Travel Unie International Nederland N.V.
VOORDRACHT Steven va ...
VOORDRACHT Steven van der Heijden, CEO TUI Nederland
Persconferentie zomerseizoen 2005
Amstelveen, Congrescentrum Amstelveen, dinsdag 7 december 2004
TUI Nederland presenteert haar zomerbrochures 2005
Dames en heren, welkom op de persbijeenkomst van reisconcern TUI
Nederland. Graag wil ik met u in vogelvlucht de belangrijkste
ontwikkelingen in onze branche en binnen TUI Nederland met u
doornemen. Mijn collega Gerrit Slot zal aansluitend het belangrijkste
nieuws uit de zomerprogramma's voor 2005 presenteren. In de persmap
treft u daarnaast al het productnieuws in detail aan. De tekst van
onze presentaties krijgt u zo dadelijk.
Het jaar 2004 was wederom een woelig jaar in onze branche. Hoge olie-
en kerosineprijzen, een almaar goedkopere Dollar, een reeks orkanen in
het Caribische gebied en terroristische aanslagen zoals in Taba,
Egypte van begin oktober bevestigden de tendens van de afgelopen
jaren.
Onze branche is het meeste gebaat bij rust in de wereld, maar daar is
al vele jaren geen sprake meer van. Toch blijkt dat consumenten zich
steeds minder en steeds korter laten beïnvloeden door datgene wat er
zich in de wereld afspeelt. De invloed van de orkanen was slechts
enkele weken merkbaar in de boekingen, terwijl de aanslag in Taba niet
meer dan enkele dagen doorwerkte. Hoe wrang het ook klinkt, maar
blijkbaar zijn de consumenten eraan gewend geraakt dat er altijd wel
ergens wat gebeurt in de wereld. Toch kan het effect van dergelijke
gebeurtenissen, hoe kortstondig ook, een forse invloed hebben op de
bedrijfsvoering van een reisorganisatie. De kortstondige hausse aan
annuleringen en de boekingsflauwte als gevolg van Charlie, Francis,
Ivan en Jeanne leverden alleen al bij TUI Nederland een schadepost op
van ruim een half miljoen Euro.
De consument drukt ook op andere gebieden z'n stempel steeds
nadrukkelijker op onze branche. Al vele jaren is duidelijk dat reizen
en het internet voor elkaar gemaakt lijken te zijn. We zien dan ook in
toenemende mate dat de consument internet gebruikt voor het
oriënteren, selecteren en boeken van z'n vakanties en korte trips.
Deze ontwikkeling lijkt niet te stuiten, zoals recent onderzoek
wederom bevestigt.
TUI speelt al jaren adequaat in op deze ontwikkelingen. Internationaal
realiseerde ons concern in 2003 een online-omzet van zo'n 725 miljoen
Euro en was daarmee in Europa ruimschoots groter dan partijen als
lastminute.com of expedia.com.
TUI Nederland loopt volledig mee in deze ontwikkeling en realiseerde
in 2003 een internet-omzet van bijna 40 miljoen Euro, terwijl in 2004
de grens van 50 miljoen Euro zal worden gepasseerd. Bijna 80 procent
van deze internet-omzet wordt gerealiseerd door KRAS, die mede dankzij
internet het snelst groeiende en meest renderende bedrijfsonderdeel
van TUI Nederland is. KRAS is qua omzet vrijwel gelijkwaardig aan de
twee andere hoofdmerken Arke en Holland International.
Deze ontwikkeling heeft uiteraard z'n weerslag op ons
distributiemodel. Al eerder spraken wij de verwachting uit dat het
aantal reisbureaus in Nederland in de komende jaren fors zal gaan
dalen. Deze daling heeft zich in 2003 aarzelend en in 2004 in
versterkte mate voorgedaan. Wij verwachten dat deze ontwikkeling zich
de komende jaren zal doorzetten.
