Gemeente Lisse

28-10-2004 Geestg en Grond Slotsymposium

Culturele planologie in de Duin- en Bollenstreek DONDERDAG 9 DECEMBER 2004
Hobaho veilingzaal, Haven 10, 2161 HK Lisse
Tijd: 11.00 17.30 uur

Programma

10.30 Ontvangst

11.00 Opening Bert van Meggelen (moderator)
Een authentiek ontstaansproces: Over Geest en Grond, culturele planologie in de Duin- en Bollenstreek, door Hans Venhuizen (conceptmanager Geest en Grond)
Verblind door de bloemen: Over de betekenissen en rollen van cultuurhistorie bij de bewoners van de Duin- en Bollenstreek door Martijn Duineveld (Leerstoelgroep sociaal-ruimtelijke analyse, Universiteit Wageningen)

12.30 Lunch in projectbureau Geest en Grond*, Heereweg 225, Lisse

14.00 Een niche voor toerisme
Bulb & Breakfast door Gerda Zijlstra (cultureel projectmanager) Seniorenmekka en nieuw te bouwen cultuurhistorie Nieuw erfgoed in de gemeente Warmond en in de gemeente Voorhout door Paul Meurs (architect, onderzoeker)
Over agrotoerisme en nieuwe bollenschuren
Het gewenste landschap in de gemeente Noordwijkerhout door Tom Frantzen (architect, kunstenaar)

15.00 thee / koffie pauze

15.30 Het lot van de invlieger
Commentaar door Annemiek Rijckenberg (zelfstandig adviseur stedelijke ontwikkelingen en lid VROM raad) in gesprek met Martijn Duineveld

Geestig en Grondig slot
Commentaar door Zef Hemel (adjunctdirecteur Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam)

Forumdiscussie Bert van Meggelen in gesprek met Dirk Sijmons (Rijksadviseur voor het Landschap), Jan van Grunsven (kunstenaar), Marcel Vissers (boegbeeld Offensief van Teylingen) en Marc Witteman (voorzitter Stuurgroep Pact van Teylingen en wethouder Ruimtelijke Ordening Hillegom) en andere vertegenwoordigers van Provincie Zuid-Holland, het Erfgoedhuis en de streek.

17.00 Slotwoord Hans Venhuizen
Eerste exemplaar van de Geest en Grond publicatie wordt door Marinus Houtman, voorzitter Erfgoedhuis Zuid-Holland, aangeboden aan Jan Franssen, commissaris van de Koningin in Zuid-Holland

17.30 Borrel in projectbureau Geest en Grond*, Heereweg 225, Lisse


* in het projectbureau is een overzichtstentoonstelling te zien van twee jaar Geest en Grond

Reserveren is noodzakelijk, u kunt zich aanmelden via www.geest-en-grond.nl/actueel of t: 06 22960245


---

Kansen voor een seniorenmekka in Warmond, een ontwerp voor een nieuwe ruïne in Voorhout, nieuwe bedrijfshallen die het landschap verfraaien in Noordwijkerhout en Spartaans logeren in een oude bollenschuur in Lisse. Deze themas en meer komen op donderdag 9 december 2004 aan bod in een slotsymposium van Geest en Grond, dat de resultaten presenteert van twee jaar onderzoek naar de inzet van cultuurhistorie bij ruimtelijke ontwikkelingen in de Duin- en Bollenstreek. Met een lezing over de zoektocht van de streek naar de zandhagedis en een onderzoek naar de onofficiële betekenis van cultuurhistorie wordt het project ingebed in de praktijk van de culturele planologie. Ontwerpvoorstellen worden gepresenteerd en door projectwatchers voorzien van commentaar. Aansluitend vindt een forumdiscussie plaats onder leiding van moderator Bert van Meggelen met onder anderen Dirk Sijmons, Jan van Grunsven, Marcel Vissers, Marc Witteman en andere deskundigen uit de streek. Het eerste exemplaar van de Geest en Grond publicatie wordt ter afsluiting van het symposium aangeboden aan Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland.

