Universiteit Maastricht

29 november 2004
Erasmus studieprijs voor Maastrichts proefschrift

Onderzoek naar cineast Syberberg en het linkse denken over rechts in Duitsland

Op vrijdag 3 december mag Guido Goossens één van de vijf studieprijzen van de Stichting Praemium Erasmianum in ontvangst nemen. Deze krijgt hij voor zijn promotieonderzoek aan de Universiteit Maastricht (Faculteit der Cultuurwetenschappen), dat resulteerde in het proefschrift getiteld Verloren zonsondergangen: Hans Jürgen Syberberg en het linkse denken over rechts in Duitsland. De prijs, bestaande uit een geldbedrag van drieduizend euro en een oorkonde, wordt ieder jaar door de stichting uitgereikt aan jonge, veelbelovende wetenschappers die een uitzonderlijke dissertatie op het gebied van geestes- en maatschappijwetenschappen hebben voltooid. Bij de beoordeling werd onder andere gelet op interdisciplinariteit van de benadering, de casusoverstijgende behandeling van het onderwerp en het bredere belang van het boek voor andere disciplines.

Verloren zonsondergangen, waarvan de handelseditie is verschenen bij de Amsterdam University Press, gaat over kunstpolitieke theorievorming in het werk van de filmmaker en columnist Hans Jürgen Syberberg ooit samen met Fassbinder en Wenders hét boegbeeld van de zogenaamde Nieuwe Duitse Cinema, maar tegenwoordig hoofdzakelijk bekend als wegbereider van Duits Nieuw Rechts. Het proefschrift formuleert een antwoord op de vraag hoe Syberbergs betrokkenheid bij de post-1989 conservatieve revolutie in de Bondsrepubliek zich verhoudt tot zijn vroegere werken als Hitler, ein Film aus Deutschland (1977), door Susan Sontag ooit getypeerd als een van de grote kunstwerken van de twintigste eeuw. Heeft de Duitse Theo van Gogh, zoals hij onlangs nog in een radio-uitzending werd genoemd, een rechts-extremistische Kehre doorgemaakt? Of hadden zijn overwegend Duitse criticasters het toch bij het rechte eind toen ze Syberbergs werk reeds eind jaren zeventig bekritiseerden als fascistoïde? De zaak Syberberg, zo wordt in dit proefschrift betoogd, dient te worden beschouwd in het licht van een veel bredere en oudere controverse over rechts. Behalve een intellectuele kunstenaarsbiografie biedt Verloren zonsondergangen tevens een kleine geschiedenis van deze controverse, vanaf het vooroorlogse expressionismedebat tot aan het Whats right, whats left?-debat van midden jaren negentig.

Noot voor de pers
Voor vragen kunt u terecht bij Guido Goossens op telefoonnummer 043 367 0197 of via email: ggoossens@tomaatnet.nl
Website Stichting Praemium Erasmianum: http://www.erasmusprijs.org/ De afdeling communicatie van de UM is bereikbaar via 043 3882044. Voor urgente zaken buiten kantooruren: 06 4602 4992, mail to: pers@bu.unimaas.nl