18 januari 2005
PERSBERICHT
Promotie ir. P.W. de Vries
Consistentie bepaalt vertrouwen van mensen in technologie
De meeste gebruikers kennen aan complexe technologische systemen
menselijke eigenschappen toe. Voor een goed productontwerp is inzicht
in het vertrouwen van de mens in de technologie cruciaal. Ir. Peter de
Vries ging voor zijn promotieonderzoek aan de Technische Universiteit
Eindhoven (TU/e) dieper in op die vertrouwensband. Hij heeft onder
andere ontdekt dat consistent gedrag van technologie cruciaal is voor
het vertrouwen. De Vries verdedigt donderdag 20 januari zijn
proefschrift.
Intenties
Mensen hebben vaak de neiging om aan computers menselijke intenties
toe te kennen. Bij een potje computerschaak denk je al snel met een
persoon te schaken die je in de val wil lokken of op je zenuwen wil
werken. Die intenties spelen ook een rol bij het vertrouwen op
complexe geautomatiseerde systemen. Omdat de precieze werking niet
goed te begrijpen is, hebben we vertrouwen nodig om de onzekerheid te
reduceren. Een voorbeeld is de routeplanner die afhankelijk van de
drukte of wegwerkzaamheden verschillende routes adviseert. De
beslissing van de gebruiker om een gegenereerde route te volgen die
afwijkt van de normale route, wordt in sterke mate bepaald door het
vertrouwen in de routeplanner.
Directe en indirecte informatie
Om dit vertrouwen te kunnen bekijken, heeft Peter de Vries met een
eigen routeplanner het effect van directe en indirecte informatie op
proefpersonen gemeten. Directe informatie is de eigen ervaring met de
routeplanner, indirecte informatie wordt verkregen via tests als de
Consumentengids of adviezen van vrienden en bekenden. De planner gaf
per experiment afwisselend goede of slechte routes. Vervolgens deed
hij dat of op consistente of op willekeurige basis.
Consistentie schept vertrouwen
De Vries heeft uit zijn experimenten kunnen aantonen dat wanneer de
routeplanners consistente informatie gaven (bijvoorbeeld alleen routes
via snelwegen), de proefpersonen na verloop van tijd goed vertrouwden
op de technologie. Zelfs als niet werd verteld of de gegeneerde routes
goed of slecht waren en andere beschikbare informatie vooraf het
tegendeel beweerde. De gebruikers interpreteren achter de consistentie
vaak een logica of menselijke intentie, die extra vertrouwen opwekt.
Dit was niet het geval bij variabele of willekeurige adviezen (vaak
een andere route), hierbij was het vertrouwen beduidend minder.
Technische Universiteit Eindhoven