De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
ons kenmerk: IZ. 2005/463
datum: 11-02-2005
onderwerp: Doorberekening opkoopregeling alternatief Platform Toekomst
Suikermarkt TRC 2005/786
Bijlagen: 1
Geachte Voorzitter,
Conform mijn toezegging naar aanleiding van vragen van het Kamerlid
Atsma tijdens het Algemeen Overleg van 3 februari jl., ontvangt u
hierbij ter informatie een doorberekening van mogelijke budgettaire
consequenties van de opkoopregeling zoals het Platform Toekomst
Suikermarkt in haar alternatieve hervormingsplan voor de suikermarkt
voorstelt.
Beheersing van het aanbod van suiker op de Europese markt is het
kernelement van het voorstel van het Platform. Naast de quotering van
de import uit de Minst Ontwikkelde Landen (MOL's), stelt zij daartoe
voor de Europese productiequota te verlagen met 7,3 %1(1.274.000 ton,
hetgeen gelijk is aan de hoogte van de door de WTO toegestane
gesubsidieerde export). Met deze korting vervalt volgens het Platform
de noodzaak quotumsuiker met restitutie op de wereldmarkt te zetten.
Daarbij gaat het Platform ervan uit dat de uitspraak van het
WTO-suikerpanel geen gevolgen met zich meebrengt.
Opkoopregeling
Om vervolgens ruimte op de Europese markt te creëren voor
preferentiële importen, stelt het Platform voor minimaal 1.150.000 ton
aan de markt te onttrekken door middel van een door de EU
gefinancierde vrijwillige opkoopregeling. Hiermee wordt volgens het
Platform de invoer van suiker uit de MOL's (die zij vaststelt op
750.000), uit de Balkan en uit de Most Favoured Nations-regeling (MFN)
gedekt.
In het licht van het lopende WTO-suikerpanel (waarin zowel de
gesubsidieerde export van het equivalent van de ingevoerde ACS-suiker
als de export van C-suiker ter discussie staan), houdt het Platform
rekening met een groter tonnage dat uit de markt moet worden gekocht.
Indien de EU het equivalent aan importen onder het ACS Suikerprotocol
niet meer met subsidie kan exporteren, gaat het volgens het Platform
om 2.450.000 ton. Hierbij wil ik opmerken dat zowel het Platform als
de Commissie in haar mededeling omtrent het toekomstig suikerbeleid,
uitgaan van ongewijzigde bepalingen voor C-suiker.
Het Platform heeft een tweejarige, vrijwillige opkoopregeling voor
ogen. In het eerste jaar worden quota voor EUR 500,-/ton opgekocht, in
het tweede jaar voor EUR 400,-/ton.
Inkomenscompensatie
Naast de opkoopregeling voorziet het voorstel ook in
inkomenscompensatie voor de bietentelers. Het Platform gaat uit van
een prijsdaling van witte suiker van 16% met een bijbehorende
bietenprijsdaling van 20,9%. Het Platform wil de verlaging van de
bietenprijs voor 80% compenseren.
Budgettaire consequenties
In geval van een status-quo raamt de Europese Commissie haar
jaarlijkse uitgaven voor de suikermarktordening op EUR 1531 miljoen.
Omdat de landbouwuitgaven in het Platform van Brussel zijn vastgelegd,
moeten de totale kosten van de hervorming dus binnen dit bedrag
vallen. Indien de kosten hoger uitvallen, treedt zeer waarschijnlijk
het mechanisme van degressiviteit in werking. Dat houdt in een
algemene korting op alle directe betalingen, ook die voor andere
sectoren dan suiker.
