Aan de Voorzitter van de TweedeKamerderStaten-Generaal
Binnenhof4
Den Haag
- Directie Subsahara Afrika
Afdeling Zuidelijk Afrika
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Datum
- 14 december 2004
Behandeld
- Drs. E.E.M. van Someren
Kenmerk
- DAF 1298/04
Telefoon
- 0031-(0)70 3485324
Blad
- 1/1
Fax
- 0031-(0)70 3486607
Bijlage(n)
- 1
- ester-van.someren@minbuza.nl
Betreft
- Beantwoording vragen vanhet lid Van Bommel over de handel in diamanten uit conflictgebieden
-
Graag - bied iku hierbij- , mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken,de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door - het lid- Van Bommelover - de handel in diamanten uit conflictgebieden. Deze vragen werden ingezonden op - 2 november 2004met kenmerk - 2040502730.
- De Minister van Buitenlandse Zaken,
Dr. B.R. Bot
Antwoord van de heer Bot, minister van Buitenlandse Zaken, mede namens mevrouw Van Gennip, staatssecretaris van Economische Zaken, op vragen van het lid Van Bommel (SP) over de handel in diamanten uit conflictgebieden.
Vraag 1-
Wat is uw reactie op het NiZA-rapport 'The Kimberley Process Certification Scheme one year ahead: state of affairs in the EU?', dat betrekking heeft op de internationale handel in diamanten en, meer specifiek, op het tegengaan van illegale handel in diamanten uit conflictgebieden in Afrika?
Antwoord-
Ik ben het eens met de constatering in het rapport dat er sinds de invoering van het 'Kimberley Proces' veel vooruitgang is geboekt. Het rapport richt zich voornamelijk op de situatie in België en het VK, beide grote spelers binnen de handel in ruwe diamanten, alsmede op Nederland, dat in de handel in ruwe diamanten een ondergeschikte rol speelt.
Vraag 2-
Deelt u de mening dat, hoewel de regelgeving van het 'Kimberley Proces' in Europa sinds medio februari 2003 van kracht is, de uitvoering daarvan en de controle daarop te wensen overlaten? Heeft u zicht op de implementatie van het 'Kimberley Proces' in de nieuwe Europese lidstaten? Bent u bereid zich in te zetten voor een officiële evaluatie van het 'Kimberley Proces' in Europees verband?
Antwoord-
Neen. Het 'Kimberley Proces' ziet toe op de in- en uitvoer van ruwe diamanten. Binnen de Europese Unie bestaan er momenteel drie autoriteiten die de handelsstromen van ruwe diamanten van en naar de Europese Unie van dag tot dag controleren. Deze autoriteiten zetelen in Antwerpen, Londen en sinds kort in Koblenz. De invoer van ruwe diamanten in de Europese Gemeenschap kan alleen plaats vinden via de voornoemde drie steden.
De Europese Gemeenschap is als geheel deelnemer aan het 'Kimberley Proces'. Van de nieuwe lidstaten waren Tsjechië, Hongarije, Polen en Slovenië al voor hun toetreding tot de Europese Unie in hun individuele capaciteit deelnemer aan het 'Kimberley Proces'. Aan deze afzonderlijke deelname is met hun toetreding tot de Europese Unie een einde gekomen. De nieuwe lidstaten hebben hun eerdere aanwijzing van bevoegde autoriteiten niet gehandhaafd. De invoer van ruwe diamanten is ook voor deze nieuwe
EU-lidstaten derhalve uitsluitend mogelijk via Antwerpen, Londen en Koblenz.
De ervaringen tot nu toe opgedaan met dit proces wijzen uit dat het systeem goed functioneert. Er is, voor zover bekend, slechts sprake van incidentele overtredingen. Het 'Kimberley Proces' is daarbij nog maar zo kort gaande (pas sinds medio februari 2003), dat het nog te vroeg lijkt voor een evaluatie.
