Commissarissen hebben te veel nevenactiviteiten

Marcel Duyvestijn - 3 februari 2005

Ed van Thijn, oud-burgemeester van Amsterdam en oud-minister van Binnenlandse zaken: De CDK: een achterhaald instituut. Terwijl de burgemeester weer in opmars is zakt de commissaris weg in het moeras van bestuurlijke drukte. Jaren geleden al zei oud-premier Dries van Agt, toen hij was neergestreken op de commissariszetel in Noord-Brabant: "Het is een deerniswekkende functie"en vertrok Schielings als EU-ambassadeur naar Japan. Sindsdien is de actieradius van de CdeK alleen maar kleiner geworden, zeker sinds de gemeenteraden al een doorslaggevende stem hebben bij de benoeming van hun burgemeester. Hoe overbodig de CdeK aan het worden is blijkt nu ook uit de grabbelcultuur die in die kringen al jarenlang opgeld doet. Eigenlijk gaat het om bestuurlijke overcapaciteit die in de particuliere sfeer te gelde wordt gemaakt. De overbodigheid blijkt ook al uit het feit dat de CDKs geheel en al ontsnapt zijn aan het vernieuwingscarroussel van Thom de Graaf. Eigenaardig. Want als er nou één kroonjuweel zou zijn geweest dan was dat de CdeK wel.

Eric van der Burg, fractievoorzitter van de VVD in Amsterdam: Ik snap niet wat er schrikbarend is aan een commissaris van de Koningin die naast zijn werk zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt door in besturen van allerlei welzijnsinstellingen te gaan zitten of in de besturen van culturele instellingen. Waren er maar meer mensen die bereid zijn om in hun vrije tijd niet alleen op de bank voor de buis te zitten maar ook af en toe zich in te zetten; Heel veel organisaties kunnen nog wel vrijwilligers, al dan niet in het bestuur, gebruiken. De enige vraag die er toe doet is of zij hun werk goed doen en wat ze in hun vrije tijd doen is alleen van belang als dit in strijd is met hun reguliere baan. En of ze er wat mee verdienen is al helemaal irrelevant. Wat maakt het uit dat Alders 90.000 extra verdiend? Goed, je kunt het er over hebben, omdat je vind dat een socialist dat niet hoort te doen, maar van mij mag hij. Overigens, ik heb naast mijn raadswerk nog 6 andere functies, ik heb een baan bij Fontis en ben voorzitter van 5 stichtingen ( starterscentra, kinderopvang, welzijnsinstelling en een culturele instelling). Goed dat ik in de samenleving sta, of moet ik mij in het stadhuis opsluiten?

Lennart Booij, ondernemer, televisiemaker en scout voor de PvdA: Commissarissen hebben blijkbaar te veel tijd. Daarom kunnen ze er ook zo veel naast doen. Dat is goed voor hun portemonnee, en voor hun netwerk. De publieke zaak is voor deze mensen een PPS constructie; privaat wordt er het nodige bijgeklust. Het is belangrijk dat de bijverdiensten en nevenfuncties structureel openbaar worden gemaakt. Zo kan vroegtijdig worden ingeschat of er sprake is van belangenverstrengeling. Vervolgens wordt het bijverdiende geld ingehouden op het salaris (een slordige 120.000 euro). Zo wordt voorkomen dat er uit hebzucht wordt gehandeld en de publieke rol ondergeschikt wordt gemaakt aan de eigen portemonnee. Het extra verdiende geld kan natuurlijk ook in de gemeenschapskas worden gestort zodat de publieke afwezigheid nog enigszins wordt gecompenseerd. Beter zou het zijn om van deze gestapelde banen echt meer werk te maken. Er zijn zoveel werkzoekenden die voor 35.000 euro per jaar aan de slag willen dat er binnen no time 10 tot 20 extra mensen aan het werk zijn geholpen. Dat is nog eens het publiek belang dienend! Het zou bijvoorbeeld CvdK Harry Borghouts sieren. Het maken van een afspraak met deze bestuurder wordt dan een opeens een stuk gemakkelijker; hij komt eindelijk weer aan werken toe.

Lucy Spee van der Rouppe, fractievoorzitter van het CDA Amsterdam: De vraag die ik mij stel is niet zozeer of de beloning moet worden gehalveerd, maar meer of deze commissarissen van de Koningin aan hun werk toekomen met al deze nevenfuncties. Daargelaten de commissariaten waar bestuurders qualitate qua deel aan hebben, vragen andere nevenfuncties vaak een tijdsbeslag die op gespannen voet staat met de tijdsinspanning die de hoofdfunctie vraagt. Bij de enorme aantallen nevenfuncties die soms zeer overheersend het cv van bestuurders vullen, kun je je afvragen of dat nou een pre of juist een contra is!

