Pathogenese van COPD; groeifactoren onder de loep
Door de toegenomen tabaksconsumptie wordt Chronic Obstructive
Pulmonary Disease (COPD) op dit moment een belangrijke oorzaak van
ziekte en sterfte in de westerse wereld. Een van de meest gestelde
vragen aangaande de pathogenese van de ziekte is wie een verhoogde
gevoeligheid vertoont voor de chronische ontsteking en weefselschade.
Op woensdag 9 februari 2005 verdedigt Andor Kranenburg aan de Erasmus
Universiteit Rotterdam zijn proefschrift De rol van groeifactoren en
extracellulaire matrix regulatoren in luchtweg remodeling in COPD.
De aandoening COPD is een verzameling van drie ziektebeelden die
gekenmerkt worden door een chronische ontsteking met weefselschade in
de longblaasjes (emfyseem), de kleinere luchtwegen (âsmall airways
diseaseâ) en de hoofdbronchi (chronische bronchitis). Andor Kranenburg
beschrijft de belangrijkste structurele veranderingen, verdikte wanden
van de luchtwegen en de bloedvaten en een verhoogde depositie van
extracellulaire matrix hierin, in de longen van COPD-patiënten ten
opzichte van rokers zonder COPD.
Met moleculair-biologische en immunohistochemische technieken werden
in longweefsels van COPD-patiënten en rokers zonder COPD de
belangrijkste groeifactoren onderzocht die de ontwikkeling van
luchtweg- en vasculaire herstructurering beïnvloeden. Vascular
endothelial growth factor (VEGF), fibroblast growth factors 1 en 2 en
receptoren komen verhoogd tot expressie in de luchtwegen en bloedvaten
van COPD-patiënten vergeleken met controle-patiënten. In de
bronchiale luchtwegen werd tevens een verhoogde depositie van
extracellulaire matrix gevonden in COPD-patiënten. In het
proefschrift wordt mogelijk een belangrijke bron hiervan aangewezen,
de luchtweggladdespiercel. Stimulatie van geïsoleerde humane
luchtweggladdespiercellen met een aantal groeifactoren leidt tot
celvermeerdering en synthese van extracellulaire matrix. Kranenburg
stelt dat de verhoogde expressie van verschillende groeifactoren en
hun receptoren in de longen in COPD-patiënten en hun acties op
geïsoleerde humane gladde spiercellen erop wijzen dat deze een
belangrijke rol spelen bij processen zoals luchtwegherstructurering en
het ontstaan van chronische obstructie in COPD.
Promotoren: prof dr. P.R. Saxena, Farmacologie (Erasmus MC) en prof.
dr. P.J. Sterk, Longziekten, (LUMC)
Erasmus Universiteit Rotterdam