Ministerie van Buitenlandse Zaken

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer derStaten-Generaal

Binnenhof4

Den Haag


- Directie Integratie Europa


Datum


- 6 december 2004

Behandeld


- GJ Bijl de Vroe


Kenmerk


- DIE-634/04

Telefoon


- 070 - 348 5005


Blad


- 1/7

Fax


- 070 - 348 6381


Bijlage(n)


-


- gj.bijl-de-vroe@minbuza.nl


Betreft


- - Geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 13-14 december 2004


-


-


- Graag- bieden wiju hierbij- , mede namens de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, de geannoteerde agenda aan van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van13-14 december 2004.

De Minister van Buitenlandse Zaken De Staatssecretarisvoor Europese Zaken

Dr. B. Bot Mr. Drs. A. Nicolaï

Geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (RAZEB) van 13-14 december 2004

Algemene zaken

Voorbereiding Europese Raad (ER), 16-17 december

Uitbreiding

De Raad zal spreken over de concept ER conclusies ten aanzien van Bulgarije, Roemenië, Turkije en Kroatië. Het Voorzitterschap heeft op maandag 29 november, conform de reguliere procedure, een eerste versie van de concept-conclusies aan de lidstaten gestuurd ter bespreking in Coreper op 1 december. In beginsel wordt een tweede versie gecirculeerd met het oog op bespreking in Coreper op 8 december, waarna de versie aan de lidstaten wordt verspreid die aan de RAZEB en de ER zal voorliggen. Zoals te doen gebruikelijk, zal de laatste versie van de concept-conclusies als bijlage bij de geannoteerde agenda ER aan uw Kamer worden aangeboden.

De Raad zal besluiten of de onderhandelingen met de toetredingskandidaten Bulgarije en Roemenië formeel afgerond kunnen worden en of er een datum vastgelegd kan worden voor de ondertekening van het toetredingsverdrag met beide landen. Met Bulgarije werden alle hoofdstukken van de toetredingsonderhandelingen eerder dit jaar gesloten. Roemenië heeft 29 van de 31 hoofdstukken gesloten, maar onderhandelt nog met de Europese Unie over de hoofdstukken Mededinging en Justitie en Binnenlandse Zaken. Het Voorzitterschap streeft er naar om, in lijn met de conclusies van verschillende Europese Raden, de onderhandelingen met zowel Bulgarije als Roemenië nog dit jaar af te ronden indien zij daar klaar voor zijn. Om de intensieve voorbereiding van Roemenië en Bulgarije op de toetreding efficiënt te steunen, zal Nederland het cruciaal belang van de door de Commissie voorziene versterkte monitoringsmechanismen voor beide landen benadrukken.

Ten aanzien van Turkije zal de in de ontwerp-conclusies nog opengelaten tekst over het besluit onderhandelingen al dan niet te starten, de datum voor het eventuele starten, nadere invulling van het proces (relatie monitoring inzake hervormingen en voortgang onderhandelingen) en het karakter van de onderhandelingen (doel en uitkomst) op de Europese Raad zelf worden ingevuld.

Voor wat betreft Kroatië zal de Raad bezien hoe moet worden omgegaan met de vraag of Kroatië een datum voor het openen van toetredingsonderhandelingen kan krijgen, als het land nog niet volledig samenwerkt met het Joegoslavië Tribunaal. Het Voorzitterschap zet in op volledige samenwerking van Kroatië met het Tribunaal als harde voorwaarde voor het openen van toetredingsonderhandelingen.

Terrorisme

Aan de Europese Raad van 17 december a.s. ligt een aantal rapporten ter vaststelling voor, die eerst door de RAZEB van 13/14 december a.s. worden besproken. In de ER-conclusies worden zowel de bereikte resultaten als de prioriteiten voor het komend jaar weergegeven. Al met al is redelijke voortgang geboekt met de uitvoering van de maatregelen zoals vermeld in het EU Actieplan ter bestrijding van terrorisme. De aandacht van de EU mag echter, mede ook tegen de achtergrond van gebeurtenissen in Nederland, niet verslappen.

Op het gebied van de JBZ-samenwerking is overeenstemming bereikt over diverse maatregelen op het gebied van de informatie-uitwisseling zoals strafregisters. Andere maatregelen betreffen onder meer versterking van nationale structuren, het operationeel maken van het Agentschap voor de buitengrenzen, het gebruik van biometrische kenmerken in paspoorten, aanbevelingen ter voorkoming van rekrutering van terroristen, en een solidariteitsprogramma om civiele bescherming te verbeteren. Een punt van aandacht blijft de implementatie op nationaal niveau van EU-wetgeving.

