis. Werkgevers willen van het vakantiefonds af: ouderwets, te duur. Bonden vinden het niet ouderwets en ook niet te duur, maar zijn bereid het onder te brengen in een systeem van levensloop. Als maar wél de sterke kanten van het vakantiefonds gehandhaafd blijven: spaarpotje voor werknemers, de mogelijkheid op een roostervrije dag door te werken, plus de garantie niet alleen dat het geld gestort wordt maar ook dat het buiten het bedrijf terechtkomt. Dat alles brengt werkgevers een stijging in de productiviteit en levert ze dus geld op. En het verlaagt hun administratiekosten, doordat ze niet én een levensloopregeling én een vakantiefonds hoeven bij te houden.

Dan 'vijf dagen verlof voor kort verzuim'. Zo lijkt het net alsof de bonden 5 dagen 'extra' gevraagd hebben. Maar het gaat om 'in plaats van'. Op wens van werkgevers, omdat het kort verzuim dan beter voorspelbaar wordt. Maar het blijft dus verlof dat ze al sinds jaar en dag doorbetalen, van doktersbezoek tot bruiloft.

Hebben werkgevers dan met 'volledige doorbetaling van het loon in het eerste en tweede ziektejaar' misschien een punt? Nee! Volgend jaar wordt een nieuwe wet van kracht, de wet WALVIS. Die wet ziet reisuren als een loondeel waarover onder meer ziekengeld wordt berekend. Dat gaat bouwwerkgevers geld kosten! Vele miljoenen zelfs. Want nu is de redenering nog: 'wie ziek is, reist niet', zodat niemand ziekengeld krijgt over de reisuren. De bonden zijn bereid de werkgevers die extra kosten te besparen, op voorwaarde dat in het tweede ziektejaar 100 procent van het loon wordt doorbetaald. Let op: 100 procent van dat loon zonder reisuren. Het is maar de vraag hoeveel hoger dat is dan 70 procent van een loon-met-reisuren. Bovendien komen er gelukkig veel minder bouwvakkers in het tweede ziektejaar terecht dan er in het eerste jaar worden doorbetaald, dus het gaat hier om bescheiden kosten.

Hoe zit het met de 'forse tegemoetkoming in de gestegen ziektekostenverzekering'? De bonden stellen vast dat in 2004 en 2005 iedereen z'n ziektekosten sterk heeft zien stijgen. Vorig jaar moest iedere werknemer een aanvullende verzekering nemen, onder meer om zich van fysiotherapie verzekerd te weten. Juist in de bouw is dat van het hoogste belang! Dan is het toch niet meer dan redelijk dat de werkgevers daarvan een gedeelte dragen. Daarom hebben FNV Bouw, Hout- en Bouwbond CNV en Vakvereniging Het Zwarte Corps gevraagd om 100 euro netto voor 2004 en 100 euro netto voor 2005. En nog iets: komend jaar komt er een nieuw soort verzekering tegen ziektekosten voor iedereen. De drie bonden hebben voorgesteld dat de sector bouw daarvoor een 'bouwpakket' inkoopt, met fysiotherapie. Dat drukt de kosten aanzienlijk. Voelen werkgevers daar niet voor, dan vinden de bonden dat ze de helft van het aanvullende pakket voor hun werknemers moeten vergoeden. Maar ze betalen nu aan de ziekenfondsverzekering mee en aan de particuliere verzekering. Dus 'forse tegemoetkoming in de gestegen ziektekostenverzekering'? Valt mee.

Ja, en dan als klap op de vuurpijl 'hier bovenop een structurele loonsverhoging naast uitbetaling van de prijscompensatie'. Met die woorden 'bovenop' en 'naast' lijkt het flink veel. Maar in werkelijkheid is de looneis voor 2005 1,25 procent, wat zelfs het kabinet-Balkenende als 'verantwoord' inschat. De drie bouwbonden willen dat zoals altijd in de bouw: de prijscompensatie, geschat op 1 procent, plus 0,25 procent structurele loonsverbetering.

Verderop in hun BOUW-CAO-BULLETIN zegt Bouwend Nederland dan nog dat het voorstel voor vroegpensioen van de drie bonden over enkele jaren zou leiden 'tot een pensioenpremie van bijna 30% van de loonsom'. 'Bijna' is kennelijk een rekbaar begrip, want de rekenaars van het pensioenfonds en een deskundige actuaris van buiten komen tot 22 à 23 procent. Hoe kunnen werkgevers dan op 30 procent komen? Alleen als ze ervan uitgaan dat er over enkele jaren nog maar de helft van de mensen in de bouw werkt: minder bouwvakkers betekent minder draagvlak voor het pensioenfonds en dus een hogere premie. Maar in een paar jaar tijd 70.000 bouwvakkers minder? Terwijl het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid voorspelt dat er in de bouwnijverheid als geheel in de toekomst zelfs weer wat meer mensen werken? Onwaarschijnlijk.

Van dat vroegpensioen zouden dan 'slechts enkele werknemers op termijn echt profijt kunnen hebben', zo vervolgt het BOUW-CAO-BULLETIN. Dat is een fabeltje. De bonden willen een stevige collectieve regeling. Voor iedereen dus. Ook in de toekomst. Want ook wie nu jong is, moet niet ooit tot na z'n 60e blijven buffelen.

'Bedrijven vragen naar mogelijkheden om afspraken te maken die aansluiten bij hun bedrijfssituatie', zo besluit het pamflet van Bouwend Nederland. Werknemers vragen naar mogelijkheden om afspraken te maken die ook aansluiten bij hun thuissituatie, vinden de bonden. Individueel. In een levensloopregeling, hartstikke modern.


---

FNV Bouw
Postbus 520 - 3440 AM Woerden
Tel 0900 36 82 689 Fax 0348 423 610