UWV en de gemeen-
schappelijke verwijsindex
Onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeen-
schappelijke verwijsindex bij de bestrijding van witte fraude
Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
Aan deze rapportage hebben meegewerkt:
Dhr. drs. B.H. van Apeldoorn
Dhr. G. Boelhouwer
Dhr. F. Keijzer
Dhr. S. Niemeijer
R 04/23, december 2004
ISSN 1383-8733
ISBN 90-5079-111-5
2 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
Voorwoord
Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen moet fraude met uitkeringen bestrijden.
Witte fraude is een onterechte samenloop van verschillende uitkeringen dan wel een onte-
rechte samenloop van uitkeringen met arbeidsverhoudingen. De uitvoeringsorganen sociale
zekerheid hadden de opdracht om vanaf 1994 door middel van bestandsvergelijking witte
fraude te voorkomen en op te sporen. Hiervoor is de gemeenschappelijke verwijsindex in het
leven geroepen.
In 2003 heeft de Inspectie Werk en Inkomen geconstateerd dat het Uitvoeringsinstituut
Werknemersverzekeringen het proces van witte-fraudebestrijding met behulp van de gemeen-
schappelijke verwijsindex in 2002 niet voldoende beheerste. In dit rapport doet de inspectie
verslag van een onderzoek naar de situatie medio 2004.
Mr. L.H.J. Kokhuis
Inspecteur-generaal
3 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
4 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
Inhoud
1 Inleiding 7
2 Prestaties Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen 9
2.1 Doeltreffendheid 9
2.2 Doelmatigheid 10
3 Oordeel IWI 13
4 Reactie Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen 15
Lijst van afkortingen 16
Bijlage: Reactie Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen 17
Publicaties van de Inspectie Werk en Inkomen 21
5 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
6 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
1 Inleiding
Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) moet fraude met uitkeringen
bestrijden, zowel witte fraude als zwarte fraude. Witte fraude is een onterechte samenloop van
verschillende uitkeringen of een onterechte samenloop van een uitkering met een arbeidsver-
houding. Bijvoorbeeld een cliënt die onterecht twee uitkeringen ontvangt of een cliënt die naast
een uitkering werkt en daar premies en belasting over betaalt, maar de inkomsten niet opgeeft
aan UWV. Bij zwarte fraude werkt een cliënt naast de uitkering zonder premies en belasting te
betalen.
Voor de bestrijding van witte fraude maakt UWV gebruik van een gemeenschappelijke verwijs-
index (GVI). Met GVI kunnen gegevens uit verschillende administraties met elkaar worden ver-
geleken. Op aanwijzing van de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid moesten
vanaf 1994 de toenmalige bedrijfsverenigingen met behulp van een gemeenschappelijke verwijs-
index (GVI) hun administraties voor elkaar en voor andere overheidsinstanties toegankelijk
maken ten behoeve van het voorkomen en het opsporen van witte fraude. Belangrijke neven-
doelen zijn het verhogen van de zekerheid over de rechtmatigheid van uitkeringen en het ver-
hogen van de kwaliteit van de administraties of basisregistraties. Elk uitkeringsdossier dient een
kopie te bevatten van de in de GVI bekende gegevens. Door het uitzoeken van GVI-signalen en
het daarop verbeteren van administratieve fouten wordt de kwaliteit van de basisregistraties
verhoogd. In de GVI worden per persoon (sofi-nummer) de begin- en einddata van uitkerings-
en arbeidsverhoudingen geregistreerd als ook het behandelend kantoor.
De komst van de polisadministratie UWV in 2006 zal leiden tot veranderingen in de bestrijding
van de witte fraude. De verschillende afzonderlijke uitkeringsbestanden van de voormalige uit-
voeringsinstellingen (uvi's) en arbeidsverhoudingenbestanden verdwijnen. De komst van de
polisadministratie elimineert fouten, die kunnen optreden bij het matchen van bestanden. De
ambitie van de polisadministratie is als authentieke registratie een gegarandeerd kwaliteitsni-
1 veau te leveren.1 Desondanks is het niet uit te sluiten dat ook in de polisadministratie fouten
Het begrip authentieke registratie sluipen. Ook al worden veel gegevens digitaal aangeleverd, ooit zijn de gegevens door mensen-
wordt als volgt gedefinieerd:
"Een kwalitatief hoogwaardig en handen (werkgevers of administratiebureaus) ingevoerd. De onderzochte samenloopsignalen
met expliciete garanties voor de zullen dan ook in de toekomst leiden tot drie mogelijke conclusies: er is een administratieve
borging van die kwaliteit omkleed
bestand van, gezien het geheel van fout gemaakt; de samenloop is terecht; de samenloop is onterecht. Met de komst van de polis-
wettelijke taken, vitale en/of veel- administratie zal voor het UWV zelf een gemeenschappelijke verwijsindex niet meer nodig zijn.