Het Situation Center van het Raadssecretariaat (SitCen) heeft afspraken gemaakt met de veiligheidsdiensten van de lidstaten over de informatie-uitwisseling en zal vanaf begin 2005 strategische dreigingsanalyses te maken. De samenwerking met Europol is aangehaald middels een veilige verbinding. Daarnaast is de samenwerking met de Counter Terrorism Group (CTG), bestaande uit hoofden van inlichtingen- en veiligheidsdiensten, verbeterd door het plaatsen van CTG-liaisons bij SitCen. Op het gebied van bestrijding van financiering is overeenstemming bereikt over 'best practices' voor implementatie van de financiële sancties, de derde richtlijn witwassen en maatregelen tegen 'cash couriers', en is de samenwerking met de VS versterkt. Op basis van voorstellen van de anti-terrorismecoördinator en de Commissie is een allesomvattende strategie opgesteld voor de bestrijding van de financiering van terrorisme.

Op het gebied van het extern beleid is begonnen met de versterking van samenwerking met een groep prioritaire landen, waaronder Marokko, Algerije en Indonesië. Er is gewerkt aan technische assistentie bij implementatie van internationale verplichtingen, voorstellen om terrorismeclausules in akkoorden met derde landen te operationaliseren, en verdere afspraken met de VS. Het rapport over het Conceptueel kader over de EVDB-dimensie van de strijd tegen terrorisme geeft twaalf actiepunten voor verdere uitwerking: onder andere verbetering militaire en civiele capaciteiten en interoperabiliteit daartussen, inlichtingenuitwisseling, onderzoek naar mogelijkheden bescherming EU-burgers buiten de EU, en samenwerking met NAVO op het terrein van burgerbescherming.

Financiële Perspectieven 2007-2013

Voor de Financiële Perspectieven staan twee onderwerpen op de agenda:


1) Voortgangsrapportage van het Voorzitterschap

Deze rapportage bestaat uit een weergave van de besprekingen over de Financiële Perspectieven onder het Nederlandse Voorzitterschap en kent vijf delen:


- Enkele algemene overwegingen die aan het besluitvormingsproces over de Financiële Perspectieven ten grondslag liggen;
- Een globale weergave van posities van lidstaten in de discussies over het totale uitgavenplafond.
- Een algemeen en een gedetailleerd overzicht van de discussies per begrotingscategorie met de bouwstenen;
- Weergave van de besprekingen over het Interinstitutioneel Akkoord en flexibiliteit;
- Weergave van de besprekingen over Eigen Middelen.2) Conclusies van de Europese Raad over de Financiële Perspectieven

De conclusies van de Europese Raad zijn vormgegeven als beginselen en richtsnoeren. Ze zijn tot stand gekomen op basis van de beginselen in de bouwstenen waarover tussen de lidstaten overeenstemming bestaat. Daarnaast geven zij een weergave van de besprekingen in Ecofin en RAZEB. Er zijn enkele beginselen en richtsnoeren die een meer algemene visie op de Financiële Perspectieven geven en ook enkele die meer specifiek over één bepaalde begrotingscategorie gaan.

De Raad zal worden gevraagd in te stemmen met de voortgangsrapportage en de beginselen en richtsnoeren. Desgewenst kan hierover een debat plaatsvinden. Indien de Raad hiermee instemt, zullen de voortgangsrapportage en de beginselen en richtsnoeren ter goedkeuring voorliggen aan de Europese Raad.

Officiële talen EU

Op verzoek van Spanje zal tijdens de RAZEB aandacht worden besteed aan de officiële talen in de Unie. Spanje zal naar verwachting de wens op tafel leggen om aan zijn nationale talen (Baskisch, Catalaans, Galicisch, Valenciaans) een officiële status binnen de Unie toe te kennen.

