GroenLinks begroet akkoord over Turkije
Istanbul 17 december 2004
Het bleef spannend tot op het laatste moment, maar uiteindelijk was er dan
toch een akkoord. De Europese Unie gaat in het najaar onderhandelen met
Turkije. GroenLinks europarlementariër Joost Lagendijk is opgetogen: "het
uiteindelijke akkoord heeft dezelfde toonzetting als de resolutie die we
woensdag in het Europees Parlement hebben aangenomen. Turkije kan tevreden
zijn."
Diplomatie op z'n best, vrijdag 17 december in de lokalen van de
Europese Raad in Brussel. Een druk heen en weer tussen de
verschillende delegaties, het gaat om enkele woorden, maar dan wel
cruciale woorden. Wat bedoelt men bijvoorbeeld met "permanente
vrijwaringsclausules" op het gebied van vrij verkeer van personen?
Betekent het dat er een permanente restrictie komt op arbeidsmigratie
uit Turkije naar de huidige lidstaten? Nee, zo werd uiteindelijk
beslist, het betekent de permanente mogelijkheid voor lidstaten om
tijdelijke restricties op het vrij verkeer van werknemers uit Turkije
in te stellen.
Groenen
Lagendijk, voorzitter van de EU-Turkije delegatie in het Europees
Parlement, spreekt van een "goede deal" voor Turkije. Er is een datum
vastgelegd voor het begin van de onderhandelingen, 3 oktober, het
einddoel van de onderhandelingen is duidelijk een volledig
lidmaatschap en er komt geen blijvende beperking op het vrij verkeer
van personen. "Balkenende heeft uiteindelijk gekozen voor de aanpak
die wij Groenen in het Europees Parlement steeds tegenover de
sceptische christen-democraten verdedigd hebben. Dat betekent dat de
EU Turkije op belangrijke punten tegemoet gekomen is, zodat de
regering in Ankara alle reden heeft om met enthousiasme de ingezette
hervormingskoers voort te zetten."
Erkenning light
Het laatste struikelblok bij de onderhandelingen was Cyprus. De
Grieks-Cypriotische regering eiste dat Turkije Cyprus, EU-lidstaat
sinds 1 mei dit jaar, zou erkennen voor het begin van de
onderhandelingen. In het voorjaar verwierpen de inwoners van het
Griekse deel van het eiland echter een vredesplan van de Verenigde
Naties voor een hereniging. Terwijl de Turks-Cyprioten, die op het
slechts door Turkije als staat erkende noordelijke deel van het eiland
wonen, in meerderheid vóór stemden. Turkije voelt zich daarom niet
verplicht om de Cyprus te erkennen zolang er geen nieuw vredesplan op
tafel ligt. Uiteindelijk werd het een compromis: Turkije heeft beloofd
om voor oktober een protocol te tekenen dat de douane-unie met de 15
`oude' EU-lidstaten uitbreidt tot de 10 nieuwe lidstaten. Daarmee
erkent Ankara impliciet de Republiek Cyprus. "Een erkenning-light,"
aldus Lagendijk.
Koerden
Lagendijk benadrukt dat zowel voor Turkije als de EU het werk
eigenlijk nu pas begint. "Turkije heeft de afgelopen jaren laten zien
dat het menens is met de hervormingen, maar er moet nog veel gebeuren.
De regering moet zich inzetten om een volledige eind te maken aan de
martelingen, die nog steeds voorkomen in uithoeken van het land. Na de
voorzichtige erkenning van de culturele rechten van de Koerden en
andere bevolkingsgroepen moeten deze rechten ook in de praktijk tot
uiting komen."
Overwinning voor de mensenrechten
In Brussel is afgesproken dat de Europese Commisie de ontwikkeling van
de mensenrechten in Turkije nauwlettend in de gaten zal houden tijdens
de onderhandelingen. Er is een "noodrem" ingevoerd: in het geval van
ernstige schendingen kunnen de onderhandelingen worden afgebroken
indien een meerderheid van de lidstaten zich daarvoor uitspreekt.
Lagendijk: "Binnen het kader van onderhandelingen krijgt de EU veel
beter grip op het respect van de mensenrechten in Turkije dan in de
tijd die eraan voorafging. Het akkoord van vandaag is wat mij betreft
dan ook een overwinning voor de mensenrechten ."
«
GroenLinks