vuldig en om uiteenlopende rede-
nen benodigde gegevens over per- De polisadministratie zal echter geleidelijk aan gevuld gaan worden. Het is te verwachten dat
sonen, instellingen, zaken, de GVI nog ongeveer vier jaar nodig zal blijken te zijn. De polisadministratie zal ook een functie
verrichtingen of gebeurtenissen, dat
bij wet als de enig officieel erkende hebben bij het bestrijden van witte fraude in de sector sociale verzekeringen en voor het aanle-
registratie voor de betreffende veren van gegevens over uitkeringsverhoudingen en dienstverbanden aan derden. De processen
gegevens is aangemerkt en dat in
het gehele land verplicht wordt van het ontdekken en het uitzoeken van samenloopsignalen dienen wel georganiseerd te blijven.
gebruikt door alle overheidsinstan- UWV kan hierbij lering trekken uit de huidige ervaring met de GVI.
ties, alsook zo mogelijk door pri-
vate organisaties, tenzij het gebruik
om zwaarwegende redenen zoals Uit diverse rapportages bleek dat UWV in 2002 het risico van witte fraude ondanks het
privacybescherming expliciet is uit-
gesloten." Kort gezegd een infrast- gebruik van tien jaar GVI nog niet voldoende beheerste.2 De inspectie heeft onderzocht of
ructurele dataset. medio 2004 UWV de bestrijding van witte fraude met behulp van GVI doelmatig en doel-
2 treffend aanpakt.
IWI-rapportage Handhaving werk-
nemersverzekeringen en volksverze-
keringen 2002; Accountantsdienst In het proces van witte fraudebestrijding dat door de GVI wordt ondersteund, zijn de volgende
UWV, rapport 792 Audit stappen te onderscheiden:
Aanlevering GVI en afhandeling
samenloop- en fraudesignalen en · Aanlevering van gegevens aan de GVI: eerst zijn per wet en per uitvoeringsinstelling vanuit de
Accountantsdienst UWV rapport basisregistraties en uitkeringsystemen alle bekende uitkerings- en arbeidsverhoudingen overge-
807, rapport inzake de audit GVI.
zet naar de GVI (dat heet initiële vulling) en daarna worden er op weekbasis mutaties in de uit-
3 keringsbestanden en de basisregistraties dienstverbanden doorgegeven aan de GVI.3
IWI laat de aanlevering van gege- · Filtering van gegevens tot samenloopsignalen. Een samenloopsignaal geeft weer dat uit de
vens van werkgevers aan UWV
buiten beschouwing, omdat de bestanden blijkt dat uitkeringsverhoudingen onderling samenlopen dan wel samenlopen met
beoordeling van deze aanlevering arbeidsverhoudingen. Niet alle mutaties leiden tot een samenloopsignaal. Betreft het een
een eigenstandig onderzoek zou
vergen. samenloop die nader onderzocht zou moet worden of deze terecht of onterecht is, dan spre-
ken we van een onderzoekswaardig signaal.
7 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
· Afhandeling van samenloop- en fraudesignalen. Deze afhandeling kent vier verschillende trajec-
ten, namelijk:
- afhandeling niet onderzoekswaardige signalen;
- afhandeling onderzoekswaardige signalen terechte samenloop;
- afhandeling onterechte samenloop via administratiefrechtelijke weg;
- afhandeling onterechte samenloop via strafrechtelijke weg.
Voor de beoordeling van de doeltreffendheid van het proces van witte-fraudebestrijding met
behulp van de GVI zijn de volgende elementen van belang:
· de scores in de tijd bezien op de prestatie-indicatoren doeltreffendheid van het gehele proces
(aantal gevallen waarbij witte fraude is geconstateerd gedeeld door totaal aantal verwerkte
mutaties) en doeltreffendheid van de afhandeling samenloop- en fraudesignalen (aantal gevallen
waarbij witte fraude is geconstateerd gedeeld door totaal aantal samenloopgevallen (= gefil-
terde samenloopsignalen));
· of voldaan wordt aan de eisen die gesteld worden aan de input (tijdig, juist en volledig);
· of voldaan wordt aan de eisen die gesteld worden aan de output;
· of de beoogde effecten optreden:
- voorkomen van witte fraude;
- meer zekerheid over de rechtmatigheid bij de aanvraag van de uitkeringen;
- opsporen van witte fraude;
- verbetering van de betrouwbaarheid van de basisregistraties.