Geest en Grond heeft van september 2002 tot september 2004 samen met kunstenaars, architecten, stedenbouwkundigen, onderzoekers, politici en bewoners onderzocht welke rol cultuurhistorie kan spelen bij toekomstige ontwikkelingen in de Duin- en Bollenstreek om verschraling en vervlakking van dit dynamische landschap tegen te gaan. In het symposium worden de belangrijkste resultaten van het project gepresenteerd en belicht vanuit de huidige ruimtelijke ontwikkelingen in de streek. De voorstellen uit de door Geest en Grond eerder georganiseerde prijsvragen Bulb & Breakfast, Het gewenste landschap en Nieuw erfgoed zijn uitgewerkt én onderzocht op hun haalbaarheid op concrete locaties in de streek. Dit heeft onder meer geleid tot: B & Breakfast, een niche voor toerisme met sobere overnachtingen in Nederlands erfgoed; Agrotoerisme, met een proef- en toontuin van bloemsoorten op het dak van de nieuwe bollenschuur; door vergrijzing als potentie te zien een seniorenmekka als toekomstscenario voor Warmond; en nieuw te bouwen cultuurhistorie in Voorhout met een opmerkelijk reconstructievoorstel van het oude kasteel Huis Boekhorst.

Culturele planologie en de rol van cultuurhistorie Naast de ontwerpprojecten wordt tijdens het symposium dieper ingegaan op de context van Geest en Grond en het gefaseerde proces inventarisatie, prijsvragen, implementatie dat hieraan ten grondslag heeft gelegen. Hans Venhuizen, conceptmanager van Geest en Grond, beschrijft de huidige rol van culturele planologie in ruimtelijke ordeningsprocessen en benadrukt het belang van een goede vertaling van cultuurhistorische kwaliteiten in toekomstige planvorming. Martijn Duineveld (Wageningen Universiteit) presenteert de uitkomsten van zijn onderzoek naar de beleving van cultuurhistorie bij de streekbewoners. Met dit onderzoek naar een Persoonlijke Cultuurhistorische Waardenkaart van de streek wordt aangetoond dat cultuurhistorie een begrip is dat meervoudige betekenissen kent en verschillende rollen speelt bij de ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied.

Presentaties ontwerpprojecten
B & Breakfast: een niche voor toerisme
Voor Bulb & Breakfast is op basis van twee beschikbare oude bollenschuren een concept ontwikkeld voor sobere slaapvoorzieningen, gericht op een niche in de regionale toeristische markt: low-profile overnachtingen voor een sportieve en culturele doelgroep met merchandising in de vorm van picknickkleden, serviesgoed en een wandelkaart met een aantal (lange afstand) routes door de streek. Het is ook mogelijk om deze formule in andere regios toe te passen waar het realiseren van logiesvoorzieningen zónder aantasting van de monumentale waarde van het erfgoed een belangrijke opgave is, bijvoorbeeld bij de bunkers van de Atlantikwall (Bomb & Breakfast) en oude baksteenfabrieken bij de rivieren (Brick & Breakfast).

Het gewenste landschap: Agrotoerisme
In samenwerking met de gemeente Noordwijkerhout zijn voorstellen ontwikkeld die het bijzondere cultuurlandschap versterken in plaats van aantasten. De nieuwe bollenschuur van Twan Jütte is met zijn verdiepte ligging, glasgevel en heldere logistiek een goede representatie voor het bollenbedrijf en een aanwinst voor het landschap. Architectenbureau Artgineering ziet het rendabele landschap als hét culturele erfgoed van de streek. In hun plan Driedubbele winst wordt met de integratie van grondwinning uit vervuild slib, toerisme en bollenteelt voortgebouwd op de ontstaansgeschiedenis van het landschap. De ontwikkelingsstrategie Copy_Paste maakt van het bedrijventerrein Delfweg een knooppunt dat, begrensd door een typisch streekeigen binnenweg, de huidige bedrijvenwildgroei beteugelt. Binnen het, in het kader van het Offensief van Teylingen, gestarte project rondom de Delfweg vormt Copy_Paste de onderlegger bij de planvorming.