Het zijn met name de kleinere zelfstandige reisbureaus en ketens die
hun overvloedige liquiditeiten in de topjaren tot 2001 niet in hun
core-business hebben geïnvesteerd, die nu in de problemen zijn gekomen
en het eerst verdwijnen. De sterke reisbureaus en ketens die de
afgelopen jaren wél geïnvesteerd hebben in de verbetering van hun
dienstverlening, in de kennis van hun personeel en in lokale en
supra-lokale e-commerce, doen het aanzienlijk beter en hebben naar
onze overtuiging uitstekende toekomstmogelijkheden. De komende jaren
zal het kaf van het koren worden gescheiden en zullen sterke
reisbureaus profiteren van het wegvallen van de zwakke concurrenten.
De kwaliteit van het reisbureau en daarmee het imago van de branche
zullen sterk verbeteren. En voor goed reisadviesbureaus zal in
Nederland altijd plaats zijn.
Een collega reisbedrijf maakte vorige week bekend noodlijdende
reisbureaus financieel te willen ondersteunen. Het lijkt hier echter
meer te gaan om een publiciteitsstunt om de reisbureaus te vriend te
houden, dan om realiteit. Men wilde of kon immers deze voornemens in
het geheel niet concretiseren en bovendien bewijst men noch de sterke
reisbureaus, noch zichzelf een goede dienst door zwakke broeders
kunstmatig in leven te houden. Het zou namelijk zo ongeveer hetzelfde
zijn als wanneer Unilever kleine supermarkten zou helpen door lagere
prijzen te berekenen dan aan sterke grootafnemers als Albert Heijn of
Dirk van den Broek. Ik ben benieuwd hoe de 'reisdochter van Dirk',
D-Reizen zou reageren als ze deze concurrentievervalsing inderdaad in
praktijk zouden brengen...
In lijn met de algemene ontwikkeling ligt de recent aangekondigde
reductie van ons eigen reisbureau-netwerk. TUI Nederland zal in de
komende jaren naar verwachting circa een kwart van zijn huidige 135
eigen reisbureaus sluiten of samenvoegen om op die manier een sterk en
geografisch optimaal verspreid netwerk over te houden. Daar kan dan
volop in kennis en uitstraling worden geïnvesteerd.
In de afgelopen jaren heeft TUI Nederland sterk ingezet op een
uitbreiding van het aantal franchisenemers, omdat steeds weer blijkt
dat actieve, lokale ondernemers de beste garantie vormen voor succes
bij het werven en binden van klanten in een lokale gemeenschap. Naar
verwachting zal het huidige aantal van 83 franchise-reisbureaus
derhalve tenminste gelijk blijven en vermoedelijk zelfs stijgen.
Om de eigen reisbureaus en de franchisenemers nog beter in de
gelegenheid te stellen om te presteren, hebben we vorige week
aangekondigd om de naam van onze reiswinkels te veranderen. De huidige
naam 'World of TUI Reisbureau', die eind 2001 werd ingevoerd, blijkt
niet aan de verwachtingen te voldoen. De naamsbekendheid blijft achter
bij die van onze concurrenten en de naam veroorzaakt verwarring bij de
consument. Bovendien had de naamsverandering tot gevolg dat de sterke
Nederlandse merknamen Arke en Holland International uit het
straatbeeld verdwenen en de bekendheid van deze merken begon te dalen.
Vandaar dat we besloten hebben om de merken Arke en Holland
International prominent te herintroduceren. Arke wordt vanaf najaar
2005 de naam van de eigen reisbureaus, terwijl de franchisenemers de
keuze hebben uit de merknamen Holland International of Arke. Arke is
de hard-franchising formule, waarbij het voor de consument onzichtbaar
is dat een reiswinkel eigendom is van de franchisenemer, net zoals dat
bijvoorbeeld het geval is bij Albert Heijn of MacDonalds. Terwijl bij
de formule voor het merk Holland International meer ruimte bestaat
voor lokale accenten van het ondernemerschap, zoals de toevoeging van
de eigen naam.