Vraag 3-
Deelt u de mening dat het invoeren van onafhankelijke controle in plaats van 'peer reviews'een nieuwe, noodzakelijke impuls kan geven aan het 'Kimberley Proces'? Bent u bereid u in dat kader in VN-verband in te spannen voor de oprichting van een onafhankelijk, internationaal controlebureau? Kunt u uw antwoord toelichten?
Antwoord-
Neen. Tijdens de plenaire vergadering van het 'Kimberley Proces' van 29-31 oktober 2003, werd het 'peer review' systeem ingevoerd. In dit systeem, dat op basis van vrijwilligheid werkt, worden aan het 'Kimberley Proces' deelnemende landen bezocht door een expertmissie bestaande uit vertegenwoordigers van overheden, NGO's en het bedrijfsleven, teneinde de implementatie van het 'Kimberley Proces' te controleren. Tot nu toe hebben vrijwel alle deelnemers aan het 'Kimberley Proces' ingestemd met
dergelijke 'peer review visits'. In aanvulling op het 'peer review' systeem, bestaan er zgn. 'review missions'. Deze missies kunnen worden aangevraagd indien er twijfel bestaat over de naleving van het 'Kimberley Proces' door een van de deelnemers. Op basis van de uitkomsten van zo'n review missie kan de plenaire vergadering, het besluitvormende orgaan van het 'Kimberley Proces', besluiten een land van deelname aan het 'Kimberley Proces' uit te sluiten. Zo is Congo-Brazzaville onlangs, mede
naar aanleiding van de uitkomsten van een review missie, van de lijst van deelnemende landen verwijderd, waardoor de uitvoer van ruwe diamanten vanuit Congo-Brazzaville naar deelnemers aan het Kimberley Proces niet meer is toegestaan. De combinatie van het 'peer review' systeem en de 'review missions' lijkt momenteel afdoende te werken. De oprichting van een onafhankelijk, internationaal controlebureau is derhalve thans niet aan de orde.
Vraag 4-
Deelt u de mening dat het vanuit het belang van een effectieve controle op de handel in diamanten wenselijk en zelfs noodzakelijk kan zijn om naast een effectieve naleving van het Kimberley Certificatiesysteem te komen tot toezicht van de overheid op de handel in geslepen diamanten? Kunt u uw antwoord toelichten?
Antwoord-
Neen. Omdat het vrijwel onmogelijk is de oorsprong van diamanten te duiden zodra ze bewerkt zijn, zou de overheid alleen toezicht kunnen houden op de handel in bewerkte diamanten door ook voor deze categorie diamanten een certificatiesysteem in te voeren. Een dergelijk systeem zou in veel opzichten kunnen lijken op het Kimberley certificatiesysteem voor ruwe diamanten. Groot verschil is echter dat de handel in ruwe diamanten plaatsvindt tussen een beperkt aantal landen, die vrijwel allemaal
deelnemen aan het 'Kimberley Proces', terwijl de handel in bewerkte diamanten wereldwijd is. Dit laatste zou betekenen dat een certificatiesysteem voor bewerkte diamanten door een zeer groot aantal landen geïmplementeerd zou moeten worden. Een dergelijk certificatiesysteem zou naar mijn mening buitengewoon omvangrijk en ingewikkeld zijn, zodanig dat het in de praktijk niet of nauwelijks uitvoerbaar zou zijn.
Bijkomend probleem ligt in het feit dat in verreweg de meeste gevallen niet meer na te gaan is wat de herkomst of oorsprong van bewerkte diamanten is die reeds in de handel zijn gebracht of particulier eigendom zijn. De reeds in omloop zijnde bewerkte diamanten zijn derhalve niet certificeerbaar.
Voorgenoemde aspecten in ogenschouw nemend, zal een certificatiesysteem voor bewerkte diamanten vanuit praktisch oogpunt zeer moeilijk, zo niet onmogelijk realiseerbaar zijn.