De mate waarin de beoogde effecten optreden, is afhankelijk van de volgende output:
1. de effectiviteit van de filters: signalen die niet onderzoekswaardig zijn, moeten niet als
onderzoekswaardig worden doorgegeven en samenloop- en fraudesignalen die wel
onderzoekswaardig zijn, mogen niet weggefilterd zijn;
2. de snelheid waarmee signalen worden doorgegeven en afgehandeld. Hoe sneller een sig-
4 naal wordt opgepakt en afgehandeld, des te kleiner zal het benadelingsbedrag zijn.4
Het benadelingsbedrag is het · of er geen onbedoelde neveneffecten zijn:
bedrag dat ten onrechte is uitge-
keerd. De hoogte van het benade- Een onbedoeld negatief neveneffect zou kunnen zijn heel veel extra werk bij het beoordelen
lingsbedrag (onder of boven de van signalen met betrekking tot samenloop die niet het gevolg zijn van witte fraude. Tijd en in
6.000 euro) bepaalt of er een
administratief rechtelijke of straf- het bijzonder de tijd van de fraudeopsporing is een schaars goed en het checken van niet
rechtelijke sanctie volgt. onderzoekswaardige signalen, maakt de gehele fraudeopsporing minder effectief.
Aan de beoordeling van doelmatigheid zou idealiter een kosten-batenafweging van het UWV
ten grondslag moeten liggen. Aan de kostenkant dient inzicht te bestaan in de kosten voor:
· investeringen in hard- en software;
· exploitatiekosten van het GVI-systeem;
· personeelskosten samenhangend met gebruik GVI in ruime zin.
Aan de batenkant dient inzicht te bestaan in:
· preventie witte fraude;
· opsporen witte fraude;
· rechtmatigheid uitkering bij de beoordeling van een aanvraag;
· verstrekking gegevens via Suwinet-Inkijk aan ketenpartners die dan samenloop en fraude
kunnen beoordelen of verstrekking van databestanden aan andere externe gebruikers;
· weergeven locatie van gevalsbehandeling.
Een algemene indicator voor de beoordeling van doelmatigheid zijn de totale kosten per gecon-
stateerd witte-fraudegeval.
8 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
2 Prestaties Uitvoeringsinstituut
Werknemersverzekeringen
2.1 Doeltreffendheid
Gebrek aan inzicht in prestaties
UWV heeft onvoldoende inzicht in de prestaties van witte-fraudebestrijding. Kwantitatief
inzicht in de mate (en het verloop in de tijd) van de doeltreffendheid van de witte-fraudebe-
strijding is bij UWV maar in beperkte mate voorhanden. Met de invoering per 1 juni 2004 van
het managementinformatiesysteem Bijzonder onderzoek registratie- en informatiesysteem
(BORIS) komt volgens UWV deze informatie wel beschikbaar.
In de rapportage `Fraudebestrijding: stand van zaken 2004' van de Algemene Rekenkamer
wordt gemeld dat witte fraude in 2002 nauwelijks meer voorkomt (één procent bij de Werk-
loosheidswet (WW) en minder dan één procent bij de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverze-
kering (WAO)). Dit betreft echter het aantal geconstateerde fraudegevallen op het totaal aantal
uitkeringen. Voor de effectiviteit van het GVI-systeem is inzicht gewenst in de hoeveelheid
samenloopsignalen die uiteindelijk leidt tot een constatering van witte fraude. Dit inzicht kon
UWV nog niet leveren. Ook heeft UWV geen inzicht verstrekt in de tijdigheid van het door-
geven en afhandelen van signalen.
Doeltreffendheid van het proces
De inspectie constateert dat UWV verschillende verbeteringen in de inrichting van het proces
heeft gerealiseerd. De prestaties zijn daardoor verbeterd, maar IWI ziet ook nog tekortkomin-
gen in de uitvoering. Per deelproces levert dit het volgende beeld op.