Arke wordt daarmee, samen met KRAS, hét gezicht van TUI Nederland naar
de klant, waarbij de naam van de reiswinkels, de internetsite en die
van huismerk-touroperator steeds Arke is. We duiden deze benadering
dan ook aan als 'multi-channel distributieformule'. TUI Nederland zal
fors investeren in de naamsbekendheid van Arke en jaarlijks miljoenen
besteden aan reclame en overige marketingactiviteiten. Reisbureaus die
niet tot ons concern behoren, krijgen volop de gelegenheid mee te
profiteren van de boost die het merk Arke hiermee krijgt. De verkoop
van Arke als touroperating-merk blijft dus zeker niet beperkt tot onze
eigen reisbureaus.
Holland International wordt door consumenten en reisbureaus gezien als
het meest aantrekkelijke touroperatormerk in Nederland. Vandaar dat we
ons bij dit merk volledig gaan concentreren op het produceren van het
meest complete aanbod reisproducten dat er in Nederland bestaat.
Iedere ANVR-reisagent die aan de gebruikelijke minimum vereisten
voldoet, kan het merk Holland International voeren, waarbij wij de
toezegging doen om de komende jaren niet rechtstreeks onder de naam
Holland International aan de consument te verkopen.
Deze herpositionering van onze hoofdmerken wordt al zichtbaar in de
keuzes die we voor de zomerbrochures 2005 hebben gemaakt, maar
daarover zal Gerrit Slot u zo dadelijk nader informeren.
Dames en heren! Zoals gezegd opereren we in een woelige wereld, maar
wel een waarin het reizen een vaste plaats heeft ingenomen in het
leefpatroon van de consument. Het mag dan zo zijn dat hij z'n reizen
later en anders boekt, reizen doet hij en zal hij blijven doen.
Reizen is ook relatief veel goedkoper geworden in de afgelopen jaren.
Velen van u hebben zich geërgerd aan reisbedrijven die ieder jaar maar
weer beweerden dat hun reizen wéér goedkoper waren geworden, en hoewel
dat af en toe met een korreltje zout genomen moest worden, hadden ze
over een langere periode wel gelijk. Om dat te bewijzen hebben we de
ontwikkelingen van de afgelopen 24 jaar op een rij gezet.
Hier ziet u de ontwikkeling van het Bruto Binnenlands Product (BBP)
over de jaren 1981 tot en met 2005, waarbij de gegevens vanaf 2004
berusten op ramingen van het Centraal Plan Bureau (CPB). Het BBP is in
deze periode gestegen van index 100 in 1981 tot index 154 in 2005. Als
we deze cijfers corrigeren voor inflatie, dan zien we nog steeds een
respectabele stijging tot index 125 in 2005, met een top van 132 in
2002, dus net na de belastinghervormingen van 2001.
Wij hebben daar zelf de prijzen van onze vliegvakanties aan gekoppeld,
waarbij we het gemiddelde hebben genomen van de prijzen van een
tweeweekse hoogseizoenvakantie in een drietal populaire 4
sterren-accommodaties op Mallorca en op Bali, die we hebben
gecorrigeerd voor inflatie.
We zien hier dat zo'n tweeweekse vliegvakantie naar Mallorca zo
ongeveer de helft goedkoper is geworden en als we de index in 1984 op
0 hadden gezet, zelfs bijna 60%!
Kijken we naar Bali, dan is de ontwikkeling nog spectaculairder. Een
tweeweekse vakantie op dit Indonesische godeneiland is relatief maar
liefst 60% goedkoper geworden en als we hier de index in 1991 op 0
hadden gezet, maar liefst zelfs méér dan 70% goedkoper in 14 jaar
tijd. Waarom de prijzen naar Bali juist komende zomer zoveel dalen bij
de merken van TUI Nederland, gaat Gerrit Slot u dadelijk uitleggen.