Zonder vooruit te lopen op de definitieve uitspraak van het
WTO-suikerpanel, ben ik in mijn berekening uitgegaan van de hoogste
quotumkorting die het Platform in haar voorstel heeft meegenomen,
namelijk 2.450.000 ton. Bij de voorgestelde opkoopprijzen van EUR
500,- (eerste jaar) en EUR 400,- (tweede jaar), gaat het om een
éénmalig bedrag van ten minste EUR 980,- miljoen, maar dat kan oplopen
tot maximaal EUR 1225,- miljoen. Omdat het een tweejarige
opkoopregeling betreft, is het waarschijnlijk dat de lasten ervan ook
over twee begrotingsjaren worden verdeeld. De berekening dient zo te
worden gelezen dat de kosten van de opkoopregeling over beide
opkoopjaren zich bevinden tussen EUR 980,- en EUR 1225,- miljoen.
Boven op deze uitgaven komt nog de jaarlijkse inkomenscompensatie voor
de bietentelers (80% van de prijsdaling van 20,9%) ten bedrage van EUR
1050,- miljoen. Het zal duidelijk zijn dat bij een compensatie van
80%, een grotere prijsdaling tevens hogere budgettaire lasten met zich
meedraagt.
Jaar N N+1 N+2
Opkoopregeling 980 / 1225 0
Inkomenscompensatie 1050 1050 1050
Restituties verwerkte producten 125 125 125
Totaal voorstel Platform 3330 / 3575 1175
Beschikbaar EU- budget 1531 1531 1531
Saldo -268 / -513 +356
Het Platform stelt tenslotte voor de uitvoerrestituties voor suiker in
verwerkte producten te handhaven. Hierbij gaat het om een bedrag van
bij benadering EUR 125,- miljoen per jaar. 2
Kanttekeningen
Bij deze kostenberekening kunnen de nodige kanttekeningen worden
geplaatst. Allereerst overschrijden de totale kosten van het
alternatieve hervormingsvoorstel in de eerste twee jaar de beschikbare
budgettaire ruimte.
De hoogte van de jaarlijkse overschrijding in deze twee jaar is
afhankelijk van het succes van de opkoopregeling in het eerste jaar.
Uit de berekening blijkt tevens dat na de eerste twee jaar, het
Platform-voorstel lagere budgettaire lasten met zich meebrengt dan de
voorstellen van de Commissie.
Daarnaast is het de vraag of daadwerkelijk 2.450.000 ton aan quota
voor opkoop wordt aangeboden. De opkoopregeling heeft een vrijwillig
karakter en de prijsdaling van 16% biedt mogelijk onvoldoende
aanleiding om de productie in grote delen in de EU definitief te
beëindigen. Indien de opkoopregeling geen succes is, leidt dit tot een
overschot op de markt. Aan het wegwerken hiervan zijn hoe dan ook
additionele kosten verbonden, tenzij wordt voorgesteld deze via een
algemene quotumkorting op te vangen.
Tenslotte gaat het Platform ervan uit dat met de MOL's een
tariefquotum van 750.000 kan worden overeengekomen. De MOL's zelf
hebben echter een quotum voorgesteld van ruim 1.100.000 ton in
2008/2009 oplopend tot meer dan 1.600.000 ton in 2011/2012. Het zal
duidelijk zijn dat naarmate de feitelijke invoer uit de MOL's meer in
de richting van het MOL-voorstel gaat, de opkoopregeling (met
bijbehorende budgettaire last) op een grotere hoeveelheid quotumsuiker
betrekking zal moeten hebben.
Gezien deze onzekerheden is een meer exacte berekening van de effecten
niet mogelijk.
De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,
dr. C.P. Veerman
---
1^ In de mededeling omtrent het toekomstig suikerbeleid gaat de
Europese Commissie uit van een generieke quotumkorting van 16%.
1^ In de mededeling omtrent het toekomstig suikerbeleid gaat de
Europese Commissie uit van EUR 100 mln. Maar omdat de prijsdaling in
het Platform-voorstel geen 33% maar 16% betreft, zullen de
uitvoerrestituties navenant hoger uitvallen.
Bijlagen
Doorberekening varianten opkoopregeling/inkomenscompensatie
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit