De nieuwjaarsspeech 2005
NIEUWJAAR 2005
De zeebeving op 2e kerstdag heeft de hele aardbol geschokt. Voorbij
waren de prettige feestdagen. De wensen die we zo welgemeend
gewisseld hadden. Dag na dag afschuwelijke beelden op televisie en
een omvang van de ramp die steeds moeilijker voor te stellen lijkt.
Ook in ons land echode het door. Nog nooit zal een vreemd woord zo
snel zijn opgenomen in het idioom van vele talen als het Japanse
Tsunami. Geweld kent vele vormen. Deze variant ging ons
voorstellingsvermogen te boven: een geruisloos naderende golf die
dood en verderf aan land bracht. Een ramp ook en een ontreddering
die tegelijk liet zien dat de grote wereld een global village is
geworden. Immers: mensen uit vele landen: Zweden Duitsland,
Oostenrijk, Engeland, België, ons eigen land, noem maar op, zijn
getroffen. Hoeveel weten we nog niet, dat het er teveel zijn wel!
Martelende onzekerheid voor velen, zowel in Thailand, Sri Lanka,
India en Indonesië, als thuis in Nederland, die niet weten of hun
dierbaren nog in leven zijn. Die wanhopig afwachten of zelf op zoek
gaan. Zichtbaar hartverscheurend leed veraf. En helaas ook verdriet
vlak bij ons, onzekerheid over het lot van een Capellenaar.
Hoe gemakkelijk en verraderlijk verrassend doemt soms het
onverwachte voor ons op; hoe snel kunnen we van toerist een
vermiste worden of een dodelijk slachtoffer. Hoe gemakkelijk worden
we in ons menselijk voorstellingsvermogen bedrogen: vermoeden we
gevaar waar dat niet blijkt te zijn en verwachten dat niet waar ze
wel is.
En helaas gaf 2004 nog meer te zien. Ik doe een willekeurige greep.
In eigen land: een doodgeschoten rector, een politieke moord op
filmer Van Gogh. In het buitenland: de aanslag op een volle trein
in Madrid, terreur in de Kaukasus. Het opvallendst: de gijzeling en
bijna 400 doden op de school in Beslan. En dan nog de vele
duizenden doden en hongerenden, veelal vrouwen met kinderen, in
Darfur, Afrika. Nog altijd het vergeten continent.
2004. Een jaar ook waarin het vertrouwde verdween: met het heengaan
van Prinses Juliana en Prins Bernhard is er een einde gekomen aan
een tijdperk. 2004. Het jaar waarin het grotere verband ervoor in
de plaats kwam: een zich verder ontwikkelend Europa met nieuwe
buitengrenzen en tien nieuwe lidstaten.
Is er dan niets positiefs te melden bij dat beeld dat ik net heb
opgeroepen? Zeker. Want wie goed kijkt die ziet dat de mensheid ook
over veel kracht, initiatieven en deugden beschikt om het noodlot
van de ander - hoe massaal ook - te keren. Wat meer opvalt, is dat
bij de vrijgevigheid kennelijk geloof en ras geen enkele rol
spelen! De wijze waarop op dit moment hulp massaal en massief op
gang is gekomen, is een hoopvol teken. Betrokken willen zijn! Het
besef bij velen dat het ook hun had kunnen treffen, brengt
miljoenen er toe geld te doneren voor de getroffenen in Zuidoost-
Azië. Onverschillig of het nu officiële hulp is van landsregeringen
of van particulieren. In navolging van initiatieven in andere
gemeenten heeft ook het Capelse college vanochtend besloten een
euro per inwoner over te maken aan de samenwerkende
hulorganisaties. Als hulpteken van al onze inwoners. Het is niet
meer dan een symbolisch bedrag en ik weet dat velen van u die het
kunnen missen al geld hebben overgemaakt .Voor zover het niet is
gebeurd roep ik u op om dat alsnog te doen. Op een tweetal plekken
in het theater treft u collectebussen aan. Morgen zullen we ook in
Capelle om 12.00 uur drie minuten stilte in acht nemen voor al die
duizenden slachtoffers.
Bij deze ramp blijkt weer eens hoe machteloos de mensheid staat
tegenover sommige rampen. We zullen nooit risicovrij kunnen leven.
