Voedsel en Waren Autoriteit

VWA

Jongeren kunnen nog steeds gemakkelijk tabak kopen

Dec 22 2004

Ruim 90 procent van de jongeren die proberen tabaksproducten te kopen lukt het uiteindelijk ook. Dit ondanks het feit dat ondernemers zeggen meer te controleren op de leeftijd van het jeugdige publiek. Jongeren kopen wel steeds minder vaak tabak, in vergelijking tot voorgaande jaren. Dit blijkt uit een tweejaarlijks onderzoek dat, in opdracht van de VWA, eind 2003 is uitgevoerd door bureau Intraval. In totaal zijn er meer dan 1000 jongeren en 400 ondernemers geënquêteerd. De resultaten van het onderzoek geven de VWA aanleiding tot het doorgaan met intensieve controles op de verstrekking van tabak aan jongeren.

Uit het onderzoek is gebleken dat jongeren nog altijd tabaksproducten kunnen kopen terwijl zij de vereiste leeftijd ( 16 jaar) niet hebben. De kans van slagen is bij alle branches hoger dan 90%. Alleen bij de verkoop van tabaksproducten in horecagelegenheden (sigarettenautomaten) is tussen 1999 en 2003 een lichte daling van de slaagkans te zien (99% in 1999 en 96% in 2003). Jongeren geven aan dat ze met name in horecagelegenheden steeds meer opmerkingen krijgen over hun leeftijd. In 2003 gaf 18% van de jongeren aan een opmerking te hebben gekregen, terwijl dit in 2001 en 1999 beduidend lager lag (9% in 1999 en 6% in 2001). Verder lijkt het erop dat het voor de 14-jarigen iets moeilijker wordt om tabaksproducten te kopen. Zowel bij de pompstations, in levensmiddelenzaken als in horecagelegenheden krijgen ze vaker een opmerking over de leeftijd. Voor de 15-jarigen geldt dit alleen voor het kopen van tabaksproducten in horecagelegenheden. Het aantal ondernemers dat aangeeft de leeftijd van het jeugdige publiek te controleren is ten opzichte van 1999 en 2001 meer dan verdubbeld. In 2003 zeggen bijna 90% van de onder­vraagden zich aan de leeftijds­gren­zen te houden. Dit is opmerkelijk aangezien de kans van slagen voor jongeren nog steeds erg hoog is.

In 2003 ondervindt 51% van de ondernemers proble­men bij het controleren van de leeftijd. De pompstations ondervinden in 2003 relatief de meeste problemen. Ten opzichte van voorgaande jaren geven zij aan steeds vaker problemen te ondervinden bij het controleren van de leeftijd (44% in 1999, 60% in 2001, 69% in 2003). Tabaksspeciaalzaken lijken steeds minder problemen te ondervinden: van 64% in 1999 naar 55% in 2003.

Over het algemeen controleren de ondernemers in toenemende mate de leeftijd door jongeren te vragen naar hun identiteitsbewijs. Jongeren kopen steeds minder vaak tabaksproducten in vergelijking tot voorgaande jaren. Er is sprake van een daling van 26% in 1999 naar 9% in 2003. Er is een verschuiving te zien in de plaatsen waar jongeren hun tabaksproducten kopen. In 2003 geeft een groter deel van de jongeren aan dat zij tabaksproducten kopen in een tabaksspeciaalzaak (38% in 1999; 46% in 2003). Bij de overige ondernemingen (levensmiddelenzaken, pompstations en horecagelegenheden) is een daling te zien in het percentage jongeren dat aangeeft daar wel eens tabaksproducten te kopen. Hoewel de levensmiddelenzaken in populariteit lijkt af te nemen, geeft nog steeds 50% van de jongeren aan daar wel eens tabaksproducten te kopen. De resultaten van het onderzoek geven de VWA aanleiding tot het doorgaan met intensieve controles op de verstrekking van tabaksproducten aan jongeren.