Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Speech van minister Dekker op de publieksbijeenkomst van het project 'Publieksagenda en burgerparticipatie' op 8 februari 2005.

Geachte aanwezigen, betrokken burgers,

Ik ben blij u hier te zien, terwijl de stad Eindhoven zich onderdompelt in het carnaval. Nu staat bij menigeen het hoofd er misschien niet naar, maar wat houdt de mensen bezig als het gaat om VROM-beleid? De huren en de buren. Aan dat oude inzicht herinnerde de staatssecretaris tijdens zijn nieuwjaarstoespraak op het departement. Uit de nationale VROM-enquête die in december werd afgesloten blijkt dat niet ver bezijden de waarheid.
Het geeft aan dat we voorheen gelukkig niet helemaal doof voor de buitenwereld zijn geweest.
Toch ben ik blij dat we dankzij het project 'Publieksagenda en Burgerparticipatie' al veel meer van uw wensen en voorkeuren weten. En dat we samen gaan zoeken naar oplossingen voor problemen zoals we ze allemaal ervaren. Een benadering vanuit de alledaagse werkelijkheid en niet vanuit de 'Haagse hokjes' en taboes.

Huren
Huren en buren. Uit de enquête is gebleken dat bij bewoners de betaalbaarheid van het wonen hoog scoort. Voor de één gaat het daarbij om de huurprijs, voor de ander om de prijzen en het aanbod op de koopmarkt en voor weer een ander om de toekomst van de hypotheekrenteaftrek. Voor VROM betekent het dat burgers behoefte hebben aan een samenhangende benadering van de hele woningmarkt. Ik probeer daar met mijn beleid aan tegemoet te komen. Door werk te maken van de nieuwbouwproductie, tempo in de aanpak van oude wijken, méér ruimte voor ruimtelijke ontwikkeling en een nieuw huurbeleid. Afgelopen vrijdag heeft het de ministerraad ingestemd met aanvullende voorstellen op de huurhervorming die ik in november presenteerde. Met de contouren van dat nieuwe huurbeleid werd afgelopen zomer al breed ingestemd. De stagnerende woningmarkt moet immers in beweging komen, daarover is iedereen het eens.
Over de uitwerking van mijn voornemens ontstond echter maatschappelijke onrust. Ik heb goed geluisterd naar de kritiek van politiek en bewoners, maar ook mijn doel goed voor ogen gehouden.

Ik leg daarom nu mijn plannen aan de Tweede Kamer met extra waarborgen voor betaalbaarheid en extra garanties voor keuzevrijheid op de woningmarkt.

Buren
En dan de buren, de tweede prioriteit die burgers voor VROM zien. Daarbij gaat het om zaken als geluidoverlast, maar ook om 'de buren'in iets minder letterlijke zin, de sociale omgeving. Hoe gaan we met elkaar om? Voelen we ons verantwoordelijk voor elkaar, voor onze veiligheid, voor onze voorzieningen, voor het groen in de buurt?

Belangrijke thema's die ook raken aan het normen- en waardendebat, aan culturele en religieuze verschillen. Vraagstukken waar we steeds opnieuw oplossingen voor moeten vinden. Nieuwkomers uitsluitend vertellen hoe we hier gewend waren dit soort zaken met elkaar te regelen, is niet genoeg. Daar zullen nieuwe wegen voor gevonden moeten worden.
Dat geldt ook voor de dialoog met burgers over onderwerpen die hun na aan het hart liggen zoals veiligheid in de buurt, gezondheid of de fysieke leefomgeving ook deze onderwerpen zijn belangrijk om vanavond bij stil te staan.

Publieksbijeenkomsten
Daarom van harte welkom op deze publieksbijeenkomst. Het belang van de thema's die door ruim achtduizend respondenten zijn geagendeerd staat buiten kijf, maar toch nog even: waarom deze burgerraadpleging en dit zoeken naar nieuwe vormen van participatie?
Mensen ervaren een grote afstand tot de overheid. Bureaucratie, veel regels, gebrek aan handhaving, problemen die niet opgepakt worden. De overheid moet beter, maar kan het niet alleen. Mensen moeten weer merken dat de overheid van en voor hen is.

