Groen!
Brussel, 18 januari 2005
Reactie Groen! op ontwerp-sociaal akkoord:
Meer flexibiliteit bedreigt jobs en levenskwaliteit
Het ontwerp-sociaal akkoord heeft de onderhandelaars veel nachtwerk en
overuren gekost. Naast goede punten als hogere lonen voor de laagste
inkomens en meer kansen op werk voor gehandicapten, ademt het akkoord
echter vooral de sfeer van meer flexibiliteit, meer overuren en meer
nachtarbeid.
In de zomer van 2004 pleitte het VBO voor langer werken en voor de
herinvoering van een werkweek van 40-uren. Het huidige ontwerp-akkoord
verlengt de officiële arbeidstijd niet. Maar langs de achterdeur van
de flexibiliteit sluipt de arbeidsduurverlenging toch binnen. Dit
gebeurt door het fiscaal interessanter maken van overuren en door het
optrekken van het toegelaten aantal overuren van 65 naar 130 uren. De
eerdere regularisatie van overuren in de bouw - op voorstel van de
toenmalige federale minister van werk - zette de deur open voor meer
overuren in alle sectoren. 130 overuren op jaarbasis laat bijna 3 uur
overwerk per reële werkweek toe. Of hoe de 40-urenweek op de werkvloer
toch haalbaar wordt; zeker daar waar de vakbonden onvoldoende sterk
staan. De prijs wordt betaald door de werklozen: soepeler overuren
voor wie werk heeft betekent immers een rem op nieuwe aanwervingen of
interim-krachten. In plaats van meer jobs krijgen we langer werken
voor wie al werk heeft.
Daarnaast is het opvallend hoe werkgevers én regeringen amper nog
geïnteresseerd lijken in de verbetering van de combinatie van werk en
gezin. Niet alleen meer soepeler overuren wegen op de combinatie
arbeid/gezin. De negatieve effecten van ploegenarbeid en nachtwerk op
de gezondheid van de betrokkenen en op het gezinsleven zijn al jaren
gekend. Toch krijgen de bedrijven flink wat geld van de paarse
regering om de kosten van ploegenarbeid te verminderen en de
concurrentie beter het hoofd te kunnen bieden.
Deze elementen vormen ook een merkwaardige voorzet voor het debat over
de eindeloopbaan. Door overuren, ploegenarbeid en nachtwerk aan te
moedigen, dreigt men werknemers nog sneller op te branden op de
werkvloer. Het zal de vraag naar vervroegde uitrede op de arbeidsmarkt
alleen maar doen toenemen. Door haar financiële stimuli ondergraaft de
federale regering meteen de voorwaarden voor het eindeloopbaanbeleid
waarbij ze mensen langer wil laten werken.
Groen! betreurt dat werkgeversstandpunten met steun van de VLD - SP.A
- Spirit regering de bovenhand halen inzake flexibiliteit. Groen!
pleit als alternatief voor meer ontspannen loopbanen, waarbij
werknemers hun arbeidstijd beter kunnen spreiden over hun hele
levensloop en beter kunnen aanpassen aan de verschillende fasen in die
levensloop (tijd voor kinderen, tijd voor bijscholing, tijd voor
persoonlijke engagementen, ). Waar het akkoord over flexibiliteit
vooral een kortetermijnoplossing naar voor schuift en de grenzen van
flexibiliteit steeds verder probeert te verleggen, roept Groen! op om
vernieuwende loopbaanconcepten te ontwikkelen die economische
productiviteit verzoenen met een duurzame combinatie arbeid/gezin, met
erkenning van grenzen aan flexibiliteit. Economische ontwikkeling mag
immers niet ten koste gaan van levenskwaliteit, maar moet deze juist
versterken.