Wijn, rock and roll en vier nieuwe schaakboeken
Het was Wein, Weib und Gesang maar dan in een moderne uitvoering. Want
er moesten dinsdag 14 december wel vier nieuwe schaakboeken worden
gepresenteerd in het Max Euwe-Centrum. Dat dit samenviel met de 53e
verjaardag van grootmeester Jan Timman leverde een mooie combinatie op
van schaken, wijn en rock & roll. Nooit zullen de Rolling Stones zo
luid hebben geklonken in het doorgaans zo rustige Max Euwe-Centrum,
nooit zal de berg lege wijnflessen zo indrukwekkend hoog zijn geweest.
Tirion in Baarn heeft zich de laatste jaren ontpopt tot een uitgeverij
die schaakboeken een warm hart toedraagt. Een moedige keuze, want het
Nederlands taalgebied is relatief klein terwijl de vaderlandse
schakers verwend en kieskeurig zijn. Daar komt bij dat tegenwoordig
steeds meer (jeud)spelers liever in databases rondneuzen dan een mooi
schaakboek ter hand nemen.
Dat heeft Tirion Uitgevers er niet van weerhouden aan het eind van het
jaar vier nieuwe boeken uit te brengen, die overigens sterk van elkaar
verschillen. Zo gaat Vermaarde schaakcafés en hun illustere gasten van
Leo Diepstraten vooral over de romantiek van beroemde etablissementen
als Café de la Régence in Parijs en Café Central in Wenen. Het boek
ademt de rijke schaakgeschiedenis van de 18e en 19e eeuw, aangevuld
met oude tekeningen en gravures. Wel mist de reislustige
schaakliefhebber een adreslijst van nog bestaande schaakcafés in den
vreemde, want wie is er tijdens een buitenlands verblijf niet op zoek
naar een ontmoetingsplaats met locale kunst-en vakbroeders?!
Een geheel andere insteek heeft Meesterlijke schaaklessen - deel 1 van
Hans Böhm en Herman Grooten. Bedoeld om de beginner zonder enige
kennis van het schaakspel op weg te helpen. Er zullen in totaal tien
delen verschijnen. Deel 1 behandelt de loop van de stukken, de
belangrijkste spelregels en zet de beginnende schaker aan het werk met
een flink aantal opgaven. Meestelijke schaaklessen zal in Huize Stam
worden ingezet om de niet-schakende partner nu eindelijk eens achter
het bord te krijgen
Terecht kreeg De wereld van de schaakopening van Paul van der Sterren
veel aandacht bij de presentatie. Misschien omdat de grootmeester het
actieve toernooischaak de rug heeft toegekeerd, kan hij nu op veilige
afstand beschouwende boeken schrijven over de openingstheorie.
Verwacht geen lange varianten, wel veel achtergronden over de ziel van
de belangrijkste systemen. De bedoeling van het boek is ook dat
schakers zich gaan afvragen of ze wel de openingen spelen die het best
passen bij hun speelstijl. Het eerste deel gaat over alle
hoofdsystemen na 1.d4,d5/Pf6. In deel 2 en 3 komen respectievelijk het
Hollands en de 1.e4-openingen aan de orde.
Mijn persoonlijke favoriet is Briljant Schaken van Hans Böhm en Jan
Timman, waarvan nu het tweede deel (jaargang 2004) is verschenen. Een
ijzersterke formule voor clubschakers met weinig tijd voor
schaakstudie. Tien partijen van topgrootmeesters, tien fraaie
eindspelstudies. We hoeven het boek niet in een straf tempo door te
worstelen, zoals bij veel leerboeken. Als de tijd rijp is pakken we
het uit de kast, bladeren erin en maken onze keuze. De partijanalyses
zijn helder, beide auteurs geven veel uitleg over de verschillende
stellingtypen. De negende partij is het fascinerende gevecht uit de
match Leko-Kramnik, met het boeiende eindspel van dame tegen twee
torens.
Böhm en Timman zijn liefhebbers van eindspelstudies, maar dat geldt
lang niet voor alle schakers. De meeste kunstbroeders hebben liever
een partijstelling voor hun neus, waarin ze met grof geweld een loper
op h7 moeten offeren, dan dat ze een schier hopeloze stelling met een
diep verborgen ontpenning alsnog kunnen redden. Toch blijft het
verbazingwekkend dat elk stuk op het bord, hoe onbeduidend ook, altijd
een functie heeft in het totale radarwerk van de studie.
Wijnproeverij
Het was aan wijnkenner Ilja Gort om deze nieuwe schaakboeken te
introduceren. Dat deed hij op ietwat krampachtige manier door het
karakter van de nieuwe uitgaven te vergelijken met de dronk van een
chablis (geloof ik), een rosé en een bordeaux van eigen wijngaard in
Frankrijk. Uitzonderingen daargelaten zijn de meeste schakers geen
verfijnde connaisseurs, maar dorstige klanten die de wijn al
opgeslobberd hebben als de vinoloog nog aan zijn explicatie moet
beginnen. De bijeenkomst in het Max Euwe-centrum vormde daarop geen
uitzondering. Wijn en schaken, ze kunnen elkaar in het gunstige geval
aanvullen.
Na de boekpresentatie annex wijnproeverij namen de Catstones bezit van
het Max Euwe-Centrum, een verrassing van Geertje Timman voor haar
jarige echtgenoot. De viermansformatie speelt klassiekers van de
Rolling Stones. Speciaal voor de wat jongere generaties legde Timman
geduldig de sociaal-maatschappelijke betekenis van de Stones-teksten
uit. De band kreeg de meeste schaker nog aan het dansen ook, al dan
niet in de maat. En dat mag toch een prestatie van formaat worden
genoemd.
Beroemde schaakcafés en hun illustere gasten. Leo Diepstraten. ISBN
90.4390.686.7. Prijs 17,95
Briljant Schaken 2004. Jan Timman en Hans Böhm. ISBN 90.4390.673.5.
Prijs 16,98
De wereld van de schaakopening. Paul van der Sterren. ISBN
90.4390.650.6. Prijs 16,98
Meesterlijke Schaaklessen - Deel 1. Hans Böhm en Herman Grooten. ISBN
90.4390.620.4. Prijs 9,95.
---
Kerstpuzzel
Kerstmis nadert en dat betekent puzzeltijd. Op de website van
Schaakvereniging Botwinnik publiceerde Pieter de Groot een kerstpuzzel
met als titel 'De niet oplettende scheidsrechter'. Aan u de opdracht
om de vijf vragen op te lossen.
---
Koninklijke Nederlandse Schaakbond