Het doel dat met een systeem van toezicht op bewerkte diamanten wordt nagestreefd, zou echter ook op andere wijze behaald kunnen worden,
namelijk door te streven naar een zo effectief mogelijk functionerend Kimberley Certificatiesysteem voor ruwe diamanten. Hiervoor is het van belang dat de enkele landen die ruwe diamanten produceren, maar vooralsnog niet voldoen aan de Kimberley criteria en derhalve nog geen deelnemer zijn aan het 'Kimberley Proces', ertoe worden bewogen dan wel geassisteerd dit alsnog te doen. Alleen Liberia en Congo-Brazzaville nemen thans niet deel aan het 'Kimberley Proces'. Deze laatste is onlangs van de
lijst van deelnemers verwijderd (zie antwoord op vraag 3). De voorzitter van het 'Kimberley Proces' onderhoudt contacten met beide landen die erop gericht zijn hen volledig bij het 'Kimberley Proces' te betrekken.
Vraag 5-
Bent u bereid om de juweliersbranche in Nederland te informeren over de relevantie van het Kimberley Certificatiesysteem en het initiatief van de World Diamond Council voor een 'diamant-keurmerk'? Kunt u uw antwoord toelichten?
Antwoord-
De juweliersbranche richt zich uitsluitend op de handel in geslepen, reeds bewerkte diamanten en is dus geen directe belanghebbende bij het Kimberley Certificatiesysteem, dat alleen betrekking heeft op de handel in ruwe diamanten. Partijen in deze laatste sector zijn voldoende geïnformeerd over het Kimberley Certificatiesysteem. Het initiatief van de World Diamond Council voor een 'diamant keurmerk' is een particulier initiatief, waarbij geen rol voor de overheid lijkt weggelegd.
In België wordt als uitwerking van dit particuliere initiatief een vrijwillig systeem van labelling opgezet gebaseerd op de 5C's "Confidence, correct origin and from bonafide trader, conflict, criminal origin free, cut in good conditions and child labour free, cut according to accepted international gemmological standards". Dit is een initiatief dat mede in overleg met de NGO's tot stand is gekomen en waar Nederlandse diamanthandelaren zich in de toekomst bij kunnen aansluiten.
Vraag 6-
Bent u bereid zich in EU-verband in te spannen voor een wettelijke verankering van het 'diamant-keurmerk' van de World Diamond Council en in overleg met de sector tot bindende afspraken te komen over de controle op de naleving daarvan? Kunt u uw antwoord toelichten?
Antwoord-
Neen. Zie het antwoord op de vragen 4 en 5.
Vraag 7-
Deelt u de mening dat succesvolle uitvoering van het 'Kimberley Proces' alleen mogelijk is wanneer ontwikkelingslanden de kans krijgen om de beleidsafspraken die daaruit voortvloeien, daadwerkelijk te implementeren? Bent u in de lijn van die gedachte bereid om Armenië, Ghana, Sri Lanka, Tanzania, Vietnam en Zuid Afrika - Nederlandse partnerlanden in het kader van het 'Kimberley Proces' - te ondersteunen bij het oplossen van de knelpunten bij de implementatie van het beleid? Kunt u uw antwoord
toelichten?
Antwoord-
Ja. Als partnerlanden behoefte hebben aan ondersteuning bij de implementatie van het 'Kimberley Proces', kunnen zij bij Nederland een verzoek om assistentie indienen. Indien dit verzoek past binnen de overeengekomen kaders van de bilaterale samenwerking, zal Nederland een dergelijk verzoek in overweging nemen.
Voorts heeft de EU op Nederlands initiatief een verklaring aangenomen waarin zij zegt zich positief op te zullen stellen tegenover verzoeken van ruwe diamanten producerende en exporterende landen, de minst ontwikkelde landen onder hen in het bijzonder, om hen te assisteren bij de implementatie van het Kimberley Certificatiesysteem.
===
Ministerie van Buitenlandse Zaken