Persbericht Wageningen Universiteit, nr 121, 9 december 2004
Nb: EMBARGO TOT VANAVOND, 9 DECEMBER 19.00 UUR
ZWALUW EN STRAALJAGER BESCHIKKEN OVER DEZELFDE VLIEGTECHNIEK
De vliegtechniek van de gierzwaluw en straaljager vertoont verrassende overeenkomsten. Terwijl de vogel in glijvlucht zijn vleugels naar achteren houdt en zo een hoge snelheid ontwikkelt, beweegt hij die naar voren voor hij een scherpe bocht inzet. Dezelfde techniek gebruiken straaljagers met beweegbare vleugels. De onderzoekers Ulrike Müller en David Lentink van Wageningen Universiteit beschrijven deze overeenkomst naar aanleiding van een artikel van prof. John Videler en collega's van de Rijksuniversiteit Groningen. Beide artikelen zijn te vinden in Science van 10 december.
Technologie en natuur ontmoeten elkaar in de vliegtechniek van de gierzwaluw en straaljager van het type met beweegbare vleugels, zoals de F14 Tomcat en de Tornado. De vliegende zwaluw wordt in de lucht gehouden door vleugels met een uitgekiende vorm die onder een optimale hoek met de aanstromende lucht staan. Boven de gebogen vleugels ontstaat op de lange handvleugel een tornado-vormige luchtstroom, waarin de luchtdruk lager is. De vleugelvorm van zo'n gestroomlijnde vogel heeft veel weg van straaljagers en de Concorde, met zijn typische deltavleugel, die echter verhoudingsgewijs klein is ten opzichte van die van conventionele vliegtuigen. Ook hier is de stabiele sterke 'lift ' door de tornadowervels beslissend voor een veilige vlucht en landing.
Tijdens de jacht op insecten maken gierzwaluwen vanuit een glijvlucht spectaculaire vliegbewegingen. Vanuit hoge snelheid kunnen ze snel afremmen om vervolgens een scherpe bocht te draaien om een insect te pakken. Daartoe bewegen zij hun vleugels naar voren. Diezelfde beweging komt terug in gevechtsvliegtuigen met beweegbare vleugels die in een luchtgevecht zijn verwikkeld, waarbij optimale prestaties worden vereist bij zowel hoge als lage snelheden.
De Wageningse onderzoekers zien in vervolgonderzoek mogelijkheden voor het ontwikkelen van micro vliegtuigjes voor bepaalde doeleinden, met een hoge flexibiliteit en mini start- en landingsbanen.
Wageningen Universiteit