Socialistische Partij
Senaat bekritiseert omgang kabinet met grondwet
14-12-2004 * Vandaag discussieerde de Eerste Kamer op initiatief van
PvdA'er Jurgens over de manier waarop het kabinet omgaat met
wijzigingen van de grondwet. Zoals het uit de grondwet halen van de
benoemde burgemeester, wat nodig is omdat het kabinet de rechtstreeks
gekozen burgemeester wil invoeren. Volgens SP-senator Van Raak houdt
minister De Graaf van Bestuurlijke vernieuwing er een heel vreemde
interpretatie op na van de grondwet en mag de Eerste Kamer nu helemaal
niet beslissen over dit voorstel.
Grondwetswijzigingen worden in twee lezingen aangenomen. Eerst met een
gewone meerderheid en na nieuwe verkiezingen door twee derde van de
nieuwe Kamer. Dit staat in artikel 137 van de grondwet. Het uit de
grondwet halen van de benoemde burgemeester, maar ook voorstellen voor
de samenwerking tussen bijzonder en openbaar onderwijs en de
tijdelijke vervanging van zwangere of ernstig zieke Kamerleden, zijn
in eerste lezing goedgekeurd tijdens het laatste paarse kabinet. Na de
verkiezingen van mei 2002, dus tijdens het kabinet Balkenende I, had
volgens de sinds 1848 geldende interpretatie van de grondwet de tweede
lezing moeten plaatsvinden. Na de val van dit kabinet werd de Tweede
Kamer in januari 2003 echter ontbonden zonder dat deze
grondwetswijzigingen in tweede lezing waren goedgekeurd.
Ronald van Raak Als de Eerste Kamer deze grondwetswijzigingen nu
alsnog goedkeurt, dan ontstaat volgens Van Raak een heel nieuwe
interpretatie van de manier waarop we in Nederland de grondwet
veranderen: "De reden waarom na eerste lezing de Tweede Kamer moet
worden ontbonden en daarna de grondwetswijziging in tweede lezing met
twee derde meerderheid moet goedkeuren, is de kiezers een stem te
geven in de wijzigingen van de politiek regels. Nu gebeurt dat na twee
verkiezingen. Als we dit goedvinden, kan een regering in de toekomst
wachten met behandeling van een grondwetsherziening in tweede lezing
tot het in het parlement een twee derde meerderheid heeft. Dat doet
ernstig afbreuk aan de rol van de kiezers, maar ook die van de
oppositie, die voor een deel moet instemmen met de verandering van de
grondwettelijke regels."
De meerderheid van de Senaat was, onder druk van het kabinet, niet
bereid om de genoemde grondwetswijzigingen te staken, hoewel de meeste
partijen erkenden dat de huidige gang van zaken problematisch is. Het
debat werd dinsdag afgerond, maar de SP en de PvdA kondigden aan dat
zij het debat waarschijnlijk willen heropenen, om een motie in te
dienen die de ongelukkige handelwijze rondom deze
grondwetsherzieningen in de toekomst moet voorkomen.