Onderzoekers TU Delft: "Dit is nog nooit eerder gelukt."
Werkelijke satellietmetingen van de tsunami
De Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft beschikt over werkelijke en daardoor unieke metingen van de aardbeving en vloedgolf in Azië. De tot nu toe vertoonde modelvoorspellingen op TV zijn berekend door computers. De Delftse onderzoekers hebben de lopende vloedgolf vastgelegd met behulp van radarhoogtemeters en de beweging van de aardkorst met GPS. Dit is bij eerdere tsunami's nog nooit gelukt. Op de Delftse beelden is naast vloedgolf van 1.40 m hoog en 200 km lang, ook te zien dat door de beving het eiland Phuket 10 cm is opgeschoven. De resultaten worden eind april vertoond op een wetenschappelijk congres in Wenen.
"Het meten van het zeeniveau met behulp van satellieten gebeurt in Delft al sinds 1980", zegt Ernst Schrama, universitair hoofddocent. "Met deze gegevens kunnen wij uitspraken doen over hoogteveranderingen van de oceanen met een instantane nauwkeurigheid van drie centimeter." Het bijzondere aan de waarneming met radarhoogtemeters vanuit de ruimte is dat deze nauwkeurig genoeg zijn om dergelijke waarnemingen te doen. Het is volgens Schrama puur toeval geweest dat er een aantal radarhoogtemeter-satellieten op de "juiste" plek en op de "juiste" tijd aanwezig waren, als je al mag spreken van een juiste tijd. De satellieten cirkelen 14 keer per dag rond de aarde en bevinden zich daardoor telkens boven een andere plaats.
"Dit is ook de reden dat de gemeten hoogteprofielen van de golven niet geschikt zijn voor real-time waarnemingen van de tsunami waarmee mogelijk vele levens gered hadden kunnen worden", aldus onderzoeker Ernst Schrama. "Een tsunami waarschuwingssysteem zal eerder gebaseerd zijn op een netwerk van boeien en druksensoren en seismometers zoals dit momenteel in gebruik is in de stille oceaan." Dessalniettemin leveren dergelijke werkelijke metingen van de tsunami nuttige informatie op.
Daarnaast heeft de Delftse faculteit de bewegingen van de aardkorst gemeten met behulp van GPS. De aardbeving heeft tot gevolg gehad dat gebieden zijn verschoven tot op wel 1500 km van het epi-centrum van de aardbeving. Schrama: "Volgens de eerste berekeningen is de aardkorst tijdens de aardbeving in het epi-centrum van de zeebeving ongeveer 10-25 meter verplaatst. De grootste vervormingen op het eiland Sumatra zijn in de orde van 1 meter. De meeste GPS gegevens van na de aardbeving moeten nog worden verwerkt, maar zoals het er nu naar uit ziet is ons GPS station in Singapore met 2 cm verschoven, en een permanent GPS station van onze Indonesische collega's op 500 km van de aardbeving in Medan, Sumatra met meer dan 15 cm. Het eiland Phuket, op 750 km afstand van het epi-centrum. is 10 cm verschoven."
Voorwaarde voor een dergelijke bepalingen is dat de punten in het getroffen gebied ook vóór de aardbeving regelmatig werden gemeten. De faculteit meet al sinds 1994 de bewegingen van de aardkorst in Zuid-Oost Azië met behulp van speciale geodetisch GPS apparatuur tot op millimeterniveau. Zij beheren zelfs een eigen permanent GPS station in Singapore en Phuket Daarnaast participeert de faculteit in jaarlijkse GPS meetcampagnes in samenwerking met partners in Indonesië, Thailand en Maleisië.
Technische Universiteit Delft
Technische Universiteit Delft