In het algemeen wordt wel beweerd dat de stijging van de olieprijs en
de waardedaling van de Dollar elkaar in reisland in evenwicht zouden
houden. Niets is echter minder waar. Aangezien de meeste hotels op
verre bestemmingen in Dollars afgerekend worden, heeft dit een
aanzienlijk groter effect op de prijs van een vakantiereis dan de
stijging van de brandstofprijs.
Vergeleken met een jaar geleden, zorgt de brandstofprijsstijging voor
een prijsverhoging van circa 50 Euro op een verre vakantie, maar de
daling van de Dollar verlaagt de vakantieprijs komende zomer met het
drievoudige! Per saldo resteert dus een daling van circa 100 Euro.
Bovendien neemt de prijsconcurrentie tussen de
luchtvaartmaatschappijen alleen maar verder toe, zodat de prijsniveaus
sowieso onder druk staan, dure kerosine of niet.
TUI Nederland nam ruim een jaar geleden het moedige initiatief om
samen met Thomas Cook Nederland de hegemonie van Martinair als verre
vakantievervoerder te breken en voert vanaf november vorig jaar eigen
verre chartervluchten uit op een groot aantal verre bestemmingen in
samenwerking met HollandExel.
Het gevolg is een stijging van meer dan 50% op diezelfde markt voor
verre vakanties en een prijsdaling van gemiddeld 30%. We mogen dus
concluderen dat dit initiatief een groot succes is gebleken.
Reisorganisatoren zijn gebaat bij pluriformiteit in luchtvaartland en
dit initiatief toont aan dat reisorganisaties ook kunnen bijdragen aan
deze pluriformiteit zonder een eigen airline op te richten. Mocht dat
overigens ooit nodig zijn, dan heeft het TUI-concern meer dan
voldoende expertise in huis om binnen enkele maanden een eigen TUI
Nederland airline neer te zetten, zoals vorig jaar in België werd
aangetoond met de oprichting van TUI Airlines Belgium, na het
faillissement van Sobelair. Voorlopig zien we dat in Nederland echter
niet gebeuren, want het aantal airlines zal eerder toe- dan afnemen,
zoals de afgelopen weken al lieten zien. Dutchbird was nog maar net
één dag ingelijfd door de Exel Aviation Group of MagicBlue meldde zich
al in het strijdperk. Ook hier geldt dat alleen de sterken, de
slimmen, de flexibelen en diegenen die echt goedkoop en efficiënt
kunnen zijn, zullen overleven. Wij en onze klanten doen er ons
voordeel mee!
Dames en heren! Tot slot van mijn verhaal wat cijfers. In augustus heb
ik u toegezegd dat TUI Nederland zou breken met haar traditie om geen
mededelingen te doen over omzet en winst. Dit is echter geen
financiële persconferentie, maar enige cijfers willen we u niet
onthouden. Graag nodigen we u overigens uit om in mei 2005 onze eerste
financiële persbijeenkomst bij te wonen, die we organiseren in
aansluiting op de publicatie van de jaarcijfers van ons internationale
concern TUI AG.
In de reiswereld is omzet een curieus begrip. We kennen namelijk vele
definities. Laten we beginnen met de meest opportunistische: de bruto
omzet volgens de formule van het jaarlijkse omzetoverzicht van het
vakblad DIT Reismanagement. Volgens deze definitie kan dezelfde omzet
tweemaal of zelfs driemaal meetellen en dat heeft alles te maken met
een cumulatie van intercompany omzet. Als een reisorganisatie namelijk
een reis produceert met een lijndienstvlucht die hij reserveert bij
z'n eigen luchtvaartafdeling en hij vervolgens die reis verkoopt via
een van z'n eigen reisbureaus, dan telt dat ticket qua omzet liefst
driemaal mee! De eerste keer als omzet van de afdeling luchtvaart, de
tweede keer als onderdeel van de verkoopprijs van de reis voor de
afdeling touroperating en de derde keer als omzet van het
desbetreffende eigen reisbureau. Hetzelfde geldt bij een busvakantie
in het geval van een reisorganisatie met een eigen busbedrijf.