Nieuw erfgoed: kerosinecontour en seniorenmekka De gemeente Warmond kan niet uitbreiden vanwege het beschermde dorpsgezicht, de rode contouren, de ecologische verbindingszone en meer recentelijk de kerosinecontour van Schiphol. Wat kunnen cultuurhistorische kwaliteiten betekenen voor het doorbreken van deze impasse? Een ontwerpteam heeft de geschiedenis en cultuur van Warmond geanalyseerd, en daarbij als ongewenst aangemerkte ontwikkelingen zoals de vergrijzing aangewend als kans. Zo geeft het in 1954 afgeschafte tolhek en het actieve verenigings-leven aanleiding voor een toekomstscenario als seniorenmekka of Club Warmond.

Nieuw erfgoed: Nieuw te bouwen cultuurhistorie
Inzet van cultuurhistorie bij het ontwerpen van woonwijken is niet vanzelfsprekend, de meeste Vinex-wijken zijn ondanks hun streven naar afwisseling inwisselbaar. Een ontwerpteam heeft cultuurhistorische kwaliteiten zoals de vermoede restanten van kasteel Huis Boekhorst, landschappelijke structuren en streekeigen gebouwtypes onderzocht voor het ontwerp van de nieuwe woonwijk Nieuw Boekhorst. Dit resulteert onder meer in voorstellen voor het wonen op terpen met behoud van de oorspronkelijke slotenstructuur en de reconstructie van Huis Boekhorst. Van deze ruïne rest enkel nog een 350 jaar oude tekening waarop twee gevels zichtbaar zijn. Bij een reconstructie moeten die perfect worden nagebouwd, maar zijn de andere gevels vrij in te vullen.

Forumdiscussie en afsluiting
Alle resultaten en bevindingen van Geest en Grond worden door de projectwatchers Zef Hemel (adjunctdirecteur Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam) en Annemiek Rijckenberg (zelfstandig adviseur stedelijke ontwikkelingen en lid VROM raad) becommentarieerd en zijn de input voor een forumdiscussie onder leiding van Bert van Meggelen met Dirk Sijmons (Rijksadviseur voor het Landschap), Jan van Grunsven (kunstenaar), Marcel Vissers (boegbeeld Offensief van Teylingen) en Marc Witteman (voorzitter Stuurgroep Pact van Teylingen en wethouder Ruimtelijke Ordening Hillegom) en andere vertegenwoordigers van de provincie Zuid-Holland, het Erfgoedhuis en de streek. Ter afsluiting van het symposium krijgt Jan Franssen (Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland) het eerste exemplaar van de Geest en Grond publicatie aangeboden door Marinus Houtman (voorzitter Erfgoedhuis Zuid-Holland).

Geest en Grond publicatie
De publicatie Geest en Grond, culturele planologie in de Duin- en Bollenstreek is een bundeling van de reeds verschenen cahiers die samen verslag doen van het twee jaar durende programma met essays, kunstprojecten, vervolgonderzoeken, prijsvragen en de implementatie van de ontwerpen. Met bijdragen van onder meer Paul Meurs, Hans Venhuizen, Krijn Giezen, daf-architecten en Martijn Duineveld. Meer informatie over deze publicatie op
www.geest-en-grond.nl/programma/publicaties.

Deelname
Iedereen is welkom om het Geest en Grond symposium bij te wonen. Toegang is gratis, reserveren is noodzakelijk.
U kunt zich aanmelden via 06 22960245 of via
www.geest-en-grond.nl/actueel.

Locatie: Hobaho-veilingzaal, Haven 10, 2161 HK Lisse (parkeren gratis)

Tijd: 11.00 - 17.30 uur

www-geest-en-grond.nl / actueel
voor het volledige programma / aanmelden / routebeschrijving

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met projectbureau Geest en Grond, Mariëtte Maaskant,
email info@geest-en-grond.nl of t 06-22960245