Saskia Bruines, fractievoorzitter D66 Amsterdam: Ik ben wel geschrokken van de hoeveelheid betaalde nevenactiviteiten die men blijkt te hebben. Een aantal zullen wellicht wenselijk zijn om met name als commissaris die functie te vervullen. In dat geval dienen de eventuele inkomsten in de provinciekas gestort te worden. Met overige nevenactiviteiten dient men m.i. terughoudend om te gaan en te allen tijden ter goedkeuring voor de te leggen aan de Staten en (met eventuele inkomsten) openbaar te maken. Commissaris ben je, evenals dat voor andere openbare functies geldt, 24 uur per dag, het salaris is fors. Als men tijd heeft daarnaast ook nog allerlei goedbetaalde nevenfuncties te vervullen vraag ik me af of die functie niet verkeerd is ingeschaald en of men niet in ongewenste dubbele-petten-situaties verzeild raakt.

John Goring, VVD raadslid in Amsterdam: Zolang een commissaris van de koningin zijn/haar werk goed doet, mag die net zoveel nevenactiviteiten hebben als die maar maar wil. Voor mij is het enige relevante criterium: de balans tussen het commissaris zijn en de overige activiteiten. In alle gevallen is het de commissaris en/of zijn professionele werkomgeving die bepalen of de commissariswerkzaamheden en nevenactiviteiten in evenwicht zijn. Het aantal bijbanen of nevenfuncties en de inkomsten daaruit zijn is deze discussie helemaal niet relevant. Eén nevenactiviteit kan meer tijd kosten en/of inkomsten opleveren dan dertig andere. Beknibbelen op het honorarium van de commissarissen op basis van de hiervoor geopperde vergelijking is dus logischerwijs al helemaal niet aan de orde. Een actieve commissaris moet niet gestraft worden met een korting op zijn salaris.

Onno van der vlerk, voorzitter van de PvdA Amsterdam: De CvdK heeft een belangrijke publieke functie. Om goed op de hoogte te blijven van actuele ontwikkelingen kan ik mij voorstellen dat je daar nog een aantal bestuursfuncties naast bekleed. Betaalde nevenfuncties ligt al een stuk gecompliceerder. Snel kan er belangenverstrengeling optreden. Bovendien als de functie van CvdK zoveel tijd en ruimte overlaat, moeten we die maar in deeltijd laten vervullen. Wordt de keuze van geschikte kandidaten ook weer wat ruimer.

Gonny van Oudenallen, fractievoorzitter van Mokum Mobiel: Mag een commissaris bijklussen? Zo ja, moet dit toch wel bekijken worden op inhoud en hoever kan dit een probleem met de functie geven. Geen probleem om bij de Stichting Groen iets te doen, zolang hij in de proviciale staten daar wel melding van maakt als er iets is waar zijn goedkeuring op moet Het is heel interessant te kijken, wat verdient men erbij en hoeveel tijd op jaarbasis brengt dit met zich mee. Soms is het goed voor de geest om er nog iets bij te doen.

Manon van der Garde, PvdA raadslid in Amsterdam: Op zich hebben commissarissen niet te veel nevenactiviteiten. Als zij de tijd hebben om het te doen, mogen zij dat zelf bepalen, als het maar niet interfereert met hun werkzaamheden als Commissaris van de Koningin. Wel zouden deze nevenactiviteiten onbetaald moeten zijn. Ze hebben immers een aardig salaris en een openbare functie. Als de nevenactiviteiten onbetaald zijn, zullen commissarissen er waarschijnlijk minder aannemen. Het gebeurt dan immers in hun vrije tijd. Robert Flos, gemeenteraadslid VVD in Amsterdam: Het aantal bijbaantjes dat een Commissaris van de Koningin (CdK) heeft maakt me niet zo veel uit. Die bijbaantjes leiden tot een goed netwerk voor de CdK waar de provincie ook van profiteert. En als de CdK zijn werk goed doet en er voldoende tijd aan besteed moet hij/zij dat zelf weten. Wat ik wel uitmaakt is dat in elk geval alle bijbaantjes openbaar zijn en dat het aantal betaalde bijbaantjes binnen de perken blijft. Maar zeker geen stop op bijbaantjes van CdK.