Persbericht van de Universiteit Utrecht
Faculteit Geneeskunde / UMC Utrecht
6 december 2004
Nierafwijkingen voor de geboorte beter in kaart
Kinderen met een vóór de geboorte vastgestelde nierafwijking hebben 25 procent kans om voor of na de geboorte te overlijden als direct gevolg van deze afwijking. Dit concludeert Henny Damen-Elias naar aanleiding van een groot onderzoek onder meer dan 400 kinderen met nierafwijkingen. Wanneer voor de geboorte de juiste diagnose wordt gesteld en na de geboorte aan deze kinderen goede zorg wordt gegeven, is de prognose goed. Bij milde verwijding van een of beide nierbekkens is vervolgonderzoek en behandeling zelfs niet nodig. Ouders moeten wel alerter zijn op urineweginfecties. Damen-Elias, werkzaam bij het WKZ, promoveert op 14 december 2004 aan de Universiteit Utrecht.
Groeicurven
Damen-Elias heeft tijdens haar onderzoek gegevens verzameld van een groot aantal foetussen. Op basis daarvan heeft zij groeicurven kunnen vaststellen van de grootte en de groei van de foetale nier, het nierbekken en de bijnier tijdens de zwangerschap. De verkregen curven kunnen gebruikt worden om de groei van de organen te meten, maar ook om tijdens de zwangerschap te beoordelen of de grootte overeenkomt met de zwangerschapsduur.
Milde verwijding
Een belangrijk deel van het onderzoek van Damen-Elias betrof milde verwijding van een of beide nierbekkens (pyelectasie). Als dit tijdens de zwangerschap met behulp van echoscopie wordt geconstateerd, moet het onderzoek rond de 32e week herhaald worden. Wanneer blijkt dat de verwijding de 10 mm niet overschrijdt, is na de geboorte geen vervolgonderzoek of behandeling nodig. Wel krijgen ouders uitgelegd dat kinderen met een milde verwijding mogelijk een hoger risico hebben op reflux, terugstroom van de urine naar het nierbekken tijdens plassen. Als hun kind lusteloos of koortsig is zonder duidelijk aanwijsbare reden moeten zij de huisarts vragen de urine na te kijken om een eventuele urineweginfectie te kunnen behandelen. Nierschade kan zo voorkomen worden. Het is volgens de promovenda belangrijk dat kinderartsen en urologen bekend zijn met deze adviezen bij prenatale afwijkingen aan de urinewegen, omdat zij na de geboorte hierover vaak geconsulteerd zullen worden.
Echoscopie
In het begin van de jaren tachtig werd ongeveer 15% van alle nierafwijkingen tijdens de zwangerschap opgespoord, momenteel is dit ruim 90%. Afwijkingen aan de urinewegen gaan veelal gepaard gaan met vochtophoping in de nieren en dat is met echoscopie goed te zien. Hierdoor kunnen afwijkingen, die meestal symptoomloos zijn in de zwangerschap, worden ontdekt zodat een behandelbeleid voor na de geboorte tijdig kan worden vastgesteld.
Meer informatie
14 december 2004, 14:30 uur
Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht
Promotie Henny Damen-Elias, faculteit Geneeskunde
Titel proefschrift: FETAL RENAL ANOMALIES: diagnosis, management and outcome
Promotor: Professor Dr. G.H.A. Visser
Copromotores: Dr. T.P.V.M. de Jong en dr. Ph. Stoutenbeek
De samenvatting van het proefschrift is te downloaden via het persbericht op
Voorlichter Roy Meijer (030) 253 3705,
Universiteit van Utrecht