Amsterdam, 27 januari 2005
Van Gogh Museum verwerft toptekening Van Gogh uit Hollandse periode
De Vincent van Gogh Stichting heeft recent een belangrijke vroege tekening van Vincent van Gogh (1853-1890) voor het Van Gogh Museum verworven: Portret van Jozef Blok. De geportretteerde was een bekende straatboekhandelaar in Den Haag. Hij handelde in literatuur en tijdschriften en stond bekend als de 'open-lucht-bibliothecaris van het Binnenhof'. Van Gogh kocht bij hem onder andere 21 complete jaargangen van het tijdschrift The Graphic, waaruit hij de illustraties knipte die hij verzamelde. Begin november 1882 meldde hij aan zijn broer Theo: 'Weet ge wie ik vanmorgen getekend heb? Blok de boekenjood, niet David, maar die kleine die op 't Binnenhof staat. Ik ben erg blij met Blok'. Van Goghs portret van Jozef Blok (1832-1905) geeft goed de markante kop van de boekhandelaar weer. Het is duidelijk dat hij hier daadwerkelijk een portret wilde maken. Gewoonlijk streefde Van Gogh er in die tijd naar om types uit te beelden, niet zozeer de individuele trekken van een bepaalde persoon. De koppen die hij in zijn Hollandse periode vervaardigde, ook die uit Nuenen, zijn vaak hoekig en ruw in zwarte tekenmaterialen uitgevoerd, waarmee het niet meer dan studies zijn. Het portret van Blok is daarentegen zeer verzorgd uitgevoerd in potlood en waterverf; de bakkebaarden werden extra aangezet met zwart lithografisch krijt. Aangezien Van Gogh in die tijd liever kleur vermeed omdat hij dat nog te lastig vond, is het gebruik van waterverf opmerkelijk. Het bevestigt de status van dit werk: met recht mag deze tekening het enige werkelijke portret worden genoemd dat we kennen uit Van Goghs Nederlandse periode. Het Van Gogh Museum beheert ruim 500 tekeningen van Van Gogh. Aangezien de belangrijke motieven in zijn oeuvre en de diverse periodes goed in de collectie zijn vertegenwoordigd, worden zelden tekeningen van hem aangekocht (de laatste keer was 10 jaar geleden). Omdat een voorbeeld van een volwaardig getekend portret tot op heden ontbrak, vormt deze nieuwe tekening een waardevolle aanvulling op de collectie. Bovendien verschijnen belangrijke tekeningen van Van Gogh niet vaak op de markt. Mede om die reden is het bijzonder te noemen dat het Van Gogh Museum de hand wist te leggen op dit portret. Het is afkomstig van een particuliere verzamelaar. Portret van Jozef Blok is van 5 februari tot en met 16 mei 2005 te zien op de expositie De Haagse School en de jonge Van Gogh in het Gemeentemuseum in Den Haag. De tekening wordt tevens opgenomen in de tentoonstelling Van Gogh tekenaar. De meesterwerken, die van 1 juli tot en met 18 september 2005 wordt georganiseerd in het Van Gogh Museum in samenwerking met het Metropolitan Museum of Art in New York. Voor dit unieke project worden de 100 mooiste tekeningen uit Van Goghs oeuvre bij elkaar gebracht.
Voor meer informatie en beeldmateriaal kunt u contact opnemen met de afdeling Voorlichting van het Van Gogh Museum: +31 (0)20 570 52 92 of e-mailen naar pressoffice@vangoghmuseum.nl.