Toch verwachten wij terecht dat de overheid zich blijft inspannen
deze rampen voor te zijn en als er iets gebeurt adequaat op de
rampsituatie in te spelen. Komend jaar gaan we in het
Rijnmondgebied de samenwerking verder intensiveren met de
ontwikkeling en instelling van de veiligheidsregio. De gemeenteraad
zal daaraan voorafgaand een discussie voeren over het niveau van de
voorzieningen die we daarvoor in stand willen houden. De
gebeurtenissen van afgelopen week laten duidelijk zien hoe
belangrijk, maar ook moeilijk het is om daar van te voren goede
afwegingen bij te maken.
Voor wat het Capelse bestuur betreft zal 2005 voor het overige
vooral in het teken moeten staan van zichtbaar laten worden waar
dit college zijn inspanningen op gericht heeft, het zogenaamde
oogst jaar. Dit valt in mijn ogen samen met de oogstfase van de
cyclus waarin Capelle zich de afgelopen decennia bevindt. Na de
periode van uitbreiding met alle handen uit de mouwen achtige
aspecten van een groeigemeenten, is het accent verlegd van aandacht
voor het beheren van de processen die bij een middelgrote stad
horen. Volgens mij is die omslag naar beheergemeente inmiddels zo
goed als voltooid, zodat daar nu de vruchten van geplukt kunnen
worden en we voluit kunnen inzetten op de verbetering van de
kwaliteit van leven en werken in onze gemeente. Nu weet ik dat het
gevaar op de loer ligt dat dit zelfgenoegzaam overkomt en dat ieder
van u me een voorbeeld kan noemen van iets dat niet geheel gegaan
is zoals het zou moeten. Maar voor mij is het afgelopen jaar
duidelijker dan voorheen geworden, dat we als gemeente Capelle ons
licht niet onder de korenmaat hoeven te steken, omdat inmiddels een
aantal initiatieven tot wasdom zijn gekomen waar menig andere
gemeente een voorbeeld aan kan nemen.
Neem de opzet van ons integraal veiligheidsbeleid. Geen gemeente in
ons land heeft een zo veel omvattende opzet, waarbij zowat alle
gemeentelijke diensten maar ook veel maatschappelijke instanties en
groeperingen zijn betrokken. Bij de VNG wordt deze opzet als
voorbeeld voor andere gemeenten gesteld. Geen ééndimensionaal
zero-tolerance verhaal,
maar een evenwichtige afweging van preventieve en repressieve
acties, zoals een werkbaar graffitibeleid, goede afspraken over een
veilige school, een merkbaar aanwezige toezichtorganisatie, goede
activiteiten vanuit het jongerenwerk (we raken er al aan gewend,
maar aan de relatieve rust rond de oud- en nieuwviering in Capelle
ligt heel veel inzet aan ten grondslag: zoals het jongerenfeest in
de sporthalschenkel, het extra legen van de containers, het
verwijderen van afvalbakken, strategisch toezicht etc.. Elk jaar
weer overleg en acties door allerlei partijen met het gewenste
resultaat dat u er weinig tot niets negatiefs van merkt, dat is
Capelle). Als ik dan naar de eerste globale jaarcijfers kijk die de
politie mij, onder allerlei voorbehouden, heeft doen toekomen, dan
blijkt dat de daling in de cijfers van aangifte woninginbraak zich
doorzet en overige diefstal cijfers zich stabiliseren, met
uitzondering van een aantal veelplegers van auto-inbraken. Het
moment waarop deze hun straf hebben uitgezeten en het moment waarop
zij weer op heterdaad betrapt konden worden valt duidelijk aan het
berglandschap in de statistieken af te lezen. Helaas heeft de
lokale overheid daar geen invloed op.
Tot mijn spijt heb ik echter ook moeten constateren dat de cijfers
rond de aantasting van de lichamelijke integriteit blijven stijgen.
Met name het aantal aangiften van bedreiging neemt toe. Nu komt dat
ook omdat we het melden hiervan zo drempelloos mogelijk willen
laten geschieden, maar het lijkt er ook op dat we in onze
samenleving aan het verleren zijn hoe je op een fatsoenlijke manier
conflicten met elkaar uitpraat. Want de bedreigingen vinden veelal
in de relationele sfeer plaats. De komende jaren moeten we proberen
om in deze ontwikkeling een kentering teweeg te brengen.
Instrumenten als buurtbemiddeling, investeren in de sociale
samenhang in een wijk, maar vooral investeren in de jeugd, zorgen
dat zij leren omgaan met conflicten, zijn daarbij belangrijk.
