Ingezonden persbericht
Amersfoort, 7 december 2004
Jaarlijks 25.000 maal dwang in de ggz
Binnen de Nederlandse ggz-instellingen wordt ca. 25.000 maal per jaar een dwangmaatregel op een patiënt toegepast. Het gaat dan om fixatie (beperking in de fysieke bewegingsvrijheid), dwangvoeding, dwangmedicatie, afzondering of separatie in een separeercel. Het aantal separaties bedraagt ca. 18.000 per jaar. Het is voor het eerst dat er, naast de BOPZ-cijfers, gegevens beschikbaar zijn over aard en omvang van dwangmaatregelen binnen ggz-instellingen.
Andrée van Es, voorzitter van GGZ Nederland tijdens de opening van het congres waar deze cijfers werden gepresenteerd: "GGZ Nederland neemt deze cijfers zeer serieus. De ggz-sector wil het aantal separaties de komende jaren terugdringen met 10% per jaar. Dat kan door de zorg voor patiënten met ernstige psychiatrische problemen onder te brengen in een intensive-care omgeving."
Separatie in een kale, afgesloten ruimte is voor veel patiënten een schokkende ervaring, vooral als de separatie langdurig is (enkele dagen of langer). Voor wat betreft separatie verkeert Nederland in vergelijking met de landen om ons heen in een uitzonderingssituatie. Andere landen kennen deze vorm van dwang op dezelfde schaal nauwelijks. In Nederland is separatie deel uit gaan maken van de 'behandelcultuur', en werd gedwongen separeren lange tijd als minder ingrijpend beschouwd dan bijvoorbeeld dwangmedicatie. De discussie daarover is nu weer geopend.
Onderzoek
De cijfers komen voort uit een onderzoek waarvan op dinsdag 7 december de resultaten werden gepresenteerd tijdens het congres 'Kwaliteit van zorg bij dwang en drang in de psychiatrie. Op weg naar goede praktijken' in De Reehorst te Ede. Het onderzoek werd verricht door Guy Widdershoven en Bert Lendemeijer van resp. de Universiteit Maastricht en ggz-instelling GGNet. De cijfers berusten op de registratiegegevens van twaalf bij GGZ Nederland aangesloten ggz-instellingen en een daarop gebaseerde bijschatting voor de gehele ggz-sector. Deze twaalf ggz-instellingen namen deel aan een tweejarig project dat als doel had het aantal dwangmaatregelen binnen de eigen organisatie terug te dringen en de zorgvuldigheid in de toepassing ervan te vergroten. Dat blijkt mogelijk te zijn. Op sommige afdelingen is men erin geslaagd het aantal dwangmaatregelen met 70% terug te dringen. De maatregelen hebben vooral tot doel ervoor te zorgen dat het binnen de behandeling niet tot dwang hoeft te komen. Het project wordt de komende jaren voortgezet via een platform van ggz-instellingen in wisselende samenstelling.
Ook zal op dinsdag 7 december het boek '"Dwang en Drang in de Psychiatrie; Kwaliteit van vrijheidsbeperkende interventies' worden gepresenteerd. In dit boek zijn veel van de ervaringen en resultaten van het tweejarige project opgenomen.