Aangezien collega-reisbedrijven in hun persconferenties altijd uitgaan
van deze cijfers, laten we u deze omzet ook zien voor TUI Nederland.
Daaruit blijkt dat deze zogenaamde DIT-omzet voor 2003 1.184 miljoen
Euro bedroeg en voor 2004 naar verwachting uitkomt op 1.158 miljoen
Euro. Op basis van dit cijfer kunnen we concluderen dat TUI Nederland
over 2004 nog altijd comfortabel marktleider is met zo'n 50% meer
omzet realiseert dan haar naaste concurrenten Thomas Cook Nederland en
Oad, die beiden rapporteren op basis van deze bruto-bruto-omzet.
In de tweede definitie van omzet, de bruto omzet, corrigeren we voor
de omzet van de franchisenemers en de allianties die we op
reisbureaugebied hebben met V&D en ANWB. Dan komen we voor 2003 uit op
exact 1 miljard Euro en voor 2004 op 978 miljoen Euro.
In de derde definitie komen we eindelijk terecht bij de omzet die ook
bij de Kamer van Koophandel is terug te vinden, de netto omzet. Hier
worden ook de dubbeltellingen geëlimineerd, die worden geboekt als het
eigen touroperating-product wordt verkocht in onze eigen reisbureaus.
Dan resteert een omzet van 862 miljoen Euro in 2003 en een forecast
van 848 miljoen Euro in 2004. De daling van 14 miljoen Euro is
grotendeels het gevolg van het afstoten van activiteiten, zoals
stopzetting van het budgetmerk FIT. Dat had een negatief effect van
ruim 25 miljoen Euro omzet, dat nog werd versterkt door een daling van
de omzet in de eigen reisbureaus. KRAS zorgde met een sterke stijging
van haar omzet in 2004 voor een gedeeltelijke compensatie.
Qua bedrijfsresultaat is het plaatje al bijna even gecompliceerd, maar
dat is het gevolg van het feit dat we onderdeel zijn van een
internationaal concern, dat niet op landniveau rapporteert. We
beperken ons hier tot de rapportage van de resultaten die ook terug te
vinden zijn in de gepubliceerde jaarcijfers bij de Kamer van
Koophandel. Daaruit wordt zichtbaar dat TUI Nederland het de afgelopen
jaren niet zo goed heeft gedaan. Na een operationele winst van ruim 10
miljoen Euro in 2001, volgde een magere 2,4 miljoen Euro in 2002 en
een zwaar verlies van bijna 17 miljoen Euro in 2003. Dit verlies werd
overigens in belangrijke mate veroorzaakt door eenmalige kosten, die
volgens de internationale regels in het operationele resultaat werden
genomen. Het betreft hier de reorganisatie in 2003 en de sluiting van
het experience reisbureau Station Centraal in Amersfoort, samen goed
voor een eenmalige last van ruim 8 miljoen Euro. In 2004 heeft TUI
Nederland zijn activiteiten al deels geoptimaliseerd, hetgeen naar
verwachting resulteert in een operationeel resultaat van break-even in
2004. Een verdere stroomlijning zal resulteren in een duidelijk
positief resultaat in 2005.
U ziet in de cijfers ook dat het aantal medewerkers de afgelopen jaren
aanzienlijk is gedaald. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat deze
ontwikkeling zich in de komende jaren zal voortzetten als gevolg van
reductie van het aantal eigen reisbureaus en stroomlijning en
automatisering van onze bedrijfsprocessen.
Tijdens de financiële persconferentie in mei 2005, zullen we meer in
detail ingaan op de cijfers over het boekjaar 2004. Ik hoop velen van
u daar weer te mogen begroeten.
Ik dank u voor uw aandacht!