Ten aanzien van de aanlevering van gegevens aan de GVI constateerde de accountantsdienst
UWV dat over 2002 de beheersmaatregelen ten aanzien van een juiste, tijdige en volledige regi-
stratie van arbeidsverhoudingen van voldoende niveau waren. Tegelijkertijd constateerde de
accountantsdienst UWV dat de beheersmaatregelen ten aanzien van een juiste, tijdige en volle-
dige registratie van uitkeringsverhoudingen nog niet het vereiste niveau hadden. De voornaam-
ste knelpunten hierin waren het in het geheel niet leveren van bepaalde uitkeringsverhoudingen,
het niet tijdig en onvolledig aanleveren van uitkeringsverhoudingen, hoge uitvalpercentages in
combinatie met het niet of onvoldoende afwerken van de uitval en de aanlevering van onge-
5 verifieerde sofi-nummers.5
Uitval: Mutaties die vanuit de basis- UWV werkt gestaag aan de knelpunten met betrekking tot de aanlevering van gegevens over
registraties om uiteenlopende rede-
nen niet verwerkt kunnen worden uitkeringsverhoudingen. Eind 2004 zal het laatste ontbrekende bestand met uitkeringsverhou-
in de GVI. dingen (WAO-GUO) aan de GVI aangeleverd zijn. Daarmee is aan een belangrijke voorwaarde
voldaan (volledigheid van de gegevensset in GVI). Het probleem met de ongeverifieerde sofi-
nummers is opgelost. IWI heeft geen inzicht kunnen krijgen in de verbetering van het aanlever-
gedrag (volledigheid en tijdigheid mutaties). Het probleem van hoge uitvalpercentages wordt
nog niet beheerst.
UWV hanteert een systeem van dubbele filtering. Een eerste filtering vindt plaats op een vijftal
aspecten, die voor alle ex-uvi's gelden. Vervolgens vindt een filtering plaats aan de hand van
sectorspecifieke kenmerken voor UWV-GAK, UWV-Cadans en UWV-Bouwnijverheid. Dit
systeem is efficiënter geworden. Tot 2003 werd van alle samenloopsituaties tien procent door-
gestuurd als samenloopsignaal naar de ex-uvi's. In 2004 ligt dit percentage onder de zeven pro-
cent.
De accountantsdienst van UWV had over 2002 een tweetal knelpunten met betrekking tot de
organisatiestructuur en een vijftal knelpunten met betrekking tot de beheersmaatregelen van
het proces van afhandelen van samenloop- en fraude signalen gesignaleerd. Voor wat betreft de
organisatiestructuur constateerde de accountantsdienst onduidelijkheden ten aanzien van
taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden tussen de divisie AG (arbeidsgeschiktheid) en
WW en de toenmalige directie Handhaving en het ontbreken van een uniform werkproces van
het afhandelen van GVI-signalen.
9 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
UWV heeft per 1 januari 2004 de directie Handhaving en Opsporing samengevoegd tot een
nieuwe directie Fraude, Preventie en Opsporing (FPO). Per 1 juni 2004 is de nieuwe organisa-
tiestructuur binnen FPO van kracht. Binnen FPO bestaan zeventien groepen Bijzondere Gevals-
behandeling en Inspectie (BGBI) die als kerntaak hebben het afhandelen van samenloop- en
fraudesignalen. Voor de BGBI-eenheden is een uniform werkproces beschreven en met de divi-
sies AG en WW heeft de directie FPO convenanten afgesproken. Hiermee zijn in opzet de
knelpunten in de organisatiestructuur opgelost. De inspectie heeft geconstateerd dat in de
zomer van 2004 de BGBI-eenheden een fors personeelstekort (honderd formatieplaatsen, dat
is ongeveer 25 procent) hadden. In de regio Den Haag werd nog niet volgens het nieuwe werk-
proces gewerkt.
Voor wat betreft de beheersmaatregelen van het proces van afhandelen van samenloop- en
fraudesignalen ten gevolge van de GVI waren er in 2002 de volgende knelpunten:
· UWV had geen prioriteit gegeven aan GVI-signalen, er ontbrak een tijdigheidsnorm;
· UWV had onvoldoende interne controlemaatregelen op de juistheid van GVI-signalen;
· UWV bewaakte de voortgang in de afhandeling niet;
· UWV had geen managementinformatie voor de bewaking op totaalniveau van juistheid, tijdig-
heid en volledigheid van samenloopsignalen;
· UWV koppelde de resultaten uit nader onderzoek niet terug naar de basisregistraties.
