Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Commissie Ekkart: nog twee jaar voor indienen claims ...
Dit is een persbericht dat verschijnt onder de verantwoordelijkheid
van de commissie Ekkart
woensdag 15 december
Commissie Ekkart: nog twee jaar voor indienen claims oorlogskunst
Nog twee jaar lang moeten particulieren en kunsthandelaren van wie
tijdens de Tweede Wereldoorlog onterecht kunst is geroofd of
geconfisceerd teruggave van deze kunst kunnen claimen bij de
Nederlandse overheid. Het gaat daarbij om kunstvoorwerpen uit de
zogenaamde NK-collectie, die de Nederlandse staat beheert. Daarnaast
moet de overheid restitutie-inkomsten beschikbaar stellen voor de
versterking van de joodse cultuur. Dat zijn enkele van de
slotaanbevelingen die voorzitter Ekkart van de gelijknamige commissie
gisteren samen met de eindrapportage overhandigde aan staatssecretaris
Van der Laan van Cultuur.
Van een aantal geroofde kunstwerken zijn de oorspronkelijke eigenaren
niet meer te achterhalen. Van deze categorie kunstvoorwerpen moet de
tegenwaarde ten goede komen van een joods cultureel doel. Dat is nodig
om de schijn te vermijden dat de Nederlandse overheid het openbaar
kunstbezit zonder enige tegenprestatie heeft verrijkt met kunstwerken
uit het bezit van oorlogsslachtoffers. Ook adviseert de commissie om
bij expositie van deze categorie kunstwerken nadrukkelijk de
herkomstgeschiedenis te vermelden.
Eenzelfde schijn van verrijking bestaat volgens de commissie rond de
in de schatkist gevloeide opbrengsten van de veilingen van
gerecupereerde kunstwerken, die aan het begin van de jaren vijftig
werden gehouden. Daaronder bevonden zich .besmette kunstwerken., die
van joodse eigenaren geroofd, geconfisceerd of gedwongen verkocht
zijn. Daarom moet een geïndexeerd percentage van deze opbrengsten
eveneens beschikbaar worden gesteld voor een joods cultureel doel. De
commissie zal daarvoor nog dit jaar de regering een rekenschema
voorstellen.
De commissie is concreet over de bestemming van het geld. Zij stelt
voor dat de helft gaat naar de synagoge aan het mr.Visserplein in
Amsterdam. De historische betekenis van deze synagoge maakt deze tot
een symbool van de geschiedenis van joods Nederland. De andere helft
kan dan ten goede komen aan het Joods Historisch Museum, dat het
daarmee te vormen fonds moet aanwenden voor het stimuleren van
hedendaagse joodse cultuuruitingen.
Met de aanbevelingen en de overhandiging van het eindrapport beëindigt
de commissie Ekkart haar opdracht de regering te adviseren over het
restitutiebeleid van na de oorlog naar Nederland gerecupereerde
kunstwerken die behoren tot de NK-collectie. Sinds haar aanstelling
in 1998 zijn twee series aanbevelingen gedaan. De eerste
aanbevelingen waren bedoeld om teruggave van kunstwerken aan
particuliere eigenaren soepel te doen verlopen. De tweede serie had
betrekking op de teruggave aan de kunsthandel. Op basis van de
aanbevelingen voerde de regering een ruimhartiger restitutiebeleid. Om
te komen tot daadwerkelijke teruggave werd de restitutiecommissie
ingesteld, die de regering adviseert over individuele teruggave. Ook
dit gebeurt op basis van het door de commissie Ekkart ontwikkelde
beleid.
Noot voor de redactie,