Accountants: nieuwe wet biedt onvoldoende verbetering
10-02-2005 * SP-Kamerlid Arda Gerkens heeft in haar tweede termijn van
de behandeling van de Wet Toezicht Accountantsorganisaties (Wta)
verwezen naar het Bouwfraude rapport, om duidelijk te maken dat de wet
onvoldoende is om de onafhankelijkheid van accountants te verbeteren.
Haar volledige bijdrage kun je hier lezen
Arda Gerkens Voorzitter, de minister heeft het wetsvoorstel gloedvol
verdedigd. Hij zei: geen prettiger bron om te citeren dan de Tweede
Kamer zelf. Dat doet het natuurlijk goed bij de SP. Ik heb het
Bouwfraude rapport er ook nog even op nageslagen en met mijn collega
Jan de Wit overlegd.
Een citaat daaruit:
"In de loop der jaren is de accountant afgedreven van zijn eigenlijke
functie: het zijn van controleur van de jaarrekening.
Accountantsorganisaties zijn meegegroeid op de golven van de
concentratietendensen in het bedrijfsleven. De «grote vier» bieden een
zeer gedifferentieerd dienstenpakket aan en zijn van vele markten
thuis. Schaalvergroting en specialisatie zijn kernwoorden voor het
accountantsberoep geworden. Met alle gevolgen van dien. De controle op
de jaarrekening - lange tijd de kerntaak van de accountant - lijkt
steeds meer een bijprodukt te zijn geworden. Commerciële diensten,
adviesverlening en de verkoop van bijprodukten zoals de controle van
het maatschappelijke jaarverslag en de integriteitsdienstverlening
hebben de accountantsmarkt diffuus gemaakt. Voornoemde ontwikkeling
zet druk op de kwaliteit van de dienstverlening van de controlerend
accountant. Daarnaast zijn vormen van dienstverlening die niet zijn
gekoppeld aan de wettelijke controletaak vaak lucratiever. Dit zet -
zeker binnen een grote kantorenorganisatie - ook druk op de
onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de accountant."
Specifiek over de forensische accountant merkte de parlementaire
enquête commissie Bouwfraude op:
"Daarnaast acht de commissie het onwenselijk dat vanuit hetzelfde
accountantskantoor bij één klant zowel controleopdrachten als
forensische opdrachten worden uitgevoerd; nadere regelgeving op dit
punt is nodig."
Zie hier volgens mij het centrale probleem van de accountant,
gebrekkige onafhankelijkheid, onder andere doordat er geen scheiding
is van advies en controle. Daar ligt dus volgens mij fractie vooral de
oplossing en ik verwacht veel minder van AFM toezicht in plaats van
toezicht door NIVRA/NovAA. Ik heb het amendement van dhr De Haan
gezien, nr.46. Als ik goed zie beperkt dit niet de werking van de Wta
maar slechts dat het toezicht in eerste aanleg door Nivra/NovAA gedaan
wordt. Ik benieuwd naar de reactie vd minister. Ik weet ook niet of
dit een voordeel is tov toezicht door de AFM. Het wordt er niet
duidelijker op zo. Ook ben ik benieuwd naar de reactie van de
minister.
Ik denk wel dat een vergunningsplicht voor accountantsorganisaties een
meerwaarde kan bieden waar die vergunningplicht er nu niet is. We zien
dat ook op de financiële markten. Maar bijvoorbeeld ook bij
uitzendbureaus waar de vergunningsplicht is ingetrokken maar hopelijk
snel weer wordt ingevoerd. Oplossing van een basisvergunning voor het
MKB en een uitgebreide vergunning voor de OOB's is een goede
verbetering . Het MKB mag niet onnodig met duurdere
accountantscontroles worden opgezadeld. Maar het amendement van CDA en
VVD om de wet te beperken tot alleen de OOB's zullen we niet steunen.
De definitie van OOB's moet breder, ook nutsorganisaties,
universiteiten, ziekenhuizen moeten er onder vallen. Ook dat zijn
Organisaties van Openbaar Belang. Deze week werd nog eens pijnlijk
duidelijk uit een rapport van Hay dat de verantwoording van publiek
geld beter moet en beter kan. Ook van accountants mag bij de externe
controle daarop daarom meer verwacht worden.
Voorzitter, het wetsvoorstel is op een aantal punten weliswaar een
stap vooruit maar gaat tegelijkertijd niet ver genoeg. Ik heb mij bij
dit debat onder andere laten inspireren door het boek "onthullingen
over accountants" van de registeraccountants Brende Westra en Gert
Greveling.
Een van de onthullingen die ik u niet wilde onthouden is de vertaling
die sommige accountants geven van de vele afkortingen die je in dit
beroep tegenkomt:
CFO (Chief Financial Officer) : Chief Fraud Officer
EBITDA (Earning Before Interest Tax Depreciation Amortization):
Earning Before I Tricked Dumb Auditors
GAAP (Generally Accepted Accounting Principles): Inderdaad
IFRS (International Financing Reporting Standards): Internationaal
Flexibel en Rekbaar Samenraapsel
VEB (Vereniging Effecten Bezitters): Voor Eeuwig Boos
En de laatste waarvan ik oprecht hoop dat ze het bij het verkeerde
eind hebben: Wordt Totale Afgang (WTA).
Socialistische Partij