Nieuwjaarsspeech burgemeester Leers: Maastricht is niet gebaat bij een
conserverend bestuur
Op de eerste plaats wens ik u allemaal, u en uw familie en gezin, een
heel goed en gezond 2005 toe. Ik hoop van harte dat het nieuwe jaar op
het persoonlijk vlak u veel geluk en voorspoed mag brengen.
Dat geluk, dames en heren, dreigt voor miljoenen mensen in Zuid-Oost
Azië nu voorgoed te zijn gedoofd. En ook dichterbij heeft deze
ongekend grote ramp veel verdriet veroorzaakt. Opnieuw beseffen we hoe
broos ons leven is. Hoe in een klap, letterlijk door één golf, mensen
beroofd kunnen worden van alles wat hun dierbaar is. En opnieuw
beseffen we ook hoe zeer we over de hele wereld met elkaar verbonden
zijn. Deze ramp raakt ons allemaal. Vanzelfsprekend zal Maastricht die
verbondenheid tonen. Ook wij zullen één euro per inwoner bijdragen aan
de grote publieksactie.
Actie
Maar gelukkig gaat de hulp verder en is de inzet breder. Zoals U
bekend is zal er overmorgen een grote, gezamenlijke actie van vele
initiatiefnemers uit Maastricht zijn, verenigd in het Ster-comité
`Maastricht helpt Azië'. Ik wil u allen oproepen daar royaal aan mee
te doen. Laat zien dat Maastricht ook op dit punt een beste stad is.
Niet omwille van de competitie maar omwille van ons hart, dat toch
geheel bij de mensen die in zo'n grote nood verkeren moet liggen. Ik
wil vanaf deze plaats in ieder geval mijn dank uitspreken aan al die
mensen die zich de afgelopen dagen en de nog komende dagen ingespannen
hebben om deze actie te doen slagen. En ik hoop van ganse harte dat
onze aandacht en zorg voor de getroffenen van deze ramp door kan gaan,
ook na de landelijke actiedag morgen.
Namens de steden Sittard-Geleen, Heerlen, Kerkrade en Maastricht heb
ik Minister van Ardenne van Ontwikkelingssamenwerking gisteren
hulpverleners aangeboden. Mensen uit onze gemeenten die ter plekke
hulp kunnen gaan bieden. Mensen die de handen uit de mouwen kunnen
steken, mensen die kunnen coördineren, die kunnen puin ruimen,
brandweerlieden. Zij zal daar graag gebruik van maken, afhankelijk van
de behoefte uit de betreffende landen. Ik houd u op de hoogte.
Apetrots
Ondanks de triestheid van de afgelopen week was er in de laatste weken
van het oude jaar natuurlijk wel reden tot feest. We schreeuwen het
nog nèt niet van de daken, maar we zijn er natuurlijk wel apetrots op,
dat Maastricht tot de beste stad van Nederland is gekozen. De
uitverkiezing tot beste stad van Nederland is zeer eervol. Dát we die
eretitel hebben verworven, is vooral uw verdienste. U, de inwoners van
Maastricht, zoals u actief bent in instellingen, bedrijven en
verenigingen. Mensen maken immers Maastricht. De stad vormt de
coulisse, de bewoners zijn degene die voor de uitvoering tekenen. Ik
voeg er snel aan toe, dat het natuurlijk geen kwaad kan dat Maastricht
voortreffelijke wethouders heeft, een goed functionerende Raad en
bekwame ambtenaren. En inderdaad, ik zelf heb er ook zin in gehad.
Maar de Beste stad komt toch vooral door de Beste inwoners.
Maar we moeten ook kunnen relativeren. Die eretitel is natuurlijk een
mooie opsteker, maar het is niet allemaal `alleluja'. Althans, niet
elke dag. Er zijn ook zorgelijke berichten geweest, zoals over de
toekomst van de ENCI, Mosa Porselein en van Sphinx. De verkregen titel
is een opsteker, zoals ik zei, maar het is tegelijkertijd een
aansporing. De top bereiken is mooi, maar nu komt het er op aan die
mooie plek vast te houden.