De inspectie constateert dat op het gebied van beheersing van het proces enkele belangrijke
stappen zijn gezet en dat bepaalde verbetermaatregelen nog in ontwikkeling zijn. In 2004
schrijft het werkproces wel standaard terugkoppeling aan de basisregistraties voor. Voor de
BGBI-eenheden is het afhandelen van GVI-signalen een kernproduct. Het managementinforma-
tiesysteem BORIS was echter nog niet volledig geïmplementeerd. De voortgangsbewaking op
afdelingsniveau gebeurt aan de hand van voorlopige systemen. De managementinformatie op
totaal niveau was nog niet aanwezig, maar is wel in ontwikkeling. De kwaliteitsbewaking was
nog niet geregeld.
Effecten
Ten aanzien van de verwachte effecten concludeert IWI dat:
· De preventieve werking van GVI bestaat en is toegenomen. Het is duidelijk dat er wordt
gecontroleerd. Een kopie van een GVI-signaal ontbreekt praktisch nooit in het uitkeringsdossier
en burgers schatten de pakkans bij witte fraude in 2004 hoger in dan in 2003.
· Opsporing van witte fraude door middel van GVI-signalen loont. Van de gefilterde GVI-signalen
leidt zo'n tien procent tot een terugvordering, maatregel of boete.
· De zekerheid over de rechtmatigheid van een uitkering wordt verhoogd, omdat bij aanvraag
van een uitkering een kopie van de GVI-gegevens in het uitkeringsdossier hoort te zitten. De
uitkomsten van de afhandeling van GVI-signalen geven ook meer zekerheid omtrent het feit of
de samenloop terecht of onterecht is. UWV hanteert uit doelmatigheidsoverwegingen een
wachttijd van zestig dagen alvorens een mutatie tot een samenloopsignaal wordt verwerkt. Het
aantal te onderzoeken gevallen neemt hierdoor sterk af. In gevallen waar nader onderzoek
moet plaatsvinden, bestaat dan enige tijd onzekerheid over de rechtmatigheid. Ook leidt dit bij
onterechte samenloop tot een langere fraudeperiode. Het effect hiervan is kleiner dan de
kosten die worden uitgespaard door overbodige signalen te onderzoeken.
Zorgwekkend is dat door een tekort aan personeel er nu een grote achterstand in het afhande-
len van GVI-signalen is ontstaan. Hierdoor komt de beoogde winst van de nieuwe organisatie-
structuur en het nieuwe werkproces in gevaar. Het tijdig ontdekken van witte fraude is belang-
rijk voor de effectiviteit van de witte-fraudebestrijding.
2.2 Doelmatigheid
Gebrek aan inzicht in prestaties
UWV kan de totale kosten van het gehele proces vanaf aanlevering mutaties aan de GVI tot en
met de afhandeling van een witte-fraudegeval naar aanleiding van een GVI-signaal niet leveren.
Dat komt omdat de doorbelasting van de kosten voor hardware en software te globaal is en de
kosten van de BGBI-eenheden niet te verbijzonderen zijn naar het afhandelen van GVI-signalen
en overige signalen. Als je echter alle investeringskosten GVI en alle personeelskosten van de
BGBI-eenheden zou toerekenen aan de witte-fraudebestrijding met behulp van GVI dan zijn
10 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
deze theoretisch maximale kosten lager dan het bedrag dat met behulp van GVI is teruggevor-
derd. UWV beschikt nu wel over kostprijzen voor het verwerken van een GVI-signaal en de
afdoening van een witte-fraudegeval. Omdat echter vergelijkingsmogelijkheden in de tijd ont-
breken, zegt de absolute hoogte nog niet veel. De herinrichting van de organisatiestructuur,
werkwijze en managementinformatiesysteem zijn ook niet onderbouwd met een kosten-baten-
overzicht.
UWV heeft geen inzicht verstrekt in de kosten verbonden aan het deelproces aanlevering van
gegevens. Bij het oplossen van knelpunten wordt wel melding gemaakt van een kosten-baten-
overweging. In hoeverre daarbij ook de baten van externe gebruikers (tengevolge van een
betrouwbaarder, volledige en tijdige gegevensbestanden) zijn meegenomen is niet bekend.
Kosten die voor UWV ongunstig uitpakken, kunnen voor het stelsel wel doelmatig zijn. De
kosten liggen vaak bij UWV, de baten liggen vaak bij andere organisaties.