Jaarprogramma RAZEB

Door de Europese Raad van Sevilla in 2001 werd besloten dat voortaan elk jaar een operationeel plan wordt opgesteld door de twee inkomende voorzitterschappen. Het gezamenlijke operationele plan van het Luxemburgse en het Britse voorzitterschap voor 2005, zal door de beide voorzitterschappen worden gepresenteerd aan de RAZEB. Pas in de eerste RAZEB van 2005 zal een openbaar debat over het programma plaatsvinden. Het jaarprogramma 2005 sluit goed aan bij het werk dat tijdens het Nederlands voorzitterschap is verzet. Speerpunten zullen zijn: afronding van de onderhandelingen over de Financiële Perspectieven, Lissabon en concurrentiekracht (waaronder vereenvoudiging regelgeving) en effectief multilateralisme.

Externe betrekkingen

MOVP

De Raad zal stilstaan bij de politieke situatie die is ontstaan na het overlijden van Arafat, de goedkeuring door het Israëlische parlement van plannen voor de terugtrekking uit de Gaza-strook en delen van de Westelijke Jordaanoever, alsmede de recente wijzigingen in de Israëlische regering. De vooruitzichten voor een hervatting van het politieke proces zijn hoopgevend, zoals ook bleek tijdens een recente ontmoeting tussen de Israëlische Minister van Buitenlandse Zaken Shalom en de Palestijnse Minister van Buitenlandse Zaken Shaath onder leiding van Minister Bot en marge van de Euromed-conferentie in Den Haag. Zowel de Palestijnen als Israël stellen zich constructief op en hebben een aantal positieve maatregelen getroffen ter voorbereiding op de Palestijnse presidentsverkiezingen begin volgend jaar. Er bestaat brede consensus binnen de Unie over de prioriteiten voor de korte termijn, te weten het faciliteren van de Palestijnse presidentsverkiezingen, het verzekeren van financiële stabiliteit voor de Palestijnse Autoriteit en het verbeteren van de veiligheidssituatie in de Palestijnse Gebieden. De Raad zal de actuele stand van zaken bespreken en op basis daarvan bezien welke additionele bijdrage de EU aan het vredesproces kan leveren.

ENP

De Commissie zal naar verwachting de eerste groep actieplannen in het kader van het Europese Nabuurschapsbeleid aan de Raad voorleggen. Het betreft hierbij actieplannen met betrekking tot Marokko, Tunesië, Jordanië, Israël, de Palestijnse Autoriteit, Oekraïne en Moldavië. Het Nederlands Voorzitterschap streeft naar goedkeuring van het gehele pakket van voorstellen; het gaat om een belangrijk nieuw EU-instrument, gericht op het verstevigen van de samenwerking tussen de EU en de landen om ons heen. Na goedkeuring door de Raad moeten de respectieve Samenwerkings- of Associatieraden de actieplannen nog aanvaarden en zorgen voor het begin van uitvoering en 'monitoring' ervan. Het actieplan met betrekking tot Oekraine kan uiteraard niet los worden gezien van de huidige politieke situatie. Echter juist deze situatie onderstreept dat de EU met Oekraïne moeten blijven samenwerken ter versterking van de democratie, de bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit etc. Na besluitvorming door de Raad zal de Samenwerkingsraad met Oekraine het plan nog moeten onderschrijven voordat begonnen kan worden met implementatie; hierbij zal uiteraard nadrukkelijk worden gekeken naar de verdere politieke ontwikkelingen in dit land.

Oekraïne

De Raad zal de politieke situatie in Oekraïne bespreken na de ongeldigverklaring door het Hooggerechtshof van de tweede ronde van de presidentsverkiezingen van 21 november jl. Het Hof bepaalde bovendien dat die tweede ronde herhaald moest worden, waarvoor inmiddels de datum van 26 december a.s. is aangewezen. De EU is intensief betrokken bij de internationale bemiddelingspogingen, o.a. door veelvuldig telefonisch contact van Premier Balkenende en Minister Bot met de voornaamste spelers. Het Nederlands Voorzitterschap vaardigde Ambassadeur Biegman als Speciaal Gezant af naar Kiev, waar hij de komende weken ook zal blijven. Ook EU Hoge Vertegenwoordiger Solana, de Poolse President Kwasnievski, de Litouwse President Adamkus, OVSE Secretaris-Generaal Kubis en de voorzitter van de Russische Doema Gryzlov zijn actief betrokken bij de besprekingen met President Koetsjma, premier Janoekovitsj, oppositieleider Joesjenko en parlementsvoorzitter Lytvyn. De EU is van mening dat er voor het conflict een politieke oplossing dient te komen binnen juridische kaders, waarbij de territoriale integriteit van Oekraïne wordt gerespecteerd en wordt afgezien van het gebruik van geweld. Het EU-voorzitterschap blijft bereid waar nodig een actieve ondersteunende bijdrage te leveren aan de bevordering van het politieke proces in Oekraine. Nederland zal 50 verkiezingswaarnemers leveren.

