beleidsoverleg Nederland-Suriname
Kamerbrief inzake verslag beleidsoverleg Nederland-Suriname
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Binnenhof 4
Den Haag
Directie Westelijk Halfrond
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Datum
4 februari 2005
Behandeld
Karin Boven
Kenmerk
DWH/MC-037/05
namens deze,
Telefoon
070-3485696
Blad
1/5
Fax
070-3485472
Bijlage(n)
Gemeenschappelijke Verklaring 2005
karin.boven@minbuza.nl
Betreft
Verslag beleidsoverleg Nederland-Suriname
Graag bied ik u hierbij een verslag aan van mijn recente werkbezoek
aan Suriname. Doel van het bezoek was beleidsoverleg met Minister
Raghoebarsing van Planning en Ontwikkelingssamenwerking (PLOS), een
bezoek aan het binnenland en het bijwonen van de wijding van bisschop
Wim de Bekker. Het bezoek vond plaats van 28 tot 30 januari op
uitnodiging van President Venetiaan en Minister Raghoebarsing van
PLOS. De besprekingen concentreerden zich op afbouw van de brede
ontwikkelingsrelatie en de toekomstige relatie tussen Suriname en
Nederland en op de inzet van de pariteitsmiddelen (onderdeel van de
Verdragsmiddelen).
Voorafgaand aan het beleidsoverleg sprak ik op 28 januari 2005
achtereenvolgens met de Voorzitter van De Nationale Assemblee (DNA),
de heer Sardjoe, en president Venetiaan over dezelfde onderwerpen,
alsmede over het debat daarover in De Nationale Assemblee van
Suriname. In deze gesprekken werd tevens vooruitgeblikt op het
beleidsoverleg.
Het werkbezoek was georganiseerd in overleg met het Ministerie van
PLOS. We bezochten een lagere school in Nieuw Lombé die met behulp van
een Surinaamse NGO was opgeknapt en het districtskantoor in
Brokopondo, waar gesprekken werden gevoerd met vertegenwoordigers van
dorpsraden en vrouwenorganisaties. De Afobaka krachtcentrale werd
bezocht en het ecotoerismeproject op de Brownsberg.
Op zondag vond in aanwezigheid van vele hoogwaardigheidsbekleders
waaronder President Venetiaan en verschillende leden van het Kabinet,
religieuze leiders, bisschoppen uit de regio en velen uit Nederland en
de Surinaamse samenleving de wijding door bisschop van Luyn van Wim de
Bekker tot de derde Surinaamse bisschop plaats. De plechtigheid vond
plaats in de eeuwenoude Kathedraal in Paramaribo.
Beleidsoverleg
Het beleidsoverleg met minister Raghoebarsing werd gevoerd in een
vriendschappelijke en constructieve sfeer.
Wij werden het eens over de afbouw van de huidige brede
Ontwikkelings-samenwerkingsrelatie binnen een tijdsbestek van vijf
jaar. Voor wat betreft de toekomst van de relatie tussen beide landen
waren mijn ambtgenoot en ik het erover eens dat er na afronding van de
huidige brede OS-relatie onder meer aandacht zal zijn voor thema's als
goed bestuur, cultuur, milieu en economie. In het kader van
verbetering van het ondernemersklimaat heb ik de
bedrijfsleveninstrumenten `Programma Samenwerking Opkomende Markten'
(PSOM) en `Ontwikkeling Relevante Export Transacties' (ORET) voor
Suriname opengesteld. Het is van belang dat beide parlementen de
Investerings Beschermings Overeenkomst (IBO), waarover tussen beide
landen reeds overeenstemming bestaat, zo spoedig mogelijk ratificeren.
Minister Raghoebarsing en ik tekenden tenslotte de
committeringsbrieven voor de sectoren Landbouw (EUR 18,2 miljoen) en
Onderwijs (EUR 10,2 miljoen). Met deze ondertekening zijn momenteel
vier van de zes sectoren in uitvoering. De committeringen voor de
laatste twee sectoren, milieu en goed bestuur, worden dit jaar
verwacht.
Over de inzet van de pariteitsmiddelen werd op hoofdlijnen akkoord
bereikt. Ik zal de gespreksthema's partiteitsmiddelen en afbouw van de
brede OS-relatie hieronder nader toelichten.