Maastricht is niet gebaat bij een conserverend bestuur. Bij een
bestuur dat tevreden achterover leunt en zich beperkt tot een beetje
op de winkel passen. De Beste Stad mag niet een gouden koets blijken
te zijn gebouwd op een krakkemikkig onderstel. Nee, we moeten nu juist
met verdubbelde energie dóórgaan, en dóórpakken. Noblesse oblige.
Ambities
We zullen op de eerste plaats moeten afmaken waaraan we begonnen zijn.
We zullen dus hard moeten blijven werken aan de omvorming van
Vinkenslag, de verbetering van onze bereikbaarheid, het schoonhouden
van onze stad, onze veiligheid, de oplossing van het drugsprobleem, de
verdere verbetering van onze dienstverlening, de kwaliteit van onze
culturele voorzieningen, de sport, het woon- en werkklimaat. En al die
andere zaken waarover we onze ambities hebben uitgesproken maar die
qua uitvoering nog zijn blijven liggen.
Zo willen we ervoor gaan zorgen dat de verschillende wijken straks
even schoon zijn als onze binnenstad. We zullen daartoe een competitie
starten tussen de wijken om zo ook de betrokkenheid van de burgers te
stimuleren. De wethouders Hoogma en Hazeu komen daar nog op terug met
de Campagne Sjiek en Sjoen. En we hebben met succes dat ene
telefoonnummer voor alle vragen aan de gemeente ingevoerd, (043) 350
4000, maar we moeten er nu wel voor gaan zorgen dat de afhandeling en
afwerking van meldingen en klachten verbetert.
Gedurfder
De gemeente Maastricht heeft hoge ambities en wil die graag ook
waarmaken. Om dat te kunnen doen, zo hebben we vastgesteld, zullen we
onze organisatie enigszins moeten aanpassen. Onze organisatie moet
platter en smaller, want we willen efficiënter, meer integraal,
gedurfder en creatiever gaan opereren. Onder de bezielende leiding van
wethouder Jacobs wordt in het komend jaar de nieuwe structuur in de
steigers gezet, en op 1 januari 2006 moet het veranderingsproces
afgerond zijn.
Het doel is een vraaggestuurde organisatie, dat wil zeggen een
organisatie die snel en adequaat reageert op wat de Maastrichtse
gemeenschap van ons vraagt. Voor mij staan daarbij drie kernbegrippen
centraal: betrouwbaarheid, openheid en duidelijkheid.
De gemeente als betrouwbare werkgever en organisatie voor de burgers
in Maastricht. Een organisatie die zich kenmerkt door een cultuur van
openheid. En duidelijkheid: zeggen wat je denkt en doen wat je zegt.
Dus met een koers die ook doorgezet wordt.
De hoofdlijnen van de nieuwe organisatie zijn al getekend, en ik vind
het zeer verheugend en bemoedigend dat daarover van meet af aan grote
eensgezindheid bestaat, zowel bij onze ambtenaren als het
stadsbestuur. Het zal een flinke klus worden, maar ik heb er alle
vertrouwen in dat die kundig en bekwaam zal worden geklaard.
Jaar van de Burger
Een jaar geleden heb ik het ambtelijke apparaat uitgedaagd om in 2004
extra aandacht te schenken aan de dienstverlening. Ik heb 2004 het
Jaar van de Burger genoemd. Welnu, die uitdaging is opgepakt, en hoe!
Er is heel wat losgemaakt, en ik stel met trots vast dat het Jaar van
de Burger heel wat heeft opgeleverd voor de burger. Dat is allemaal
neergelegd in een infoblad dat u bij het GemeenteLoket of het Centre
Céramique kunt afhalen. Het jaar 2004 is inmiddels voorbij, maar het
Jaar van de Burger gaat gewoon door. Want elk jaar is een Jaar van de
Burger!