Grote Meren

De Raad zal spreken over de Grote Meren-regio en in het bijzonder over de berichten over een inval van het Rwandese regeringsleger in het oosten van de Democratische Republiek Congo (DRC) op 30 november jl. Het Nederlands Voorzitterschap heeft een verklaring uitgebracht waarin het iedere schending van de soevereiniteit van de DRC veroordeelt en zich krachtig verzet tegen iedere aanval van Rwandese of andere buitenlandse strijdkrachten op gewapende groepen die zich op het grondgebied van de DRC bevinden. Daarnaast worden de DRC en Rwanda nadrukkelijk opgeroepen om een oplossing te zoeken voor het probleem van de voortdurende dreiging van ex-FAR en Interahamwe. Beide landen worden bovendien opgeroepen deze crisis langs diplomatieke weg op te lossen, binnen bestaande mechanismen, en escalatie te voorkomen. Daarnaast zal de Raad het belang onderstrepen van een regionale benadering voor de Grote Meren-problematiek, alsook zijn steun uitspreken voor het referendum in Burundi en partijen oproepen hieraan volledige medewerking te verlenen.

Soedan

De Raad zal spreken over de situatie in Darfur die de laatste weken door toedoen van beide partijen opnieuw is verslechterd. Zowel de Soedanese regering als de rebellenbewegingen SLM/A en JEM maken zich schuldig aan het schenden van het staakt-het-vuren. De Speciale Vertegenwoordiger van de VN, Jan Pronk, zal begin december opnieuw rapporteren aan de Secretaris-Generaal van de VN, waarna de VN-Veiligheidsraad zal spreken over eventuele verdere stappen. De Raad zal daarnaast spreken over de vredesbesprekingen, die op 10 december a.s. in Abuja worden hervat. Het Voorzitterschap is van mening dat de druk op alle partijen dient te worden gehandhaafd om de crisis in Darfur te beëindigen en een politieke oplossing van het conflict mogelijk te maken. Gezien de hoge humanitaire noden zal het Voorzitterschap blijven aandringen op meer hulp vanuit de internationale gemeenschap.

Tenslotte zal de Raad spreken over de voortgang van de onderhandelingen over een vredesakkoord tussen Noord- en Zuid-Soedan. In een speciale zitting van de VN-Veiligheidsraad in Nairobi hebben de partijen toegezegd de onderhandelingen uiterlijk 31 december 2004 af te ronden. De EU heeft deze belofte verwelkomd en roept partijen op zich aan deze einddatum te houden.

Iran

De Raad zal de relatie met Iran bespreken in het licht van recente ontwikkelingen inzake het nucleaire programma van dat land. In zijn resolutie van 29 november jl. verwelkomde de Bestuursraad van het Internationale Atoomenergieagentschap (IAEA) de opschorting van alle nucleaire verrijkingsgerelateerde- en opwerkingsactiviteiten door Iran, evenals het voornemen van DG IAEA El Baradei om zijn onderzoek naar uitstaande kwesties voort te zetten. Nu opschorting van Irans nucleaire verrijkingsactiviteiten door het IAEA is geverifieerd zullen onderhandelingen over een Handels- en Samenwerkingsakkoord (HSA) met Iran worden hervat. Indien Iran ook voldoende vooruitgang boekt op het gebied van de overige zorgpunten van de EU is de Unie bereid te kijken naar mogelijkheden voor politieke en economische samenwerking met Iran. De zogenaamde 'Alomvattende Dialoog' met Iran werd door Iran opgeschort als reactie op de opschorting van de onderhandelingen over het HSA. Deze blokkade zal door Iran ongedaan moeten worden gemaakt. De mensenrechten-dialoog met Iran is door de EU als teleurstellend geëvalueerd. Alvorens hiermee door te gaan wil de EU een nieuw en aantoonbaar engagement van Iraanse zijde op het gebied van de mensenrechten verkrijgen en praktische verbeteringen afspreken. Het voorziene troika-bezoek met dat doel heeft nog niet kunnen plaatsvinden.