Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling
Essays over segregatie en integratie
27 januari, 2005
Spreiding
Is spreidingsbeleid de oplossing voor de problemen in
concentratiewijken? Paul Scheffer beantwoordt deze vraag bevestigend.
Door wijken te mengen worden sociale en culturele afstanden tussen
bevolkingsgroepen kleiner. Deze menging dient volgens hem vooral te
worden gerealiseerd door grootschalige verkoop van huurwoningen.
Justus Uitermark en Jan Willem Duyvendak uiten in dezelfde bundel hun
bedenkingen. Het mengen van bevolkingsgroepen kan zin hebben wanneer
de leefbaarheid of veiligheid ernstig is aangetast. Maar spreiden is
niet hetzelfde als oplossen. Bestuurders moeten accepteren dat er
multi-etnische wijken zijn en verantwoordelijkheid nemen voor het
oplossen van problemen.
Voor Justus Uitermark en Jan Willem Duyvendak fungeren de stedelijke
getto's in de Verenigde Staten als een schrikbeeld voor Nederland. De
sociale problemen zijn er immens maar er bestaat nauwelijks politieke
aandacht voor. In Nederland is de situatie omgekeerd: de problemen
zijn hier kleiner maar de aandacht voor achterstandswijken is groter.
Tot hun ergernis is deze aandacht echter nog niet omgezet in effectief
beleid. Dit komt onder meer doordat onderzoekers en bestuurders
voortdurend langs elkaar heen praten.
Paul Scheffer gaat daarna verder. Het integratie-onderzoek is volgens
hem teveel gericht geweest op de sociaal-economische achterstanden van
minderheden. De integratieproblematiek is echter veel breder, omdat
werkelijke integratie ook over het verkleinen van de sociale en
culturele afstanden tussen groepen gaat. Wanneer de eenzijdige
samenstelling van wijken wordt doorbroken, aldus Scheffer, verminderen
deze afstanden. Bovendien is het goed voor de economische en
democratische vitaliteit van de stad.
De auteurs zijn het er over eens dat de spreidingsdiscussie niet
geïsoleerd moet worden gevoerd. Scheffer meent dat de ruimtelijke
discussie moet worden aangevuld met een culturele dimensie:
immigranten hebben toegang nodig tot gemeenschappelijke verhalen.
Uitermark en Duyvendak zoeken de aanvulling eerder op het sociale
domein. Zij menen dat bestuurders de zittende bewoners meer
zeggenschap moeten geven over de ruimtelijke herinrichting van
achterstandswijken. Ook moeten bestuurders accepteren dat er in snel
veranderende wijken een grotere professionele inzet nodig is van de
politie en andere gemeentelijke diensten.