Daarbij hoort ook goed voorbeeldgedrag. Persoonlijk ben ik ook
trots op de wijze waarop in Capelle de weg gezocht wordt om om te
gaan met de spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen na de
moord op Theo van Gogh. De gezamenlijke brief van de kerken was een
prijzenswaardig voorbeeld, de dialoogdiscussie op het gemeentehuis
een start. Ook de bijeenkomst met genaturaliseerden die wij
jaarlijks houden, is een voorbeeld van investering in goede
betrekkingen tussen onze burgers. Door de landelijke actualiteit
van rituelen rond naturalisatie is het ook een voorbeeld geworden
van hoe Capelle zich als gemeente in positieve zin weet te
onderscheiden.
De burger centraal, één van de pijlers van het collegebeleid.
Capelle dat spreekt voor zich, is de gemeentelijke slogan. Beiden
slaan op de inzet van de gemeentelijke overheid om zoveel mogelijk
beleid te ontwikkelen samen met de burger en uit te voeren op een
wijze die voor iedereen inzichtelijk is. Open, transparant en
duidelijk. Dat is het streven. En als dat een keer niet lukt, dat
niet verdoezelen, maar wel leren van de gemaakte fouten. Deze
opstelling wensen de inwoners van ons te zien en het is ook prettig
om op deze wijze te werken. Een voorbeeld hiervan is het zojuist
weer geactualiseeerde burgerhandvest, ons overzicht van afspraken
die wij met elke burger maken over onze dienstverlening. Ook met
dit burgerhandvest doen wij landelijk van ons spreken, want niet
alleen is ook dit als voorbeeld hoe het moet, opgenomen in een van
de leergangen van Elsevier, ook is het met negen andere voorbeelden
genomineerd voor als meest aansprekende praktijkvoorbeeld van
Nederland. Kortom: Capelle spreekt voor zich en doet soms ook van
zich spreken op een manier die mij er zeer trots op doet zijn
Capellenaar te zijn (en daarmee heb ik nog geen woord over het
burgerjaarverslag gezegd).
Deze fase van zichtbaar maken van de kwaliteit en investeren in
verbeteringen brengt ook met zich mee dat we als Capelle meer naar
buiten treden. Om anderen te laten profiteren van wat wij hier
ontwikkelen, maar ook om inspiratie op te doen voor verdere
verbeteringen.
Want er staan ons nog veel opgaven te wachten. Een goede invulling
geven aan de verschillende kleinere bouwlocaties - waarvan er
afgelopen raadsvergadering gelukkig een aantal zijn aangewezen - en
ons stadshart. Voorbereidingen op de invoering van de Wet
maatschappelijke ondersteuning en overige zorg voor degenen die het
in onze samenleving niet op eigenkracht redden. Duidelijkheid over
Capelse culturele voorzieningen, behoud van werkgelegenheid,
openbaar vervoer.
Rond deze nieuwjaarsreceptie speelt het thema vervoer een rol. We
hebben dit gekozen met het oog op een congres dat hierover in juni
in Capelle gaat plaatsvinden. In samenwerking met de TU Delft, het
Capelse bedrijfsleven en het Europese platform van Nieuwe Steden
houden we, vooruitlopend op de heringebruikname van de ParkShuttle,
een congres over het thema mobiliteit en bedrijfsleven. Bij de
bedrijven die zich recent in Capelle hebben gevestigd speelt de
bereikbaarheid als vestigingfactor een grote, vaak doorslaggevende
rol. Voor onze lokale economie is het dus van groot belang dat we
daar blijvend aandacht aan besteden. In de loop van deze avond kunt
u zich van een en ander op de hoogte stellen, maar het
belangrijkste is en blijft het intermenselijke verkeer, waar deze
bijeenkomst toch vooral voor bedoeld is. En ik ben blij dat zoveel
Capellenaren, vanuit hun werk betrokken, als vrijwilliger actief,
of zomaar als inwoner, hier weer aanwezig zijn om naar elkaar de
hoop op een goed en gezond vervolg van 2005 uit te spreken. Na
afloop van de uitreiking van de Veiligheidsprijs zal ik graag met u
het glas heffen ter onderstreping van deze wens. Nu volsta ik met u
te bedanken voor uw komst en de aandacht waarmee u naar mijn
verhaal heeft willen luisteren en ach, je kunt het niet vaak genoeg
wensen: ik wens u alleen een heel gelukkig nieuwjaar toe.
Gemeente Capelle a/d IJssel