We gaan gewoon door om u, de burger, centraal te stellen in ons doen
en denken. In 2005, in 2006, enzovoort. De resultaten van 2004 stemmen
tot tevredenheid, de uitverkiezing tot Beste Stad van Nederland
vervult met trots, en de verwachtingen voor 2005 zijn hooggespannen.
Het zal natuurlijk geen gemakkelijk jaar worden, en er zullen
ongetwijfeld ook wel eens pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden. Want
we moeten óók vaststellen dat we niet alles kunnen zijn, alles kunnen
bouwen, alles kunnen maken. We moeten scherpe keuzes maken, júist om
onze aantrekkingskracht te behouden.
Waarmaken
Want nu al blijkt uit onderzoek dat we in Maastricht op sommige punten
dingen roepen die we niet helemaal kunnen waarmaken. We zeggen
bijvoorbeeld dat we een Europese stad zijn, maar sinds het Frans uit
het Basisonderwijs is verdwenen, moeten we tolken erbij halen als we
met onze buurgemeenten overleggen. En maken we eigenlijk wel goed
gebruik van de meer dan 120 Internationale Instituten die in onze stad
zijn gevestigd? We leiden hier in Maastricht de top op van ambtenaren,
dienstverleners en bestuurders voor de hele wereld en we hebben er
nauwelijks weet van en doen er ook zelf niet veel mee.
En we zeggen wel dat we een cultuurstad zijn, maar hoger opgeleiden
verlaten de stad omdat er voor hen vrij weinig te beleven valt. En we
zeggen wel dat we een compacte stad in een weids landschap zijn, maar
als de provincie blijft toestaan dat het Heuvelland dicht slibt met
auto's, woonwijken en bedrijventerreinen, zijn wij straks wel onze
unique selling proposition kwijt, en worden we een hele gewone
Nederlandse stad, in een landschap dat haast niet meer van de stad te
onderscheiden is. Keuzes maken betekent óók dat je bepaalde dingen
niet meer doet, of samen met de regio. We kunnen niet alles, maar we
kunnen samen met Heerlen/Parkstad, Sittard-Geleen, Luik en Aken wél
heel veel. In deze regio wonen 3,6 miljoen mensen, met 70.000
studenten in het wetenschappelijk onderwijs, er liggen twee
TGV-stations, vijf universiteiten, twee vliegvelden en drie
academische ziekenhuizen. Alleen al in Aken studeren jaarlijks meer
van die felbegeerde ingenieurs af dan in heel Nederland bij elkaar.
Moed
Die schatten moeten ontsloten worden, en ook daar ligt een belangrijke
taak voor ons én de provincie: investeer in infrastructuur, richt uw
blik over de grenzen heen, en slécht die grenzen, zodat er ook echt
een dynamiek in die Euregio kan ontstaan. We moeten dus scherpe keuzes
maken, en dat vergt moed en verantwoordelijkheid. Niet alleen van de
gemeente, maar van ons allen, van al die mensen die Maastricht maken.
Ik vertrouw er op dat we de problemen het hoofd kunnen bieden en de
kansen zullen grijpen. U mag er van verzekerd zijn dat het
stadsbestuur zich tot het uiterste zal inspannen, en dat onze
organisatie geen passiviteit, maar passie zal uitstralen. 2005 wordt
een mooi jaar voor Maastricht als de burgers van Maastricht en het
stadsbestuur er samen hun schouders onder zetten.
Mensen Maken Maastricht, zoals de bekende slagzin luidt. Kennelijk
doen we dat met z'n allen niet onverdienstelijk. Welnu, laten we op
deze weg voortgaan. Met durf en kracht, met creativiteit en de eeuwig
sprankelende Mestreechter geis.
Ik dank u wel.
Burgemeester Gerd Leers
Publicatie Jaar van de Burger
Gemeente Maastricht