STAP

Tv-reclame zet jongeren aan tot alcoholgebruik

Onderzoek Universiteit Twente: na het zien van alcoholreclame zijn jongeren van plan meer te drinken.

Jongeren die alcoholreclame zien hebben direct daarna meer zin in alcoholhoudende drank. Zij hebben het voornemen het komend weekend meer alcohol te drinken dan jongeren die alleen frisdrankreclame zien. Jongeren gaan na het zien van alcoholreclame ook positiever denken over alcohol.
Dit blijkt uit een experiment met ruim 200 HAVO-VWO scholieren. Het experiment is uitgevoerd door de opleiding Toegepaste Communicatiewetenschap van de Universiteit Twente, in opdracht van STAP (Stichting Alcoholpreventie). De effecten van alcoholreclame op lange termijn zijn niet onderzocht.

Reclame beïnvloedt opvattingen over alcoholgebruik Jongeren die alcoholreclame hebben gezien vinden alcohol drinken gezelliger, socialer of meer ontspannend dan jongeren die alleen frisdrankreclames hebben gezien. Ook geven ze aan meer alcohol te willen drinken in het komende weekend.
In het experiment keken jongeren in groepsverband naar een videoband met een reclameblok, een televisieserie en nog een reclameblok. In totaal werden aan 229 jongeren van 12 t/m 18 jaar twaalf reclameblokken getoond met zes alcoholreclames of zes frisdrankreclames. De overige zes reclames waren bij beide banden hetzelfde. Na het zien van de band vulden de jongeren een uitgebreide lijst in met vragen over hun houding ten opzichte van alcohol en hun voornemen om te drinken.

Reclamespots van bekende merken
Het Twentse onderzoek vond plaats op een middelbare school in Overijssel. Het is uitgevoerd in oktober 2004 bij vier identieke HAVO-VWO brugklassen en bij zes HAVO-5 klassen. De alcoholreclames die aan de experimentele groep getoond werden waren van Smirnoff Red, Martini, Hertog Jan, Grolsch, Bacardi en Eristoff Still. De andere groep zag frisdrankreclames van Fanta Orange, Spa Reine, Appelsientje, Pepsi, Dubbel Fris en Spa Clear. De reclameblokken werden opgevuld met reclames van Vodafone, Wella, Cannon, FBTO, Mc Donalds en Hertog ijs.

Jongeren gemakkelijk beïnvloedbaar door reclame Het nieuwe Twentse onderzoek bevestigt de uitkomsten van eerder uitgevoerde buitenlandse studies (Spiertz, 2004). Uit internationaal onderzoek blijkt dat alcoholreclame jongeren gemakkelijk kan beïnvloeden. Zij worden in grote hoeveelheid aan alcoholreclame blootgesteld. Bekend is dat jongeren door reclame al op jonge leeftijd een voorkeur voor merken en producten opbouwen. Daarbij komt dat de bestedingsruimte van jongeren de laatste jaren flink toegenomen is en dat jongeren meer invloed gekregen hebben op het bestedingspatroon van hun ouders.

Vervolg op onderzoek Goede Tijden Slechte Tijden Naast de effecten van alcoholreclame is in de Twentse studie ook onderzocht wat bij jongeren de effecten zijn van het zien van een overdaad aan natte beelden (veel scènes met alcohol) uit de soap Goede Tijden Slechte Tijden. STAP publiceerde onlangs een onderzoek (van Hoof, 2004) waaruit bleek dat alcoholgebruik dominant aanwezig is in deze populaire Nederlandse soap.
Uit de nieuwste studie blijkt dat het kijken naar alcoholgebruik in GTST onder jongeren ook tot gevolg kan hebben dat zij een negatiever beeld van alcohol krijgen en de intentie hebben juist minder te willen drinken. Vooral als de veel-drinkende karakters niet populair zijn kan GTST, volgens de onderzoeker, ontmoedigend werken ten aanzien van alcoholgebruik.

STAP, 22 december 2004
dhr. ir. W.E. van Dalen, directeur

Bronnen:

1. Hoof, J.J. van (2004). What you see is what you drink? Priming als gedragsbeïnvloeding. Onderzoek naar de invloed van visuele alcohol-priming op determinanten van gedrag. Enschede: Universiteit Twente.

2. Hoof, J.J., van (2004). There is alcohol in my soap! De soapster als drinkend voorbeeld. Een inhoudsanalyse naar de rol van alcohol in een populaire soapserie. Enschede: Universiteit Twente.
3. Spiertz, L.M.G. (2004). Alcoholreclame en jongeren. Een inventarisatie van
wetenschappelijke literatuur uit de jaren 1999-2004 over de effecten van alcoholreclame
op jongeren. Utrecht/Nijmegen: STAP/Katholieke Universiteit Nijmegen.

STAP pleit voor een daadkrachtig alcoholmatigingsbeleid van de overheid en zet zich in voor reclamebeperking en objectieve voorlichting.

STAP (Stichting Alcoholpreventie)
Ravellaan 88

3533 JP Utrecht
Postbus 8181

3503 RD Utrecht
T: 030-6565041
F: 030-6565043
E: stap@alcoholpreventie.nl
www.alcoholpreventie.nl
www.alcoholreclame.nl
www.alcoholenopvoeding.nl


22 dec 04 11:03