Pariteitsmiddelen
Op hoofdlijnen werd overeenstemming bereikt over de inzet van de
pariteitsmiddelen. De pariteitsmiddelen zijn, na de garantiemiddelen
en de schenkingsmiddelen, het laatste bedrag te besteden uit de
Verdragsmiddelen, zoals dat is vastgelegd in het Verdrag van 1975.
Over de pariteitsmiddelen stelt het Verdrag van 1975 dat Nederland
bereid is na uitputting van de schenkingsmiddelen, een maximum van EUR
136 miljoen te financieren, op basis van strikte pariteit met
Surinaamse besparingen.
In het gesprek voorafgaand aan het beleidsoverleg gaf President
Venetiaan aan het van belang te achten over de pariteitsmiddelen
heldere afspraken te maken, opdat in de uitvoeringsfase geen
misverstanden zouden rijzen. Het "halen en trekken" over
ontwikkelingsgelden behoorde zijns inziens tot het verleden. Wat
betreft de bestemming van de pariteitsmiddelen wees de president mij
op het belang van de particuliere sector. Zijn inziens is de tijd
voorbij dat de overheid zelf productieve investeringen pleegt.
In het beleidsoverleg met mijn ambtgenoot heb ik aangegeven dat
Nederland bereid is het maximum van EUR 136 miljoen in te zetten. Over
de pariteit, het Verdrag van 1975 maakt melding van uitgave op basis
van pariteit aan Surinaamse zijde (voor elke Nederlandse euro, een
Surinaamse euro), zal nader overleg plaatsvinden. In de beleidsnotitie
`Een Rijke Relatie' heeft Nederland reeds te kennen gegeven zich
flexibel te zullen opstellen. Aangegeven is dat de pariteit mede in
het licht van de definitieve bestemmingen zal worden bepaald.
Besteding van de pariteitsmiddelen hoeft niet te wachten op de
uitputting van de schenkingsmiddelen, zo beaamde Raghoebarsing. Wat
het tijdpad van inzet van de pariteitsmiddelen betreft stelden wij
zorgvuldigheid boven snelheid. De periode van vijf jaar blijft daarbij
het uitgangspunt, zij het met enige flexibiliteit.
De pariteitsmiddelen, zo werden wij het eens, zullen worden besteed
aan modernisering van de overheid (Public Sector Reform) alsmede aan
versterking van het ondernemersklimaat en de economie (Private Sector
Development).
Public Sector Reform en Private Sector Development brengen additionele
kosten met zich mee in verband met privatisering van staatsbedrijven
en het afvloeien van ambtenaren. Daarom overweeg ik, in aanvulling op
en complementair aan Public Sector Reform en Private Sector
Development, begrotingssteun op basis van erkende procedures. De door
Suriname gewenste investeringen in infrastructuur, waarvan ik de
noodzaak in het kader van Private Sector Development erken, zouden dan
via begrotingssteun kunnen worden gefinancierd. Minister Raghoebarsing
en ik menen dat begrotingssteun, na projecten en programma's, en van
Startfonds naar sectorale aanpak, een verdere stap is in de beoogde
zakelijke relatie tussen beide landen.
De kanalisering van de pariteitsmiddelen was ook onderwerp van
gesprek. Suriname heeft voorkeur voor kanalisering van de middelen via
de eigen begroting, terwijl Nederland een voorkeur heeft voor het
multilaterale kanaal, met name met betrekking tot een gevoelig
onderwerp als de modernisering van de overheid. Het multilaterale
kanaal blijft voor Suriname echter een zorg. Ook de President toonde
zich in mijn ontmoeting met hem, terughoudend. Venetiaan wees op de
ingewikkelde en lange procedures bij multilaterale organisaties.
Tevens stelde hij dat multilateralisering van het Verdrag van 1975,
een bilateraal verdrag, niet passend was. Desondanks wilde de
President op dit punt open staan voor discussie. Mijn ambtgenoot
stelde daarenboven dat multilateralisering van de pariteitsmiddelen
het proces van groeiend `ownership' kan keren.
Om consensus te bereiken heb ik voorgesteld de middelen voor een
Public Sector Reform traject met een multilaterale instelling te doen
lopen via de Surinaamse begroting, op basis van `earmarking'. Immers,
op dit moment wordt in opdracht van Suriname door de Inter-American
Development Bank gewerkt aan een `road map' voor Public Sector Reform,
die medio 2005 gereed zou moeten zijn ten behoeve van besluitvorming
door de nieuwe regering.