Doelmatigheid van het proces
De kosten voor filtering zijn relatief gering. Met weinig middelen had veel effect bereikt kunnen
worden. IWI stelt vast dat er weinig geëxperimenteerd en geanalyseerd is. Wel wordt er nu
gebruik gemaakt van een systeem dat rechtstreeks gegevens uit de personeelsadministraties van
uitzendorganisaties haalt. Dit heeft geleid tot een effectievere filtering, waardoor de doelmatig-
heid van het gehele proces van witte-fraudeopsporing eenvoudig verbeterd is. De directie FPO
heeft het voornemen om meer aandacht te besteden aan effectief filteren.
Vanaf 1 januari 2004 is de organisatie van het proces afhandelen van samenloop- en fraude-
signalen veranderd. In opzet levert de voorgestane gecentraliseerde uitvoering van het afhande-
len van GVI-signalen belangrijke voordelen op ten opzichte van de vroegere werkwijze, waarbij
de afhandeling door de primaire uitkeringsafdelingen plaatsvond. Door een onvoldoende bezet-
ting en het achterblijven van het managementinformatiesysteem ontstaan echter risico's voor
de beoogde efficiëntere uitvoering. Bij gevallen, die blijven liggen, loopt het benadelingsbedrag
op, waardoor meer gevallen via de duurdere strafrechtelijke procedure afgehandeld moeten
worden.
11 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
12 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
3 Oordeel IWI
Het handhavingsprogramma SZW 2003-2006 heeft drie centrale doelstellingen:
· normschending moet voorkomen worden (bevordering spontane naleving);
· er moet een grote pakkans zijn (ontmoedigen van overtreding);
· normschending mag niet lonen en moet worden bestraft (tijdige en passende sanctie).
Volgens het handhavingsprogramma SZW moet de uitwisseling van gegevens verbeterd worden.
De uitwisseling moet efficiënt, actueel en betrouwbaar zijn. UWV dient meer fysieke controles
te verrichten. In het nieuwe werkproces is voorzien in de mogelijkheid van fysieke controle
naar aanleiding van een GVI-signaal. De witte-fraudebestrijding met behulp van GVI past in het
handhavingskader van SZW en van UWV mag verwacht worden dat zij dit proces doelmatig en
doeltreffend heeft ingericht en voldoet aan de eisen.
Uit de beschikbare informatie trekt IWI de conclusie dat witte-fraudebestrijding met behulp
van GVI loont. Witte fraude wordt voorkomen en opgespoord en de opbrengst is groter is dan
wat het maximaal zou kunnen kosten.
IWI is van mening dat UWV het proces van witte-fraudebestrijding met behulp van GVI goed
heeft opgezet. Het proces is doelmatig en doeltreffend ingericht. Door een trage implementatie
van verbetermaatregelen (organisatiestructuur, werkproces en managementinformatie) en door
een ernstig personeelstekort beheerst UWV echter de risico's voor een doelmatige en doel-
treffende uitvoering niet volledig. De plannen zijn goed, de uitvoering hiervan dient verbeterd
te worden.
IWI oordeelt positief over de gerealiseerde verbeteringen met betrekking tot de volledigheid
van de aanlevering van gegevens aan GVI, de grotere effectiviteit van het filteren van mutaties
tot GVI-signalen en de opzet en inrichting van het nieuwe werkproces afhandelen samenloop-
en fraudesignalen GVI, van de nieuwe organisatiestructuur en van het nieuwe managementinfor-
matiesysteem.
IWI oordeelt negatief over de informatievoorziening van UWV over doelmatigheid en doel-
treffendheid van het proces van witte-fraudebestrijding. UWV heeft geen inzicht kunnen ver-
strekken in kosten-batenoverwegingen. UWV heeft geen inzicht in de totale kosten van het
proces. Ook heeft UWV onvoldoende inzicht in de effectiviteit van het GVI-systeem in het bij-
zonder. Er ontbreekt informatie over het aantal geconstateerde fraudegevallen op verwerkte
mutaties, de tijdigheid van het verwerken van mutaties tot GVI-signalen en over de snelheid
waarmee witte fraude ontdekt en afgehandeld wordt.
IWI maakt zich zorgen over de vertragingen bij de implementatie van het nieuwe werkproces
afhandelen GVI-signalen, het nieuwe managementinformatiesysteem en organisatiestructuur.
Een ernstig personeelstekort is ontstaan hetgeen leidt tot grote achterstanden. Hierdoor ont-
staan nieuwe risico's voor de efficiency en effectiviteit van de witte-fraudebestrijding.
