VEILIGHEIDSKOEPEL

Kabinet ondermijnt de veiligheidsregio-s

De Veiligheidskoepel van gemeenten en hulpdiensten reageert uiterst kritisch op het gister verschenen Kabinetsstandpunt over de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR). Het kabinet negeert daarin vrijwel alle aanbevelingen van de Raad voor het Openbaar bestuur (ROB) en de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ). Die hadden gepleit voor meer bevoegdheden voor de Regionaal Geneeskundig Functionaris (RGF) en meer geld om te kunnen oefenen op het gebied van geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR). Ook zou de meldkamer ambulancezorg onder het veiligheidsbestuur moeten komen te vallen, om de coördinatie met de brandweer en de politie verder te kunnen verbeteren. Met haar standpunt ondermijnt het kabinet de realisatie van de veiligheidsregio-s in Nederland, aldus de verantwoordelijke koepels. Daarin moeten politie, brandweer, geneeskundige hulpverlening en gemeenten juist nauwer gaan samenwerken bij de voorbereiding op rampen en crises.
De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) brachten in juli jl. hun advies -De GHORdiaanse knoop doorgehakt- uit. Hierin stellen de Raden dat er meer duidelijkheid moet komen over de aansturing en coördinatie van de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR). De Regionaal Geneeskundig Functionaris (RGF), die de leiding heeft over de geneeskundige hulp bij een ramp, moet meer bevoegdheden en middelen hebben om zijn taak te kunnen uitvoeren, met name bij de voorbereiding daarop. Dat is nodig omdat bij de geneeskundige hulpverlening ook particuliere zorginstellingen, zoals ziekenhuizen, ambulancediensten en huisartsen betrokken zijn. Daarmee moeten heldere afspraken gemaakt kunnen worden over opleiden en oefenen, waarvoor ze ook gewoon betaald moeten krijgen. Ook moet de samenwerking met brandweer en politie worden verbeterd. Het kabinet wil die voorbereiding nu aan al die instellingen zelf overlaten en vindt dat ze daar al voor betaald worden.

-Dat is dus eerder een verzwakking van de positie van het openbaar bestuur en de RGF dan een versterking-, aldus Dick de Cloe, voorzitter van de Raad van RGF-en, die deel uitmaakt van de Veiligheidskoepel. Hij is dan ook zeer teleurgesteld over het Kabinetsstandpunt. -De doelstelling van de GHOR en de instelling van de RGF was juist om meer grip te krijgen op de voorbereiding van de geneeskundige hulpverlening en de coördinatie daarvan. Nu wordt het vrijwel geheel overgelaten aan de private zorginstellingen zelf en bovendien zonder dat er extra middelen voor komen. Dat gaat dus niet werken, al zijn veel instellingen zeker van goede wil.- Ook in de samenwerking met brandweer en politie in de veiligheidsregio voorziet hij problemen:
-De korpschef van politie heeft al een sterke positie in de regio en de bevoegdheden van de regionaal brandweercommandant worden door het kabinet momenteel versterkt, maar de RGF blijft met lege handen staan. Dat betekent een valse start in de multidisciplinaire samenwerking. Die is juist in deze fase cruciaal, zeker ook met het oog op de crisisbeheersing. Nader onderzoek zoals het kabinet nu aankondigt is onnodig. Het advies van de ROB en RVZ is glashelder.-

Ronald Bandell, voorzitter van het Beraad van GHOR-burgemeesters, die in de veiligheidsregio-s bestuurlijk verantwoordelijk zijn voor de GHOR, vindt het kabinetsstandpunt onbegrijpelijk: -Het bevat hoofdzakelijk gebakken lucht, is inconsistent en heeft niet het belang van de GHOR en de veiligheidsregio als uitgangspunt genomen. Ondanks de goede bedoelingen die uit de woorden blijken, worden er geen daden gesteld. Het kabinet stelt noodzakelijke maatregelen uit onder het mom van nader onderzoek. En dat terwijl het Crisis Onderzoek Team in 2002 al aangaf dat er meer bevoegdheden en middelen voor de GHOR en RGF nodig zijn en twee belangrijke adviesraden twee jaar later exact hetzelfde concluderen. Dat advies werd nota bene door het hele publieke hulpverleningsveld en de gemeenten ondersteund. Hoeveel onderzoek is er dan nog nodig?-

In het kabinetsstandpunt over de GHOR wordt nog eens onderstreept dat de meldkamer ambulancezorg onder private aansturing kan komen. Afgelopen week reageerde de Veiligheidskoepel van alle publieke hulpdiensten en gemeenten fel op het wetsvoorstel Ambulancezorg waarin dit werd aangekondigd. Met name de politie heeft hier ernstige bezwaren tegen vanwege de vertrouwelijkheid van veel informatie die tussen de hulpdiensten in de meldkamer wordt uitgewisseld. Bandell, naast voorzitter van het GHOR-bestuur ook korpsbeheerder in zijn regio, vraagt zich hardop af waar het kabinet mee bezig is: -Aan de ene kant wordt het lokale bestuur geacht met de hulpdiensten een krachtige veiligheidsregio te vormen om de burger een maximale preventie van en voorbereiding op rampen en crises te kunnen garanderen, en anderzijds wordt een belangrijk deel van de hulpverlening nu aan de markt overgelaten. Ik vraag me af hoe ik die verantwoordelijkheid dan waar moet maken.-

Binnenkort komt de Veiligheidskoepel van hulpdiensten en gemeenten met een formele reactie op het kabinetsstandpunt. -Die kan kort zijn-, aldus De Cloe: -Het advies van ROB en RVZ is heel helder. We hebben dat eerder dit jaar al ten volle ondersteund. Het kabinet moet dat gewoon overnemen en uitvoeren. De veiligheidsregio-s kunnen dan, inclusief de geneeskundige hulpverleningsdiensten, verder met een goed gecoördineerde voorbereiding op rampen en crises. De burger zit vast niet te wachten op meer papier en verder uitstel.-

De Veiligheidskoepel is een samenwerkingsverband van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Beraad van GHOR-burgemeesters, de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Hulpverlening (NVBR), De Raad van Regionaal Geneeskundig Functionarissen, de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Brandweer en Hulpverlening (KNVBH) en GGD Nederland en werkt samen met het Korpsbeheerdersberaad en de Raad van Hoofdcommissarissen van de politie.