Nederland zou in dit proces de eigen bijdrage van Suriname kunnen
financieren via een geoormerkt begrotingsfonds voor Public Sector
Reform. Mijn counterpart gaf aan zulks te prefereren boven directe
overmakingen door Nederland aan een multilaterale instelling als de
IDB.
Mijn ambtgenoot en ik hebben afgesproken over de besteding van de
pariteitsmiddelen en de paritaire bijdragen van Suriname nader te
zullen overleggen. Daarbij zal ook nader in worden gegaan op de
procedure voor begrotingssteun.
Afbouw van de brede ontwikkelingsrelatie
Tijdens het beleidsoverleg deed Minister Raghoebarsing verslag van de
in januari 2005 gevoerde consultatieronde met het maatschappelijk
middenveld en van het debat in De Nationale Assemblee (DNA) over de
afbouw van de OS-relatie tussen Nederland en Suriname en over de
pariteitsmiddelen.
In dit debat heeft het Surinaamse parlement zich in een motie
uitgesproken voor het openlaten van de mogelijkheid om de door
Nederland genoemde termijn van vijf jaar voor de afbouw van de brede
OS-relatie in te korten. Ik heb deze debatten verwelkomd en daarop
aangegeven dat in Nederland het parlementair debat over de toekomstige
relatie tussen Nederland en Suriname nog zal volgen.
In lijn met de Surinaamse motie benadrukten mijn ambtgenoot en ik dat
de toekomstige relatie in een sfeer van vriendschap moet worden
gekenmerkt door onder meer zakelijkheid en wederzijds respect. De
termijn van afbouw van de brede OS-relatie in vijf jaar tijd mag niet
ten koste gaan van de kwaliteit, effectiviteit en duurzaamheid van de
programma's.
We waren het erover eens dat er in de nieuwe relatie aandacht zal zijn
voor elementen van goed bestuur, economische en culturele
samenwerking, alsmede bescherming van natuur en milieu. De President
stelde zich te kunnen vinden in de motie van De Nationale Assemblee
over de afbouw van de brede OS-relatie, zelfs in een termijn die niet
per se vijf jaren hoefde te beslaan.
De afbouw van de huidige brede OS-relatie met Suriname betekent niet
dat beide landen afscheid van elkaar nemen. De samenwerking wordt op
een meer eigentijdse wijze ingevuld. Ik heb in mijn gesprekken gewezen
op de positie die Suriname kan innemen in de CARICOM, waarvan Suriname
momenteel het voorzitterschap bekleedt. Suriname zal zich niet meer
voornamelijk op Nederland moeten richten, meer op eigen benen staan en
kansen benutten op de regionale (interne) markt. Het streven van de
President is, zo gaf hij mij aan, een succesvolle eindfase van het
Verdrag, die zal leiden tot positieve evaluatie.
HIV/AIDS problematiek
Tijdens mijn bezoek heb ik aandacht gevraagd voor de HIV/AIDS
problematiek in Suriname. Zo bracht ik de prevalentie van HIV/AIDS ter
sprake bij de Voorzitter van het parlement en besprak ik de noodzaak
van goede preventie, waaronder voorlichting en communicatie. Ik gaf
het belang aan dit onderwerp bespreekbaar te maken onder een groot
publiek en vooral onder jongeren. Daarin kunnen parlementariërs een
voorbeeldfunctie vervullen.
Ook tijdens het beleidsoverleg besprak ik de HIV/AIDS problematiek. Ik
heb minister Raghoebarsing aangegeven dat Nederland, naast de 10,9
miljoen euro voor de uitvoering van het sectorplan gezondheidszorg
waartoe het nationale AIDS plan behoort en de bijdrage van USD 2,2
miljoen voor AIDS remmers uit het Global Fund, waartoe Nederland ook
bijdraagt, zonodig en desgewenst aanvullende middelen beschikbaar zal
stellen ten behoeve van preventie. Minister Raghoebarsing verzocht mij
vanwege de intensieve contacten met Suriname, ook in Nederland extra
aandacht te besteden aan voorlichting en preventie.
De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven
Ministerie van Buitenlandse Zaken