13 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
14 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
4 Reactie Uitvoeringsinstituut
Werknemersverzekeringen
De Raad van Bestuur van UWV is in zijn bestuurlijke reactie ingegaan op drie punten:
· het vraagstuk hoe lang het GVI-systeem nog operationeel dient te zijn;
· de implementatie van het managementinformatiesysteem BORIS;
· een correctie in de beschrijving van het proces filtering.
UWV stelt dat de geleidelijke vulling van de polisadministratie al vanaf februari 2006 zal plaats-
vinden en dat hierdoor GVI niet meer bijgehouden hoeft te worden. GVI zal dan alleen nog
worden geraadpleegd voor oude gegevens.
UWV deelt mee dat de invoering van het managementinformatiesysteem op 1 juni 2004 is gere-
aliseerd en stelt dat de conclusies over ontbreken van inzicht in de hoeveelheid samenloop-
signalen en de tijdigheid van afhandeling gedateerd zijn.
Ten slotte geeft UWV een correctie in de beschrijving van het proces van filtering.
Nawoord IWI
Of GVI snel of langzaam vervangen wordt door de polisadministratie is niet van wezenlijk
belang voor het oordeel van de inspectie. Dat is gebaseerd op tekortkomingen van organisato-
rische aard en op een gebrek aan sturing. Het gebruik van de polisadministratie voor de witte-
fraudebestrijding is afhankelijk van de tijdige realisatie van een nieuwe functionaliteit voor de
detectie van samenloop in de mutaties die in de polisadministratie worden aangebracht. De
inspectie vindt dat UWV nog onvoldoende zekerheid kan geven over de datum waarop de
nieuwe functionaliteit gebruikt zal worden. Tot dan is het nodig om ook de GVI met nieuwe
gegevens te voeden ten behoeve van de witte-fraudebestrijding. Het is ook niet duidelijk hoe
lang UWV nog oude gegevens uit GVI moet raadplegen.
In augustus heeft IWI geconstateerd dat het managementinformatiesysteem nog geen manage-
ment- en stuurinformatie levert aan de regiokantoren (of regiomanagers). In oktober heeft
UWV geen informatie uit het managementinformatiesysteem verstrekt over de doeltreffend-
heid van GVI. IWI heeft nog niet kunnen vaststellen dat dit systeem informatie genereert die
inzicht geeft in de doeltreffendheid van de witte-fraudebestrijding met behulp van GVI.
IWI heeft de correctie in het hoofdstuk over filtering verwerkt.
15 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
Lijst van afkortingen
AG Arbeidsgeschiktheid
BGBI Bijzondere Gevalsbehandeling en Inspectie
BORIS Bijzonder onderzoek registratie- en informatiesysteem
FPO Fraude, preventie en opsporing
GVI Gemeenschappelijke verwijsindex
IWI Inspectie Werk en Inkomen
Sofi-nummer Sociaal-fiscaal nummer
SZW Sociale Zaken en Werkgelegenheid
UWV Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
WAO Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering
WW Werkloosheidswet
16 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
Bijlage
Reactie Uitvoeringsinstituut
Werknemersverzekeringen
17 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
18 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
20 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
Publicaties van de Inspectie Werk en
Inkomen
2004
R04/23 UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
Onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeenschappelijke
verwijsindex bij de bestrijding van witte fraude
R04/22 Een signaal voor gemeenten
Onderzoek naar de bestrijding van witte fraude in de bijstand met behulp van
belastingsignalen
R04/21 Toetsen van sollicitatieactiviteiten in het kader van de Werkloosheidswet
R04/20 Uitvoering en effectiviteit van reïntegratievoorzieningen en -instrumenten
R04/19 Hoog spel
Een onderzoek naar effecten van liberalisering van de keuringsmarkt op de kwaliteit
van keuringen van liften en kranen
Meerjarenplan certificatie- en keuringsinstellingen 2005-2008
R04/18 Onafhankelijkheid bij periodieke liftkeuringen
R04/17 Beoordeling rapportage handhaving Sociale Verzekeringsbank 2003
R04/16 Zwarte en grensoverschrijdende fraude met bijstandsuitkeringen
Een verkennend onderzoek naar gemeentelijk beleid gericht op bestrijding van
zwarte en grensoverschrijdende fraude
R04/15 Ontwikkeling sectorloket
R04/14 Samenvatting rapportages verscherpt toezicht 2001-2003
De uitvoering van de Algemene bijstandswet in Almelo, Amsterdam, Den Helder,
Haarlem en Rotterdam
Toezicht op certificatie- en keuringsinstellingen 2005 - 2008
R04/13 In goed vertrouwen
Onrechtmatige gegevensverstrekking aan een handelsinformatiebureau
R04/12 Aan de slag met de Wet verbetering poortwachter
De invoering van de Wet verbetering poortwachter door het Uitvoeringsinstituut
Werknemersverzekeringen
R04/11 UWV en Walvis
Tweede rapportage
R04/10 De praktijk ná het aanbesteden
De feitelijke inkoop van afzonderlijke reïntegratietrajecten door UWV in de
contractperiode 2002-2003
Jaarplan 2005
Jaarverslag 2003
R04/09 Gelijke gevallen, gelijke behandeling?
