VIA
VIA vreest ineffectieve bestrijding van illegale arbeid
TILBURG - In het afgelopen jaar en ook nog de komende maanden, werd er
door de landelijke overheid gesproken over maatregelen om illegale
arbeid en fraude aan te pakken. Forse maatregelen worden afgekondigd,
maar de VIA vreest, als vertegenwoordiger van de (bonafide)
internationale arbeidsbemiddelaars, dat het bij woorden blijft en een
effectieve aanpak uit zal blijven.
Bestuurlijke boete
Eén van de reeds ingevoerde maatregelen is het verhogen van de boete
die zowel uitzendbureaus als inleners kunnen krijgen als zij illegalen
te werk stellen. Dit is in beginsel een erg goede maatregel, maar de
VIA ziet twee zwakke punten.
Ten eerste de hoogte van de bestuurlijke boete. Deze is slechts
marginaal verhoogd, hoewel er van de zijde van een aantal Tweede
Kamerleden is aangegeven dat deze boete fors verhoogd zou moeten
worden. Aangezien er in de illegale business miljoenen euros omgaan is
een bestuurlijke boete van 8.000,- euro per illegale werknemer, met
een maximum van 45.000,- euro erg mager.
Het tweede punt zit in de opsporing van illegale arbeid. De taak
hiervoor ligt bij de Arbeidsinspectie, die speciaal voor deze taak met
extra inspecteurs wordt uitgebreid. Een evaluatie van de Algemene
Rekenkamer heeft aangetoond dat de huidige pakkans ligt op 5 tot 10%.
Met de uitbreiding wordt deze pakkans slechts marginaal verhoogd.
Repeterende controles
Kernpunt van het pakket aan voorgestelde maatregelen is het uitvoeren
van zogenaamde repeterende controles. De staatssecretarissen spreken
daarbij zelfs van het dagelijks controleren om er voor te zorgen dat
het werken met illegalen definitief stopt.
De praktijk leert echter dat op bijna alle plaatsen waar een inval is
gedaan, het werk nog dezelfde dag of in ieder geval dezelfde week,
weer van start gaat met andere, maar nog steeds illegale, werknemers.
Tot nu toe is er van repeterende controle dus nog geen sprake. De VIA
vreest dat de repeterende aanpak niet gerealiseerd zal worden.
Uitzendvergunning
Enkele jaren geleden is de uitzendvergunning afgeschaft. Vanaf dat
moment kon iedereen een eigen uitzendbureau beginnen. Als reactie
hierop zijn er een aantal keurmerken in het leven geroepen zoals
Stichting Financiële Toetsing (SFT) en hebben een aantal sectoren
zoals de agrarische en vleesverwerkende industrie ook een systeem
geïntroduceerd waardoor duidelijk is welke uitzendbureaus bonafide
opereren.
De overheid wil nu de uitzendvergunning weer invoeren, zonder dat
gekeken is naar de effectiviteit van bijvoorbeeld SFT. Nog nooit is er
bij een inlener die een uitzendbureau inschakelt dat lid is van SFT
een navordering van premies geweest. Hiermee heeft SFT zijn
bestaansrecht bewezen. De vraag die hiermee opgeroepen wordt is: Wat
is de toegevoegde waarde van een uitzendvergunning?
VIA-keurmerk
De VIA gaat zelfs verder dan SFT en heeft een keurmerk ontwikkeld dat
de bedrijven ook beoordeeld op de sociale kant van het werkgeverschap.
Onderwerpen als huisvesting, medische en sociale zorg, vervoer etc.
worden door een onafhankelijke organisatie onderzocht. Dit is
noodzakelijk omdat de overheid deze aspecten niet in het
vergunningstelsel mee neemt. En zelfs het CWI, dat bij afgifte van
tewerkstellingsvergunning moet toetsen op de huisvesting van
buitenlandse arbeidskrachten, laat deze aspecten liggen.
Grenzen dicht?
Met de toetreding van nieuwe landen tot de EU heeft de overheid
besloten om slechts voor een beperkt aantal beroepen (uitbeners,
schippers etc.) een tewerkstellingsvergunning af te geven. Hiermee
wordt de suggestie gewekt dat er geen inwoners van nieuwe EU-landen in
Nederland legaal kunnen werken. Niets is minder waar, met name de
inwoners met een Duitse nationaliteit, kunnen, net als elke andere
buitenlandse werknemer uit de oude EU-landen, gewoon aan het werk in
Nederland.
Medio 2005 zal deze maatregel worden geëvalueerd en medio 2006 zal er
een besluit genomen worden over eventuele verlenging van deze
maatregel. De VIA pleit voor het volledig openstellen van de grenzen,
omdat de huidige wetgeving op dit punt slechts fungeert als gebaar van
goede wil en het effect in de praktijk gering is.
Statement VIA
De VIA is blij dat de overheid maatregelen neemt om illegale arbeid te
bestrijden. De VIA zet echter grote vraagtekens bij de effectiviteit
van een aantal van deze maatregelen.
In haar rol als belangenbehartiger van de bonafide internationale
arbeidsbemiddelaars vindt de VIA dat op de voorgestelde wijze de
aanpak van illegale arbeid onvoldoende krachtig ter hand wordt
genomen.
De VIA nodigt alle partijen uit om constructief over deze problematiek
van gedachten te wisselen.