Informatie voor de pers. Vrije Universiteit Amsterdam.
03/12/2004
---
VU verwelkomt hoogleraar Christen-Moslim relaties
Op donderdag 16 december geeft prof. dr. Nelly van Doorn-Harder haar
inaugurele rede als bijzonder hoogleraar Christen-Moslim relaties aan
de faculteit der Godgeleerdheid van de Vrije Universiteit
Amsterdam. De titel van haar rede is Woorden wegen: vrouwelijke
schrift-uitleggers van de Qur"an. Hierin zal prof. dr. Van
Doorn-Harder ingaan op het verschijnen van een groeiende aantal
vrouwelijke interpretators van de Heilige Schrift, de invloed die zij
hebben op de traditionele uitleg van de plaats van de vrouw binnen de
Islam, de weerstand die zij ontmoet hebben en de successen die zij
hebben geboekt. De faculteit is zeer verheugd met de komst van prof.
dr. Van Doorn-Harder en hoopt dat zij een substantiële en positieve
bijdrage kan leveren aan de dialoog tussen moslims en christenen die
in deze onrustige tijden zo hard nodig is.
Vooruitlopend op haar inaugurele rede zal prof.dr. Nelly van
Doorn-Harder deelnemen aan de studiemiddag Islamitisch preken in
context op maandag 13 december van van 14.00 uur t/m 17.00 uur in de
Kerkzaal van het hoofdgebouw van de VU (16e verdieping). Op de
studiemiddag komt onder meer het dit jaar verschenen boek van dr. A.
Ljamai aan bod, getiteld Imams in tekst en context. De auteur deed
onderzoek naar ontwikkelingen in de gedachtegangen van een drietal
imams in Nederland. Veranderen imams die langere tijd in Nederland
wonen en werken in hun denken? Maakt de Nederlandse contact dat imams
anders gaan preken? Rond dit thema organiseren de VU en de
Protestantse Kerk in Nederland deze studiemiddag.
Prof. dr. Van Doorn-Harder is haar carrière begonnen in Utrecht en
Rotterdam in werk met vluchtelingen en immigranten, waarna ze is gaan
lesgeven aan de Rijksuniversiteit Leiden in Moslimstudies en Arabisch.
Tevens heeft ze in Egypte een project voor vluchtelingenhulp opgezet.
Vervolgens is Van Doorn-Harder gepromoveerd bij prof.dr. Anton Wessels
(VU hoogleraar Missiologie) met een proefschrift over de Kopten
(Egyptische Christenen). Aansluitend hierop heeft ze aan de
theologische faculteit van Duta Wacana Universiteit een programma
helpen opzetten voor de studie van wereldgodsdiensten. Sinds 1999
geeft Van Doorn-Harder les in Islam en wereldgodsdiensten aan
Valparaiso University, een plek ten oosten van Chicago.
Nelly Van Doorn-Harder is covoorzitter van de Sectie voor de Studie
van Islam van de American Academy of Religion (AAR-een organisatie van
zo´n 10.000 leden), lid van het program committee van de AAR, dat
richtlijnen geeft voor het jaarlijkse conferentieprogramma, zojuist
twee nieuwe publicaties uitgebracht: "Courage and Conviction.
Indonesian Muslim women reading the Qur´an", en "De Koptisch Orthodoxe
Kerk" (Kok, Kampen).
Programma
studiemiddag 13 december:
14.00 uur - 14.15 uur: Welkom en inleiding door prof.dr. Nelly van
Doorn - Harder (bijzonder hoogleraar Christen-Moslim relaties Vrije
Universiteit)
14.15 uur - 14.45 uur: Referaat dr. A. Ljamai (Universiteit van
Tilburg)
14.45 uur - 15.15 uur: Referaat dr. Bunyamin Duran (Islamitische
Universiteit Rotterdam)
15.15 uur - 15.30 uur: pauze
15.30 uur - 16.00 uur: Reflectie van imam Abdulwahid van Bommel
16.00 uur - 17.00 uur: In gesprek met de drie gastsprekers
17.00 uur: afsluiting
Samenvatting inaugurele rede
"Woorden wegen: vrouwelijke schriftuitleggers van de Qur"an", prof.
dr. Nelly van Doorn-Harder
Van buitenaf gezien lijkt Islam een religie waarin mannen het voor het
zeggen hebben. Sinds vele eeuwen interpreteren ze de Qur"an en oefenen
met hun schriftuitleg macht uit over vrouwen. In een aantal Moslim
landen is dat echter aan het veranderen en eisen vrouwen
medezeggenschap in de Qur"anuitleg.
Deze ontwikkeling is niet alleen toe te schrijven aan het feit dat
gedurende de afgelopen vijftig jaar het opleidingsniveau van vrouwen
aanzienlijk is gestegen, maar ook aan het feit dat zich in de Moslim
wereld een vacuüm heeft gevormd rond de vraag wie "de Islam" mag
vertegenwoordigen. Met internet en satelliet tv kan iedereen die dat
wil zijn of haar religieuze uitleg presenteren. Dit heeft
mogelijkheden geopend voor vrouwen om zelf de religieuze teksten te
bestuderen en te bespreken. Hierdoor zijn in een aantal Moslim landen
vrouwen de strijd aangegaan tegen onrecht hen aangedaan in naam van de
Qur"an. Dit is een strijd van woorden die op den lange duur Moslim
maatschappijen diepgaand zal veranderen.
De Qur"anuitleg besproken in deze rede, zoekt recht en vrijheid voor
allen. Ze gaat in tegen extremisten die erop uit zijn allerlei
fundamentele rechten van vrouwen en religieuze minderheidsgroepen in
te perken. Dit betekent dat vrouwenuitleg ook van belang is voor
groepen die in Moslim landen vechten voor democratie en mensenrechten.
Verder heeft deze ontwikkeling consequenties voor de positie en
rechten van kinderen en religieuze minderheidsgroepen in Moslim
landen.
De rede bespreekt vooral Indonesische vrouwen die deze strijd om het
woord voeren. Door buitenstaanders worden ze ook vaak "Moslim
feministen" genoemd. Ze zien het als hun taak de maatschappij te
veranderen. Terwijl de pers vooral bericht over terroristische
netwerken op Indonesische bodem, beginnen deze feministische ideeën
zich door Indonesië te verspreiden en bepaalde lagen van de
maatschappij te beïnvloeden Ook proberen ze de Qur"anuitleggingen van
de academische wereld naar het dagelijks leven te vertalen. Hierdoor
bereiken ze veel leekgelovigen die tot ieders verrassing vaak
openstaan voor de nieuwe ideeën.
Vrije Universiteit Amsterdam