Reumapatiënt heeft meer last van vocht dan van kou
01 februari 2005 Koud mistig weer zou slecht zijn voor reumapatiënten
en een warme droge zomer goed. Deze volkswijsheid is maar ten dele
waar. Alleen de luchtvochtigheid vlak bij de huid is van belang.
Daarom hebben reumapatiënten juist in de warme maanden augustus en
september de meeste pijnklachten. Dat blijkt uit onderzoek waarop Wieb
Patberg 16 februari aan de Rijksuniversiteit Groningen promoveert.
Patberg, die zelf reumatoïde artritis heeft, deed de metingen voor een
groot deel aan zijn eigen lichaam. Sinds 1983 houdt hij zijn
gewrichtspijnscores bij, later ook de bloedbezinking (een maat voor de
gewrichtsontsteking) en de hoeveelheid reumafactor in het bloed. Met
deze unieke dataset kan hij nieuwe verbanden leggen tussen reuma en
lokale weersomstandigheden als temperatuur en luchtvochtigheid. Een
onderzoek onder 88 patiënten met reumatoïde artritis bevestigt zijn
bevindingen.
Zomerpiek
Het onderzoek laat zien dat reumapatiënten aan het einde van de zomer
de meeste pijnklachten hebben. In de wintermaanden januari en februari
is de gewrichtspijn het minst. Volgens Patberg komt dat vooral door
het vochtgehalte in de lucht. De relatieve vochtigheid is weliswaar
het hoogst in de winter, maar omdat warme lucht veel meer vocht kan
bevatten, zit er s zomers toch veel meer water in de lucht. Dat koud
vochtig weer slecht zou zijn bij reuma klopt dus niet helemaal, aldus
de promovendus. De stelling droog is goed, ook al is het koud; nat is
slecht, ook al is het warm is meer van toepassing.
Microklimaat
Door kleding, verblijf binnenshuis of airconditioning verschilt het
microklimaat aan de huid vaak van het meteorologische weer. Dat
verklaart volgens Patberg waarom verschillende onderzoeken soms tot
tegengestelde conclusies komen. In zijn proefschrift weet hij deze
tegenstrijdigheden terug te voeren op plaatselijke omstandigheden. Zo
zou een Australisch onderzoek uitwijzen dat de gewrichtspijn in de
loop van de zomer juist afneemt. Dat is minder verrassend dan op het
eerste gezicht lijkt, zegt de promovendus. In de warmste tijd van het
jaar gebruiken veel Australiërs ventilatoren en airconditioning.
Daardoor is de vochtigheid vlak bij de huid zelfs lager dan in de
winter.
Meer buitenshuis
Patberg raadt reumapatiënten aan meer tijd buitenshuis door te
brengen, bij voorkeur zonder jas. Bij hemzelf werden de
gewrichtsklachten minder als hij langer dan 2,5 uur per dag buiten
was. Over het algemeen is het buiten kouder en droger dan in huis.
Door minder kleding te dragen neemt de ventilatie aan de huid
bovendien toe, waardoor de luchtvochtigheid daar nog verder daalt.
Daarnaast geeft hij het advies om s nachts het slaapkamerraam open te
houden en geen pyjama aan te trekken.
Curriculum Vitae
Wiebe Reinier Patberg (Haren, 1946) studeerde biologie aan de
Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn onderzoek bij de
disciplinegroep Medische Fysiologie van het Universitair Medisch
Centrum Groningen, in samenwerking met de afdeling
Communicatiewetenschap van de Universiteit Twente. Patberg promoveert
tot doctor in de Medische Wetenschappen bij prof. dr. J.J. Rasker en
prof. dr. H.W.G.M. Boddeke. Zijn proefschrift draagt de titel Weather
and rheumatoid arthritis. The role of the microclimate near the skin.
Contactpersoon: Eddy Brand, wetenschapsvoorlichter UMCG, telefoon
(050) 361 22 00.
Academisch Ziekenhuis Groningen