INNOVATIENETWERK
Persbericht 16 december 2004
Natuurlijke weerstand dieren betere basis voor diergezondheid
Den Haag - Om uitbraken van dierziekten te voorkomen en te
bestrijden leunt de veehouderij op verregaande hygiëne en op het
toepassen van antibiotica, het ruimen van dieren en - voor zo ver
toegestaan - vaccinatie. Deze strategie heeft enkele grote nadelen.
Antibioticagebruik kan leiden tot resistentie van bacteriën en kan de
menselijke gezondheid in gevaar brengen. En grootschalige ruimingen
hebben enorme maatschappelijke consequenties, doordat ook gezond vee
en hobbydieren worden afgemaakt. Deze strategie staat momenteel ter
discussie. InnovatieNetwerk, CLM Onderzoek en Advies en de Animal
Sciences Group van WageningenUR vragen aandacht voor een aanvullende
aanpak, waarbij het versterken van het natuurlijke afweermechanisme
van dieren centraal staat.
In de huidige veehouderij overheerst het hygiëneparadigma: dieren
worden zoveel mogelijk afgeschermd van hun omgeving, om
ziekteverwekkers geen kans te geven. Uitloop naar buiten is daardoor
nauwelijks mogelijk. Aanvullend worden antibiotica en
ontsmettingsmiddelen gebruikt, wat tot risico's leidt op het gebied
van resistentie-ontwikkeling en voedselveiligheid. Deze maatregelen
blijken bovendien onvoldoende om ziekte-uitbraken te voorkomen. De
opbouw van natuurlijke weerstand van de dieren wordt door de huidige
aanpak belemmerd, zodat een steeds verdergaande aanscherping van de
hygiëne nodig is. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel. Het
bevorderen van de natuurlijke weerstand is een potentieel belangrijke
extra pijler voor de diergezondheid. Daardoor worden dieren robuuster
en kunnen ze beter worden gehouden onder meer natuurlijke
omstandigheden.
De natuurlijke weerstand van dieren kan worden versterkt door
aanpassing van voeding, fokkerij, huisvesting, verzorging, vaccinatie
en gedoseerde blootstelling van dieren aan microben, inclusief
ziektekiemen. Zo worden dieren geselecteerd in een gevarieerde, niet
al te stabiele en klinische omgeving. Er wordt gefokt op
ziekteweerstand, er wordt gezorgd voor niet te veel, maar ook niet te
weinig stress in de huisvestingssituatie. Er is veel ruimte voor
natuurlijk gedrag, er is sprake van meer natuurlijke voeding en meer
contact met een gevarieerde en bedrijfseigen microflora. Ook wordt
onderscheid gemaakt tussen lokale en van elders afkomstige
ziektekiemen; de eerste worden bewust gedoogd, de laatste worden
actief buiten de deur gehouden. Moderne methoden worden gebruikt om
snel een diagnose te stellen; bij zware aandoeningen wordt ingegrepen,
bij lichte aandoeningen wordt uitzieken toegelaten. Vaccinatie wordt
gebruikt als vangnet. Een beleid dat uitgaat van het opbouwen van
natuurlijke weerstand, aangevuld met vaccinaties als vangnet, voorkomt
voor een groot deel de noodzaak van grootschalig ruimen en ook het
ruimen van hobbydieren is in de meeste gevallen niet langer
noodzakelijk.
Deze aanpassingen zijn mogelijk met behoud van voedselveiligheid. Het
ontwikkelen van veehouderijketens en -systemen waarin de natuurlijke
weerstand van dieren wordt bevorderd is een belangrijke opgave voor de
komende jaren, wil de veehouderij vitale dieren houden onder
omstandigheden die maatschappelijk worden geaccepteerd.
---
Informatie:
Dr.ir. J.G. de Wilt, InnovatieNetwerk Groene Ruimte en Agrocluster,
tel 06-48131103
Drs. W.J. van der Weijden, CLM Onderzoek en Advies, tel.
0345-470700.
Dr.ir. J. ten Napel, Animal Sciences Group van Wageningen UR, tel.
0320-238222
16 dec 04 10:59