Ingezonden persbericht

Hardnekkig misverstand

Regelmatig verschijnen er artikelen of delen van artikelen op de kunstpagina's van zowel landelijke als regionale kranten met betrekking tot operette die berusten op een hardnekkig misverstand.

Steevast wordt gesuggereerd er sinds het liquideren van de Hoofdstad Operette medio het jaar 2000 geen (pogingen) zijn gedaan om Nederlands professioneel operette te behouden c.q er niemand een beroep heeft gedaan op de ter beschikking staande subsidiepot van aanvankelijk 5 miljoen euro.

De Stichting Nederlandse Volksoperette (SNV) wil bij deze trachten het eerder genoemde hardnekkige misverstand uit de wereld te helpen en verzoekt de kunstredacties hierover te publiceren.

Toen medio 1999 duidelijk werd dat de Hoofdstad Operette (HO) om diverse redenen ter ziele moest worden gebracht hebben een aantal uitvoerenden van de later geliquideerde HO en geïnteresseerden die operette een goed hart toedragen gemeend dat professionele operette moest worden behouden voor Nederland.
Dit heeft geresulteerd in het oprichten van de SNV. Vooruitlopend daarop hebben de initiatiefnemers nagegaan of:
1. er kwaliteit genoeg te vinden zou zijn voor een (nieuw) initiatief voor voortgaand professioneel operette;
2. er subsidie mogelijkheden voor handen waren om een operetteproductie te realiseren met + 70 professionals op operettegebied;
3. er een markt voor een dergelijk initiatief bestond.
In alle gevallen konden deze vragen met ja beantwoord worden.

. ad 1. Alle solisten, koorleden, balletdansers en de technici waren door het ontslag wat zij bij de HO zouden krijgen op de 'markt' en van voldoende kwaliteit. Immers was het niet de kwaliteit c.q. het ontbreken daarvan de reden van het opheffen van de HO maar het bestuursbeleid zich af te wenden van de traditionele doelgroep en het steven van de toenmalige Staatssecretaris, van der Ploeg, af te willen van structurele subsidie en daarvoor in de plaats projectsubsidie.
. ad 2. Na interventie van diverse kanten wordt er uiteindelijk door de rijksoverheid voor het eerst in 2001 een geoormerkt bedrag ten behoeve van operette ter beschikking gesteld van NLG. 2.5 miljoen (EUR. 1,1 miljoen), 2002 NGL. 0,75 miljoen en 2003 NGL. 1,5 miljoen.
. ad 3. De Raad voor Cultuur schrijft in haar advies over de periode 2001-2004 o.a:

.. erkent het belang van een landelijke operette voorziening: zowel om deze vorm van muziektheater op professioneel niveau te kunnen handhaven als ter inspiratie van de vele amateurs die actief zijn in operetteverenigingen. .... De Raad is echter bevreesd dat een operette voorziening die vooral het artistieke avontuur zoekt, zich snel vervreemd van het nog steeds groot en geografisch verspreid operettepubliek dat vooral bediend wil worden met de (Duits-)klassieke operette traditie. DE Raad vindt dat het trouwe publiek behouden moet blijven en dat dus voorkomen moet worden da e straks wel een artistiek vernieuwde operette voorziening is, maar dat het vaste publiek deze voorziening massaal de rug toekeert.......

De SNV heeft een steekproefsgewijze marktonderzoek gedaan onder de directeuren van de daarvoor in aanmerking komende Nederlandse theaters waaruit bleek dat zij allen behoefte hadden aan Duits-klassieke kwalitatief goede professioneel operette in hun theater repertoire.

Met voorgaande kennis heeft de SNV reeds in oktober 2000 een subsidieverzoek bij de Staatssecretaris ingediend. Het uitgewerkte subsidieverzoek, ten bedrage van NLG. 3,5 miljoen, betrof de productie van "Der Zigeunerbaron" (In 2004 130 jaar geleden voor het eerst opgevoerd) met + 70 medewerkers, 55 uitvoeringen voor + 45.000 bezoekers. Naast het in productie nemen van "Der Zigeunerbaron" behelsde plannen van de SNV vastgelegd in een beleidsplan tevens initiatieven op het gebied van expertise ontwikkeling en educatie.

In een brief van mei 2001 namens de Staatssecretaris wordt de SNV door hem voor subsidie verwezen naar het Fonds voor de Amateur en Podiumkunsten (Fonds). Desgevraagd door de SNV deelt dit fonds per brief d.d. 8 oktober 2001 mede:

".....Hoewel de Staatssecretaris ...... besloten heeft een open voorziening voor operette in te richten bij het Fonds voor de Podiumkunsten, hebben wij in formele zin nog geen verzoek ontvangen of middelen ter beschikking gesteld gekregen vanwege het departement om daadwerkelijk aan deze voorziening vorm te geven. ....

Met andere woorden de Staatssecretaris verwijst naar een subsidieloket waar men ruim een half jaar na dato van niets weet.

