Provincie Noord-Holland

Cultuurhistorische verkenning Bouwen voor Waterland 2020 gereed

Het rapport Cultuurhistorische verkenning voor het project Waterlands Wonen is gereed. Het bureau LA4SALE heeft in opdracht van de provincie Noord-Holland op een inventieve manier potentiële woningbouwlocaties in de regio Waterland vanuit een cultuurhistorisch en landschappelijk perspectief in kaart gebracht.

De verkenning is één van de bouwstenen voor de uitwerking van het streekplan Noord-Holland Zuid.

Aanleiding
Voor de woningbouwopgave in de regio Waterland tot 2020 wordt het streekplan Noord-Holland Zuid verder uitgewerkt. Het gaat om de bouw van maximaal 6000 woningen. De provincie Noord-Holland stelt een uitwerkingsplan op in samenwerking met Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Waterland en de acht Waterlandse gemeenten. Het streven is om 3000 woningen te realiseren via ICT (= intensiveren, combineren en transformeren) in bestaand stedelijk gebied en daarnaast 3000 woningen via uitleglocaties te bouwen. In de gemeente Edam-Volendam is de Zuidpolder al aangewezen als uitleglocatie (circa 1050 woningen).

De resterende 1950 woningen mogen worden gebouwd op locaties buiten de rode contouren, verspreid over de regio. Voor de keuze van deze locaties is het uitgangspunt in het streekplan het behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit van de regio. Daarbij moet rekening worden gehouden met de grote landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische waarden in het gebied. Deze nieuwe strategie is gebaseerd op de regionale identiteit en draagt zo bij aan behoud en herstel van de vitaliteit van het platteland in de regio Waterland.

Het project Waterlands Wonen
Bureau LA4SALE heeft in opdracht van de provincie Noord-Holland een cultuurhistorische verkenning verricht naar potentiële woningbouwlocaties in de regio Waterland. Deze regio is onderdeel van het Nationaal Landschap Laag Holland. De resultaten van de verkenning geven inzicht op welke locaties gebouwd kan worden vanuit een cultuurhistorische en landschappelijke context, hoeveel wooneenheden per locatie realiseerbaar zijn en aan welke kwaliteitsaspecten de toekomstige bebouwing moet voldoen. De drie zoeklocaties Zuidoostbeemster, Purmer Zuid en Lange Weeren (gemeente Edam-Volendam) die in streekplan zijn genoemd zijn op dezelfde wijze in de cultuurhistorische verkenning meegenomen.

Het bureau LA4SALE heeft op een inventieve wijze vorm gegeven aan de uitvoering van de opdracht. Binnen de regio Waterland onderkennen zij zeven verschillende identiteitseenheden. De oude grote droogmakerijen en de amuses (kleine droogmakerijen), het Noord-Hollandskanaal, de IJsselmeerkust, het voormalige eiland Marken en binnen het veenweidegebied: het plasjesland, het eilandenrijken het slotenland.

Daarna maken zij inzichtelijk dat binnen deze identiteitseenheden de aanwezige dorpen zijn onder te verdelen in z.g. familiedorpen zoals b.v. kruispuntdorpen, dijkdorpen, eilanddorpen, plasdorpen, gridlijnen en werven.

Voor de ongeveer 40 kernen in de regio Waterland is aangegeven tot welke identiteitseenheid ze behoren, tot welk familie van dorpen ze gerekend worden en hoe specifiek de eigen identiteit van elke afzonderlijke kern gekarakteriseerd kan worden. Vanuit deze analyse is voor elke kern gekeken waar en op welke wijze groeimogelijkheden vanuit hun cultuurhistorische en landschappelijke context mogelijk zijn.

Voor elke kern is ook aangegeven welke kwaliteitseisen aan die groeimogelijkheden worden gesteld. De verkenning geeft daarmee ook een voorstel hoe het "ja, mits"-regime van de Nota Ruimte voor Nationale landschappen in de praktijk kan worden toegepast. Dit regime geeft aan dat ruimtelijke ontwikkelingen in een Nationaal Landschap mogelijk zijn, mits de kernkwaliteiten van het landschap worden behouden of worden versterkt. Deze verkenning is financieel mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Stimuleringsfonds voor Architectuur.

Status rapport
De resultaten van de cultuurhistorische verkenning zijn een bouwsteen voor het uitwerkingsplan voor de regio Waterland. Voor de besluitvorming over de nieuwe woningbouwlocaties worden naast deze cultuurhistorische verkenning, een sociale culturele verkenning en een integrale toets uitgevoerd.
De besluitvormingsprocedure over de streekplanuitwerking vindt plaats medio 2005.

Het rapport Cultuurhistorische verkenning Bouwen voor Waterland 2020 is verkrijgbaar voor het bedrag van 25,00 (excl. verzendkosten) bij de provincie Noord-Holland, tel. : 023 514 4300, email: post@noord-holland.nl of via het digitale loket op de website http://www.noord-holland.nl

Nadere inlichtingen: Hélène Meelisssen, tel. 023 514 3504 Marcel van Kanten 13 december 2004