Raad voor de Journalistiek

UITSPRAKEN

Hieronder volgen drie samenvattingen van uitspraken van de Raad voor de Journalistiek. Voor de volledige uitspraken wordt u verwezen naar de website: www.rvdj.nl waar u bij "De uitspraken" met behulp van het bij de samenvatting vermelde volgnummer de uitspraak kunt opvragen.

Uitspraak vastgesteld d.d. 14 december 2004
door mr. R.W.L. Loeb, voorzitter, drs. C.M. Buijs, mr. A. Herstel, mw. E.H.C. Salomons en drs. P. Sijpersma, leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris.

Stichting Magenta - Meldpunt Discriminatie Internet en R. Eissens / P. Hemelrijk en www.klokkenluideronline.nl
Uitspraak: deels gegrond
Klagers maken bezwaar tegen het artikel "MDI: Linkse extremisten 'controleren' internet". Het artikel, dat door de redactie van www.klokkenluideronline.nl is voorzien van het chapeau "MDI is extreem links bolwerk".
De klacht is gegrond voor zover deze is gericht tegen de bewering dat Eissens actief aan terreuracties deelneemt. Deze beschuldiging, die als vaststaand feit is gepresenteerd, betreft een maatschappelijk zeer beladen onderwerp en is zo diffamerend, dat verweerders deze niet zonder voorafgaand adequaat onderzoek naar de gegrondheid ervan hadden mogen publiceren. Dat tijdens een demonstratie in Kerkrade in 2001, waarbij Eissens aanwezig was, tien pelotons ME zijn ingezet, betekent niet dat vaststaat dat Eissens heeft deelgenomen aan een terreuractie. Ook overigens is niet gebleken dat die bewering feitelijk juist is. Door deze bewering toch te publiceren hebben verweerders grenzen overschreden. Voor het overige is de klacht ongegrond. Trefwoorden:

· Journalistieke werkwijze: bronnen

· Feitenweergave: onjuiste, tendentieuze berichtgeving Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-95.html

Uitspraken vastgesteld d.d. 17 december 2004
door mr. A.H. Schmeink, waarnemend voorzitter, mw. E.J.M. Lamers en mw. E.H.C. Salomons, leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris.

H. Bijlsma / Leeuwarder Courant
Uitspraak: deels gegrond
De klacht is gericht tegen het artikel "Baas loonbedrijf na graverij onder curatele" dat op de voorpagina van de Leeuwarder Courant is verschenen. Op dezelfde dag is een achtergrondartikel over de kwestie gepubliceerd onder de kop "Graverij".
Gesteld noch gebleken is dat de inhoud van het voorpagina-artikel in belangrijke mate afwijkt van het achtergrondartikel, dat aan klager is voorgelegd en waarvan de inhoud niet door hem wordt betwist. Er bestaat geen grond voor de conclusie dat verweerder journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld, door de concepttekst van het voorpagina-artikel niet apart aan klager voor te leggen. De klacht is wel gegrond voor zover gericht tegen het gebruik van het woord 'curatele' in de kop van het voorpagina-artikel. Gezien de zakelijke inhoud van het artikel is het aannemelijk dat de gemiddelde lezer aan de term 'curatele' de betekenis zal hechten die in het juridische c.q. zakelijke verkeer gangbaar is, te weten dat klager onder voogdij is gesteld ten aanzien van het beheer van zijn middelen c.q. dat hem het vrije beheer van zijn zaken is ontnomen. Aldus werpt de kop een zodanige smet op klager en zijn bedrijfsvoering, dat deze niet zonder deugdelijke feitelijke grondslag gepubliceerd had mogen worden. Een dergelijke grondslag ontbreekt echter (vgl. RvdJ 2003/70). Trefwoorden:

· Journalistieke werkwijze: afspraken, bronnen, inzage vooraf
· Feitenweergave: onjuiste, tendentieuze berichtgeving Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-96.html

D. Doeve / Radio en TV Gelderland en de Stentor Uitspraak: deels gegrond
Een 11-jarig neefje van klager is in oktober 2004 door een trein overreden en om het leven gekomen. Hierover is in een uitzending van TV Gelderland Nieuws bericht, waarbij is ingezoomd op een foto van klagers neefje. In de Stentor is op de voorpagina een foto geplaatst van de plaats van het voorval. In het onderschrift is twee maal de volledige naam van klagers neefje vermeld. Verder is in de Stentor een artikel verschenen onder de kop "Twello rouwt na zelfdoding 11-jarige", dat gaat over zelfdoding bij jongeren. In dat artikel is de naam van klagers neefje niet vermeld.
De Raad overweegt dat een journalist vrij is in zijn selectie van nieuws. Er is geen norm van journalistieke zorgvuldigheid die meebrengt dat een journalist toe- of instemming behoeft te hebben van degene over wie hij publiceert. Dat neemt niet weg dat de journalist wel steeds een afweging dient te maken tussen het belang dat met de publicatie is gediend en de belangen die door de publicatie worden geschaad, en dat moet worden vermeden dat nodeloos schade wordt toegebracht. Bovendien brengt de journalistieke verantwoordelijkheid met zich mee dat de persoonlijke levenssfeer over wie wordt gepubliceerd niet verder mag worden aangetast dan in het kader van een open berichtgeving nodig is. Verder neemt de Raad in aanmerking dat het hier een gebeurtenis betreft die de inwoners van Twello ongetwijfeld ernstig heeft geschokt, zulks mede in verband met een vergelijkbare gebeurtenis in maart 2004. Het is niet onaannemelijk dat de politie kort na het ongeval het vermoeden heeft uitgesproken dat klagers neefje door zelfdoding om het leven is gekomen. Er zijn geen grenzen overschreden voor zover verweerders over het voorval hebben bericht in het kader van zelfdoding door jongeren en zonder klager c.q. de directe familie van zijn neefje daarover vooraf te informeren. De Raad is echter van oordeel dat zowel de wijze waarop het portret van klagers neefje in de uitzending van TV Gelderland Nieuws in beeld is gebracht als de vermelding van de volledige naam van klagers neefje in de Stentor, niet relevant en disfunctioneel zijn. Verweerders hadden op dit punt meer terughoudend kunnen zijn c.q. de publicatie kunnen anonimiseren, zonder dat afbreuk zou zijn gedaan aan de inhoud en nieuwswaarde ervan. Op dit punt hebben verweerders grenzen overschreden (vgl. RvdJ 2004/87 en RvdJ 2004/78). Trefwoorden:

· Journalistieke werkwijze: selectie van nieuws (via fulltext)
· Feitenweergave: grievende berichtgeving

· Privacy: foto's, televisie, vermelding persoonlijke gegevens, slachtoffers/nabestaanden
Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-97.html