Daarom willen we bij VROM beleid dat aansluit bij wat de burger beweegt. Dat is realistischer en effectiever en draagt bij aan een groter vertrouwen in de overheid. Dit is niet makkelijk maar we zijn er hard mee bezig. Al doende leren we. Er lopen bij Vrom de nodige initiatieven. Ik noem u de burgerplatforms. Vorig jaar heeft een klein maar divers gezelschap bijvoorbeeld advies uitgebracht over de leefbaarheid in stadswijken. Dat was een succes en nieuwe platforms en adviezen zullen volgen.

Het project Publieksagenda en Burgerparticipatie gaat een stap verder.

Er wordt aangesloten bij onderwerpen die burgers geagendeerd hebben en de inzet is om met burgers samen te werken. Dit brengt mij op de bijeenkomst van vanavond.

Deze bijeenkomst is zó ingericht dat u volop de gelegenheid krijgt om naar voren te brengen wat u belangrijk vindt, maar ook om hierover van gedachten te wisselen met andere deelnemers. Vanavond zijn ook 10 VROM-medewerkers aanwezig. Om naar u te luisteren en om zo nodig vragen te beantwoorden.

U zult wellicht denken. Allemaal leuk en aardig, maar wat gebeurt er nu met alle informatie die vanavond verkregen wordt? In de enquête werd ook diverse malen de zorg uitgesproken over het vervolg. Verdwijnen de uitkomsten niet in een lade?

Het antwoord hierop is kort: nee. Anderzijds is het ook niet zo dat vanavond de bestelling wordt opgenomen van op te pakken problemen en oplossingen. We moeten ook rekening houden met andere belangengroepen en de nationale en internationale politieke context. Die weging, dat is de taak van politieke bestuurders.

U wordt aan het einde van de avond gevraagd om aan te geven welke van de onderwerpen belangrijk zijn om uit te werken door burgers en VROM samen. In maart zullen de staatssecretaris en ik op basis van de uitkomsten van de enquête en de publieksbijeenkomsten hieruit 3 tot 5 onderwerpen kiezen U zult in maart over de besluitvorming geïnformeerd worden. De resterende onderwerpen verdwijnen niet uit beeld! Van heel VROM wordt verwacht dat men zich bij elk beleidsprobleem afvraagt: is het zinvol om burgers bij dit dossier te betrekken?

Vertrouwen moet je verdienen
Samenwerken tussen burgers en VROM vraagt vertrouwen. Vertrouwen win je door openheid, door naar elkaar te luisteren, van elkaar te leren en met elkaar te discussiëren. De staatssecretaris en ik hechten grote waarde aan de dialoog met burgers. Wij zullen in de volgende fase dan ook graag meedoen en met deelnemers van gedachten wisselen. Vertrouwen krijg je ook door openheid en het geloof dat er met de uitkomsten iets gebeurt. Het samenwerken is voor mij dan ook niet vrijblijvend. Wij nemen de uitkomsten van het project serieus en willen er ook echt input voor beleid uit hebben.

Openheid over het proces is belangrijk. Daar zorgen we op verschillende manieren voor. Ten eerste is het project voor iedereen te volgen op de Vrom-website.Daarop staan de enquêteresultaten, maar straks ook het verslag van de publieksbijeenkomsten en later de besluitvorming.
U ontvangt vanzelfsprekend ook een verslag van deze bijeenkomst en informatie over het vervolgtraject. Ook de Tweede kamer is geïnformeerd over het project en krijgt de uitkomsten.

Enthousiaste oproep om op te geven voor coproductie Tot slot wil u graag oproepen om u op te geven voor de volgende fase, die van de coproductie. In deze fase wil Vrom graag voor 3 a 5 onderwerpen met burgers samenwerken om verder problemen scherp te krijgen en oplossingsrichtingen te zoeken. Ik hoop met velen van u over enkele maanden van gedachten te kunnen wisselen.