Na aanvankelijk geen enkele reactie van de Staatssecretaris volgen er een aantal rappels van de Stichting Nederlandse Volksoperette waarop eerst in september 2001 door de Staatssecretaris afwijzend wordt gereageerd. Deze afwijzing betrof formele gronden als termijnen e.d. en geen inhoudelijke beoordeling.
De advocaat van de SNV tekent in oktober 2001 bezwaar aan tegen deze beslissing.
Dit bezwaar wordt meteen schrijven van 27 februari 2002 namens de Staatssecretaris afgewezen.
Volgende procedures bij de Commissie voor bezwaarschriften en de Rechtbank te Amsterdam respectievelijk dienende op 23 april 2002 en 6 januari 2004 beiden op formele gronden (geen inhoudelijke) afgewezen c.q ongegrond verklaart.

Uit een brief van het Fonds aan de Staatssecretaris van 16 april 2002 waarin deze de afspraken rondom het beschikbare bedrag voor operette bevestigd blijkt dat de Staatssecretaris inmiddels, voorbijgaand aan het subsidie verzoek van de SNV, (gemene) zaken gedaan te hebben met de Nationale Reisopera en Opera Zuid. Aan het Fonds wordt een voor operette geoormerkt bedrag van E 5.102.027 (incl. overhead) beschikbaar gesteld.

Na aandringen van het Fonds doet de SNV op 7 oktober 2002 een nieuwe/hernieuwde subsidieaanvraag bij het Fonds "Der Zigeunerbaron" productie ten bedrage van + E 1,2 miljoen.
Het verzoek op 6 december 2002 afgewezen omdat in onvoldoende mate wordt voldaan aan:
- bestaand operetterepertoire in een nieuwe enscenering, vertaling of arrangementen;
- nieuw of vernieuwend operetterepertoire;
- geadapteerd repertoire.
Deze argumenten sluiten op geen enkele wijze aan bij de opmerkingen van de Raad voor Cultuur en staan daar haaks op.

Een nieuw uitgewerkt project wordt vervat in een nieuwe subsidieaanvraag in september 2003.
Ook deze aanvraag wordt, ondanks verwerking van de adviezen van de kant van het bureau van het Fonds op onduidelijke, onbewezen en onjuiste gronden afgewezen.

Conclusie:
Sedert het liquideren van de Hoofdstad Operette zijn er wel degelijk initiatieven om structureel Nederlands professioneel operette te behouden en wordt er sedert die tijd getracht subsidie te verkrijgen uit de tot eind van 2004 geoormerkte operettepot.

Om redenen die de SNV alleen kan bevroeden maar niet bewijzen wordt er samengespannen door politiek ambtsdragers, ambtenaren, plaatsvervangend subsidieverleners, zichzelf deskundig noemende adviescommissieleden, en anderen om te voorkomen dat de SNV (of anderen) een nieuw professioneel operette gezelschap formeren en voor bestaande gezelschappen de spoeling dunner maakt.
De SNV vraagt zich af/denkt de oorzaak te moeten vinden in:
- de ongedekte afvloeiingsrekening voor het personeel van de HO van meer dan 12 miljoen gulden die het Ministerie voor een sociaal plan heeft moeten fourneren. Door onderbesteding van het geoormerkte bedrag voor de operette zou deze rekening alsnog met terugwerkende kracht afgedekt kunnen worden;
- dat het Fonds om volstrekt onduidelijke redenen criteria haaks staande op het advies van de Raad voor Cultuur hanteert;
- in de adviescommissie ter beoordeling zitten mensen met geen of onvoldoende deskundigheid op operette gebied (mogelijk wel op andere gebieden);
- er lopen in de periferie teveel mensen rond die onder het motto 'ons kent ons' elkaar alles doorvertellen;
- bij diverse mensen in het hele spel bestaan dubbele agenda's;
- inmiddels is de voor veel geld door de SNV aangeschafte originele partituur van de operette "Der Zigeunerbaron" in de periferie 'zoekgeraakt';
- e.d

Al met al heeft de SNV het gevoel dat er door diverse persoenen op diverse plekken met man/vrouw en macht gewerkt wordt om geen nieuwelingen op de markt toe te laten alsof het een 'close shop' betreft om zelf de pot te kunnen verlenen. De ontkenning en volharding daarin door mensen die het kunnen weten dat er door niemand een beroep gedaan is op de operette subsidiegelden is regelrecht gelogen en schept blijkbaar ruimte om de subsidiegelen door de gevers in de van inteelt bol staande gezelschappen richting te sluizen.

Voorgaand is misschien een harde aangever maar het kan niet anders dat het ergens stink, immers:
- de SNV had de expertise op het gebied van operette in huis;
- had plannen die naadloos aansluiten en aansloten op de ideeën van de Raad voor Cultuur;
- er bestaat en bestond een markt voor een kwalitatief goed professioneel operette gezelschap;
- waarom is de SNV door het ministerie van het kastje naar de muur gestuurd?

Nader informatie:
Wouter Boender, voorzitter SNV
023 526 40 21
E-mail comcica@planet.nl

-----------------------
Het vocale-, dansende- en technische uitvoerende deel van de werknemers van de Hoofdstad Operette.

---- --

Stichting Nederlandse Volksoperette
p/a Neptunusstraat 18
2024 GP Haarlem
Telefoon 023 526 40 21
E-mail comcica@planet.nl