07-02
-2005
Jaarbericht 2004 Monitor Maatschappelijke Opvang; Modernisering van de
AWBZ in de opvangsector gebeurt met vallen en opstaan
Utrecht, 7 februari 2005. Driekwart van de instellingen voor
maatschappelijke opvang en vrouwenopvang ervaart meer onzekerheid over
de totale financiering van hun voorzieningen vanwege de onzekere
toekomst van de AWBZ. Verder lijkt de regiefunctie van
centrumgemeenten eerder verzwakt dan versterkt te worden door de
modernisering van de AWBZ. Wel voorzien zowel opvanginstellingen als
centrum gemeenten een vergroting van de opvangcapaciteit. Ook menen
beide partijen dat de modernisering zal leiden tot verbeteringen in de
in- door- en uitstroom van cliënten. Dat blijkt uit onderzoek van het
Trimbos-instituut en SGBO (onderzoeksbureau van de Vereniging van
NederlandseGemeenten) naar de modernisering van de Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De resultaten hiervan zijn
gepubliceerd in het Jaarbericht 2004 van de Monitor Maatschappelijke
Opvang.
Doel van de Monitor Maatschappelijke Opvang (MMO), die door het door
het Trimbos-instituut jaarlijks wordt samengesteld in opdracht van het
ministerie van VWS, is het behouden en verwerven van inzicht in de
maatschappelijke opvang en vrouwenopvang, met name op het punt van
vraag en aanbod en het gemeentelijke beleid. Het Jaarbericht 2004
richt zich op drie specifieke thema's: - Huisuitzettingen en gezinnen
op straat; - Laagdrempelige opvang; - De gevolgen van de modernisering
van de AWBZ voor opvangvoorzieningen en centrumgemeenten. Het
Jaarbericht schetst de belangrijkste landelijke beleidsontwikkelingen
op deze gebieden en de onderlinge relaties tussen de betrokken
partijen: opvanginstellingen, centrumgemeenten, zorgkantoren,
indicatieorganen en andere zorgaanbieders. Ook komen de AWBZ-functie,
indicatiestelling van cliënten, en gesignaleerde knelpunten aan de
orde.
Voor de opvanginstellingen is de gemoderniseerde AWBZ een bevestiging
van de noodzaak tot professionalisering. Instellingen verwachten
verbetering van het zorgaanbod, meer inzicht in de zorgbehoeften van
cliënten, meer vraaggerichter werken en meer ruimte en tijd voor
individuele zorg en begeleiding. Men noemt ook nadelen: gevreesd wordt
dat de toename van administratieve lasten (registratie van
werkzaamheden, indicatiestellingen) ten koste gaat van de uitvoerende
werkzaamheden en de kwaliteit. Daarnaast vergt de nieuwe werkwijze de
nodige aanpassingen van het personeel, met mogelijk pijnlijke
gevolgen, ook voor het bereik en het contact met de cliënten.
Uit het Jaarbericht 2004 blijkt ook dat steeds meer dak- en thuislozen
gebruik maken van de dagopvang van het Leger des Heils. In de
afgelopen vijf jaar is het aantal cliënten toegenomen van 3086 in 1999
tot 4482 in 2003. Een stijging van 45%. Het aantal
dagopvangvoorzieningen van het Leger des Heils steeg in de periode
1999-2003 met 27%. Bij de nachtopvang bleef het aantal cliënten in
dezelfde periode nagenoeg gelijk, ondanks een verdubbeling van de
capaciteit.
In het Jaarbericht wordt verder geconstateerd dat er momenteel geen
eensluidend oordeel mogelijk is over een eventuele toename van het
aantal huisuitzettingen in Nederland. De groep uit huis gezette
(éénouder)gezinnen is relatief klein. Het zijn vooral alleenstaanden
die hun woning kwijtraken. Signalen over een toenemend aantal gezinnen
dat op straat terechtkomt, kunnen vooralsnog niet worden bevestigd.
Jaarbericht 2004 Monitor Maatschappelijke Opvang. M. Planije, J. Wolf.
Uitgave Trimbos-instituut 2005. ISBN 90-5253-48-53. Te bestellen via
www.trimbos.nl/producten of tel. (030)297 11 80, bestelnummer AF0551,
prijs 17,50.
---
Voor meer informatie, bel Henk Maurits (030 - 297 11 38) of Harald
Wychgel (030 - 297 11 16), voorlichters Trimbos-instituut.
Bezoekadres: Da Costakade 45, Utrecht.
Postadres: Postbus 725, 3500 AS Utrecht.
Telefoon (030) 297 11 00 Fax: (030) 297 11 11