Titel: Verantwoording in publieke sector onder de maat
HAY GROUP
Rubriek: Binnenland
Datum en tijd: 09-02-2005 10:32
Corporate governance krijgt in de publieke sector veel aandacht. Raden
van Toezicht professionaliseren en er zijn specifieke governance codes
ontwikkeld. Belangrijk aandachtspunt is de verantwoording over het
gevoerde beleid. Het jaarverslag is daarbij het middel bij uitstek. Hay
Group onderzocht 125 jaarverslagen uit de publieke sector. De
jaarverslagen scoren een onvoldoende: verantwoording in deze sector laat
nog te wensen over.
Jaarverslag is hét middel om verantwoording af te leggen
Bedrijven kennen regels voor goed bestuur, de corporate governance code,
ook wel de code Tabaksblat genoemd. De algemene vergadering van
aandeelhouders is voor bedrijven het moment bij uitstek om verantwoording
af te leggen. In de publieke sector bestaat die vorm van verantwoording
niet. Daarmee is voor Raden van Toezicht het jaarverslag het formele
middel om verantwoording af te leggen. Voor Ziekenhuizen,
woningcorporaties, universiteiten, hogescholen en
goede-doelen-organisaties zijn governance codes ontwikkeld en van kracht.
Het onderzoek van Hay Group analyseert de aanbevelingen uit die codes
gericht op het verantwoorden van de besturing en het toezicht.
Veel jaarverslagen scoren een onvoldoende
Met de governance codes in de hand heeft Hay Group 125 jaarverslagen
geanalyseerd en van een score voorzien. In het algemeen scoort de
publieke sector een onvoldoende. Het gemiddelde eindcijfer is een 4½.
Universiteiten scoren een 6 en zijn daarmee de 'winnaar' in de publieke
sector. De overige sectoren scoren onvoldoende, met de 2½ van de
goede-doelen-organisaties als laagste score.
Bij Raden van Toezicht is vaak onduidelijkheid over het toezicht
Raden van Toezicht maken slecht gebruik van het jaarverslag om
verantwoording af te leggen. De Hay-consultants Peter Langerak en Frank
Suyver: 'Wij kijken hier niet erg van op. Onze ervaring leert dat bij
menige Raad van Toezicht veel onduidelijk is over het toezicht. Dan kan
je daarover ook niet duidelijk zijn in een jaarverslag.' Van onwil is
geen sprake volgens de consultants. 'De afgelopen jaren zien we Raden van
Toezicht hun verantwoordelijkheid oppakken. Zij professionaliseren de
governance en richten verenigingen voor toezichthouders op.'
Het jaarverslag is de spiegel van de governance
De aanbevelingen in de governance codes zijn heel duidelijk. Het opvolgen
is dan ook niet zo moeilijk. Het jaarverslag kan makkelijk een voldoende
scoren alleen al door gewoon reeds beschikbare gegevens te publiceren. Nu
ontbreekt vaak zelfs informatie over degenen die toezicht houden, zoals
namen, nevenfuncties en het rooster van aftreden. Beloningsgegevens van
bestuurders en toezichthouders worden slechts sporadisch vermeld.
Kennelijk moeten Raden van Toezicht het jaarverslag beter leren hanteren
om verantwoording af te leggen. Wij hopen dat organisaties beschikbare
gegevens in het vervolg wel opnemen. De jaarverslagen vanaf 2004 moeten
toch minstens een voldoende scoren. Om hierbij te helpen hebben wij een
to-do-list gemaakt met de minimum eisen volgens de codes.
'In jaarverslagen ontbreken ook essentiële gegevens, zoals
prestatie-indicatoren. Die zijn gewoon nog niet voor handen. Daar moeten
Raden van Toezicht dus echt werk van maken. Een visie op governance
ontbreekt vaak en soms is zelfs de scheiding van verantwoordelijkheden
tussen bestuur en toezichthouders onduidelijk. Raden van Toezicht vragen
Hay steeds vaker om hen hierbij te ondersteunen.'
===========
Hay Group is een internationaal adviesbureau op het gebied van
organisatie, leiderschap, motivatie, ontwikkeling en beloning van
individuen en teams. In Zeist werken ruim honderdzeventig medewerkers.
Hay werkt voor tachtig procent van de tweehonderd grootste organisaties
in Nederland. Hay Group publiceert jaarlijks een aantal toonaangevende
onderzoeken en beschikt over zeer uitgebreide databases met gegevens over
leiderschap, beloning en organisatiecultuur.