Toespraak van minister Dekker bij de ondertekening van de
samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente de Ronde Venen, provincie
Utrecht, SBB, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
en VROM over het Parklandschap Ronde Venen op 27 januari 2005. Het
parklandschap bestaat uit 450 hectare natuur- en recreatiegebied bij
Mijdrecht, Wilnis en Vinkeveen met woeste veengrond, water en bos. In
een aanpalend deel van dit gebeid verrijzen 950 woningen.
Dames en heren,
Het is niet altijd mogelijk om het beste van twee werelden te
verenigen. Het lijkt er sterk op dat dit vandaag wel het geval is.
Rijk, provincie en gemeente hebben overeenstemming bereikt over twee
zaken die ons allen na aan het hart liggen: natuur en woningbouw in de
Ronde Venen.
Ik ben zeer verheugd dat wij vandaag de samenwerkingsovereenkomst
kunnen gaan tekenen voor een bijzonder en belangrijk project: de
creatie van een gevarieerd parklandschap in de laaggelegen polder.
Over enige tijd zal het een feit zijn: 450 ha natuur- en
recreatiegebied. Mijdrecht, Wilnis en Vinkeveen, de drie kernen van de
gemeente de Ronde Venen, zullen met elkaar worden verbonden door een
gevarieerd gebied van woeste veengrond, water en bos. Bovendien zullen
er in een aanpalend deel van dit herschapen landschap 950 woningen
verrijzen. Het Parklandschap zal wezenlijk bijdragen aan de
versterking van de groene kwaliteiten van het Groene Hart; bestaande
natuur zal zich verder kunnen ontwikkelen volgens een natuurlijk
proces en er zullen nieuwe natuurwaarden ontstaan die ook in
internationaal opzicht zeldzaam zijn. Een landschap waar je eindeloos
in kunt ronddwalen en al wandelend, fietsend of varend van de omgeving
kunt genieten. Niet alleen voor de bewoners van dit landelijke en
fraaie gebied zal dit Parklandschap een bron van rust en plezier zijn,
ook de stedelingen zullen daar ontspanning en recreatiemogelijkheden
vinden. Hier is een win-winsituatie ontstaan: we kunnen bouwen en
tegelijkertijd boeten we niets in aan groenmogelijkheden. Alle reden
om een feestje te vieren.
Dames en heren, ik wil vandaag niet teveel terug -maar vooral
vooruitkijken. U weet echter ook wel dat de weg hiernaar toe niet
zonder problemen is geweest. De gemeente de Ronde Venen dreigde sterk
te verstedelijken. Een voorzienbare ontwikkeling gezien de
strategische ligging in het Groene Hart, tussen de stedelijke gebieden
rond Utrecht en Amsterdam en in de nabijheid van de luchthaven
Schiphol. In 1996 stonden forse woningbouwplannen op stapel. Mijn
voorganger mevrouw De Boer heeft zich destijds tegen deze
verstedelijking verzet. Tegelijkertijd drong zij aan op behoud en
versterking van de groene kwaliteiten van dit tussengebied. Er dreigde
een langdurige impasse, waardoor de groene ontwikkeling zoals die
voorzien was in de nadere uitwerking Groene Hart leek te stagneren.
In 1998 werd over de ontwikkeling van dit gebied een compromis
gesloten tussen de provincie en het Rijk. In het kort hield dit
compromis in dat alléén planologische medewerking zou worden verleend
aan de bouw van 800 woningen als er ook zekerheid kon worden gegeven
over de feitelijke realisering van het Parklandschap. Daarmee werd in
feite een vroeg voorbeeld van integrale gebiedsontwikkeling op stapel
gezet en het belang van een goed evenwicht tussen rood en groen
onderstreept.
Een visie die is uitgewerkt in de nieuwe Nota Ruimte. Eén rijksbrede
nota voor alles wat beslag legt op de schaarse ruimte in ons land. Met
deze nota krijgen gemeenten en provincies meer vrijheid voor een
eigen samenhangend ruimtelijk ontwikkelingsbeleid. Een belangrijke
stimulans voor gebieden waar even belangrijke en moeilijke ruimtelijke
opgaven liggen als hier in de Ronde Venen.
Daar horen ook instrumenten bij voor de uitvoering. We hebben het dan
over de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en het vernieuwd
grondbeleid in aanvulling daarop. Deze nieuwe wet (Wet op de
Ruimtelijke Ordening) en de nieuwe instrumenten voor het grondbeleid
vergroten de slagkracht van gemeenten en provincies bij de uitvoering
van ruimtelijk beleid. Vorige week maandag is de behandeling van de
Nota Ruimte in de Tweede Kamer constructief begonnen en ik verwacht
een spoedige afronding.
De gemeente Ronde Venen bewijst echter dat er ook vóór de Nota Ruimte
al heel veel mogelijk was. Na het sluiten van het compromis - en met
financiële steun van VROM heeft de gemeente in haar ontwikkelingsvisie
ruimte gemaakt voor het Parklandschap, midden in het hart van het
gebied. Al snel bleek echter dat de financiële bijdrage vanuit de bouw
van 800 woningen en de al voorziene bijdragen van rijk en gemeente
niet toereikend zouden zijn om het Parklandschap financieel rond te
krijgen.
VROM heeft daarop in 2004 aan partijen voorgesteld om te onderzoeken
of een uitbreiding van het aantal woningen een oplossing zou kunnen
zijn. Een verhoging van 800 naar 950 woningen bleek wél voldoende op
te leveren om financiering van het Parklandschap rond te krijgen. Met
mijn aanwezigheid vandaag wil ik onderstrepen dat VROM wel degelijk
een rol heeft als het gaat om de creatieve oplossingen die hier
gevonden zijn. Het belangrijkste is daarbij dat de bouw van 150 extra
woningen niet gepaard gaat met méér ruimtebeslag. En natuurlijk dat
hiermee realisering van het Parklandschap mogelijk is geworden.
Binnen de afspraken van de samenwerkingsovereenkomst krijgt de
gemeente nu groen licht om de planontwikkeling voor de bouw van 950
woningen op te pakken en het Parklandschap tot ontwikkeling te
brengen. Ik kan u melden dat ook de grondaankoop begint te vlotten.
Deze maand is het de dienst Landelijk Gebied gelukt om 23 ha te
verwerven. Het is nu een kwestie van uitvoeren en doorzetten.
Zoals ik in het begin van mijn toespraak zei: het lijkt er op dat we
hier het beste van twee werelden hebben weten te verenigen. Dat is van
groot belang voor De Ronde Venen, het Groene Hart en al die gebieden
waar complexe opgaven liggen als het om de ruimtelijke ontwikkeling
gaat. Ik feliciteer de gemeente met deze uitkomst en wens alle
betrokkenen een voortvarende uitvoering van beide onderdelen toe.
Ik had graag de ondertekening op de locatie zelf willen doen, maar
helaas ontbrak mij daarvoor de tijd. Wellicht is het mogelijk om bij
de eerste spa in de grond voor het Parklandschap die schade in te
halen.
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer