Ministerie van Justitie

Persbericht

Wegpiraten harder aangepakt
8 december 2004

Een automobilist of bromfietser die binnen vijf jaar na een veroordeling opnieuw zwaar de fout ingaat, krijgt automatisch een rijontzegging opgelegd. De nieuwe maatregel is bedoeld voor de bestuurder die rijdt onder invloed, een grove snelheidsovertreding maakt of een verkeersongeval veroorzaakt met ernstige gevolgen. Dit staat in een wetsvoorstel van minister Donner dat hij mede namens minister Peijs voor advies naar verschillende instanties heeft gestuurd.

De rechter kan nu al voor een groot aantal zware verkeersdelicten een rijontzegging opleggen, maar is daartoe niet verplicht. Minister Donner wil dat bij verkeersrecidive veranderen. Wegpiraten die opnieuw een verkeersdelict begaan vormen een grote bedreiging voor de verkeersveiligheid. Door het tweede delict negeert de automobilist of bromfietser een eerdere strafrechtelijke afdoening. Een verplichte rijontzegging voor een bepaalde periode is in die gevallen daarom gerechtvaardigd. Van de maatregel gaat naar verwachting een sterk preventieve werking uit: een gewaarschuwd mens telt voor twee.

Daarnaast wil minister Donner dat automobilisten bij recidive het rijbewijs definitief kwijt zijn als zij van de rechter een rijontzegging van één jaar of meer opgelegd hebben gekregen. Zij zullen opnieuw examen moeten doen. Deze maatregel geldt voor alle gevallen waarin een rechter op grond van de Wegenverkeerswet de rijbevoegdheid van een automobilist kan ontzeggen. Verder maken de voorstellen geen onderscheid tussen werk en privé. Ook vrachtwagenchauffeurs die privé rijden en een ernstig verkeersdelict begaan, kunnen bij recidive hun rijbewijs kwijtraken.

Lichte verkeersdelicten (Mulderfeiten) die op kenteken worden bekeurd en veelal met een geldboete worden afgedaan, vallen buiten de werking van het wetsvoorstel. De bewindsman wil met een eenvoudig puntenstelsel zonder al te veel administratieve rompslomp het verkeersbeleid aanscherpen voor automobilisten die zèlf achter het stuur hebben gezeten en door de politie zijn staandegehouden.

De drie soorten verkeersdelicten, waar binnenkort een verplichte rijontzegging voor geldt, zijn vooral gekozen omdat ze veel gevaar opleveren. Na rijden onder invloed en het begaan van grove snelheidsovertredingen is bovendien sprake van een betrekkelijk hoge recidive, zo blijkt uit een in 2004 afgerond recidive-onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie. Ook behoren ze sinds jaar en dag tot de kern van het verkeersveiligheidsbeleid.

Bovendien is het merendeel van deze verkeersdelicten redelijk eenvoudig op te sporen met behulp van hoogwaardige technische apparatuur. Zo wordt bij verkeerstoezicht regelmatig gebruik gemaakt van onopvallende videosurveillance (VROS-autos) om weggebruikers die grove snelheidsovertredingen begaan, staande te houden. Een experiment met videosurveillance heeft in de politieregio IJsselland in 2001 zon 200 ingevorderde rijbewijzen van gevaarlijk rijdende bestuurders opgeleverd. De algemene videosurveillances op het hoofdwegennet van het KLPD hebben in 2002 geresulteerd in ongeveer 250 ingevorderde rijbewijzen en 14 gevallen waarin in opdracht van het CBR onderzocht is of het rijbewijs van de bestuurder ongeldig zou moeten worden verklaard. In de loop van 2004 is een twintigtal extra videoautos ingezet om de pakkans van notoire hardrijders te vergroten. Uit ervaring blijkt dat deze verkeersdeelnemers zich vaak ook schuldig maken aan bumperkleven, agressief rijgedrag, inhalen over een doorgetrokken streep en andere grove verkeersovertredingen.

nelheidsovertredingen van meer dan 40 km te hard op autosnelwegen en 30 km te hard op overige wegen vallen onder het strafrecht.

Uit het recidive-onderzoek van het WODC blijkt verder dat de meeste verkeersdelinquenten slechts één of twee keer in aanraking komen met justitie; gebeurt dit vaker, dan hebben zij doorgaans ook andere delicten op hun kerfstok. De geregistreerde recidive onder verkeersdelinquenten is over het algemeen lager dan in andere dadergroepen, zoals geweldplegers en vermogensdelinquenten. Ruim 40 procent van daders in het verkeer loopt binnen vijf jaar opnieuw tegen de lamp.

Als er sprake is van recidive, dan is dat in 80 procent van de gevallen vanwege een ander verkeersdelict. De specifieke recidive na rijden onder invloed bedraagt na vijf jaar 28 procent. Eén op de vijf personen die zijn veroordeeld voor een grove snelheidsovertreding, zijn binnen vijf jaar opnieuw voor hetzelfde delict vervolgd.

Het recidive-onderzoek van het WODC is in te zien op/te downloaden van www.wodc.nl