Uitvoering van de ontslagtaak door CWI
R04/08 Dienstverlening door het Inlichtingenbureau
R04/07 Samenloopsignalen van het Inlichtingenbureau
Een onderzoek naar het gebruik van samenloopsignalen door gemeenten in 2003
R04/06 ICT en de keten van werk en inkomen
R04/05 De manager de baas?
Een onderzoek naar WAO-managers en hun integrale verantwoordelijkheid voor
het werk van verzekeringsartsen
R04/04 Inzet reïntegratie-instrumenten en -voorzieningen door UWV
R04/03 Herbeoordeeld?
Uitvoering van de wettelijke WAO-herbeoordelingen
R04/02 Verbetering opzet financieel beheer CWI
R04/01 Gemeente Assen en de bijzondere bijstand
Onderzoek naar bijzondere bijstandsverlening bij verblijf in het buitenland
21 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
2003
R03/21 Werken met behoud van een Abw-uitkering in Amsterdam
Quick scan
R03/20 UWV en Walvis
Eerste rapportage
Aanpassing Jaarplan IWI 2004 i.v.m. het gewijzigd toezicht op gemeenten
R03/19 De uitvoering van de Algemene bijstandswet in Den Helder
Eerste rapportage verscherpt toezicht
R03/18 Vreemdelingen en arbeid
Het vergunningenbeleid van CWI
R03/17 Certificatie- en keuringsinstellingen op het gebied van arbeidsomstandigheden
in 2002
R03/16 Elfde tot en met dertiende voortgangsrapportage inzake de realisatie bestuurlijke
afspraken met Amsterdam
R03/15 Afspraken Centra voor Werk en Inkomen met de gemeenten Hoorn en Zaanstad
R03/14 De inschakeling van een private partij bij de uitvoering van de Algemene bijstands-
wet door de gemeente Maarssen
Eindrapportage
Jaarplan 2004
R03/13 Indicatiestelling sociale werkvoorziening
Een onderzoek naar de kwaliteit van het indicatiestellingproces
R03/12 Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Eindrapport
R03/11 Gemeentelijke eindejaarsuitkeringen aan minima in 2002
R03/10 Gemeentelijk beleid en handhaving van de bijstandswetgeving bij woonwagen-
bewoners
Loenen en de intake van bijstandsaanvragen
R03/09 Facetten van handhaving van de Algemene bijstandswet
Monitor van bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik door gemeenten 2001
R03/08 De decentrale aansturing van de Sociale Verzekeringsbank
R03/07 Debiteurenbeheer collecterend proces Uitvoeringsinstituut Werknemers-
verzekeringen
Jaarverslag 2002
R03/06 De uitvoering van de Algemene bijstandswet in Amsterdam
Stand van zaken eerste kwartaal 2003
R03/05 De uitvoering van onderzoeken in het kader van de Algemene bijstandswet door
de gemeente Rotterdam in 2002
Toetsingskader instellingen persoonscertificatie in het kader van de Arbeidsomstandighedenwet
en enkele andere wetten
R03/04 De uitvoering van de Algemene bijstandswet door gemeenten in 2001
Quick scan
R03/03 Opzet financieel beheer Centrale organisatie werk en inkomen
Review van het KPMG-rapport 'Risicoanalyse financieel beheer CWI'
R03/02 Onderzoek toepassing Werkloosheidswet bij SHB Havenpool Rotterdam BV
R03/01 De ketens van werk en inkomen
Een verkennend onderzoek naar de keten van werk en inkomen vanuit cliënt-
perspectief
22 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
U kunt deze publicaties opvragen bij:
Afdeling Communicatie
communicatie@iwiweb.nl
www.iwiweb.nl
Prinses Beatrixlaan 82
2595 AL Den Haag
Postbus 11563
2502 AN Den Haag
Telefoon (070) 304 44 44
Fax (070) 304 44 45
---
23 Inspectie Werk en Inkomen UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid