29 november 2004
Erasmus studieprijs voor Maastrichts proefschrift
Onderzoek naar cineast Syberberg en het linkse denken over rechts in
Duitsland
Op vrijdag 3 december mag Guido Goossens één van de vijf studieprijzen
van de Stichting Praemium Erasmianum in ontvangst nemen. Deze krijgt
hij voor zijn promotieonderzoek aan de Universiteit Maastricht
(Faculteit der Cultuurwetenschappen), dat resulteerde in het
proefschrift getiteld Verloren zonsondergangen: Hans Jürgen Syberberg
en het linkse denken over rechts in Duitsland. De prijs, bestaande uit
een geldbedrag van drieduizend euro en een oorkonde, wordt ieder jaar
door de stichting uitgereikt aan jonge, veelbelovende wetenschappers
die een uitzonderlijke dissertatie op het gebied van geestes- en
maatschappijwetenschappen hebben voltooid. Bij de beoordeling werd
onder andere gelet op interdisciplinariteit van de benadering, de
casusoverstijgende behandeling van het onderwerp en het bredere belang
van het boek voor andere disciplines.
Verloren zonsondergangen, waarvan de handelseditie is verschenen bij
de Amsterdam University Press, gaat over kunstpolitieke theorievorming
in het werk van de filmmaker en columnist Hans Jürgen Syberberg ooit
samen met Fassbinder en Wenders hét boegbeeld van de zogenaamde Nieuwe
Duitse Cinema, maar tegenwoordig hoofdzakelijk bekend als wegbereider
van Duits Nieuw Rechts. Het proefschrift formuleert een antwoord op de
vraag hoe Syberbergs betrokkenheid bij de post-1989 conservatieve
revolutie in de Bondsrepubliek zich verhoudt tot zijn vroegere werken
als Hitler, ein Film aus Deutschland (1977), door Susan Sontag ooit
getypeerd als een van de grote kunstwerken van de twintigste eeuw.
Heeft de Duitse Theo van Gogh, zoals hij onlangs nog in een
radio-uitzending werd genoemd, een rechts-extremistische Kehre
doorgemaakt? Of hadden zijn overwegend Duitse criticasters het toch
bij het rechte eind toen ze Syberbergs werk reeds eind jaren zeventig
bekritiseerden als fascistoïde? De zaak Syberberg, zo wordt in dit
proefschrift betoogd, dient te worden beschouwd in het licht van een
veel bredere en oudere controverse over rechts. Behalve een
intellectuele kunstenaarsbiografie biedt Verloren zonsondergangen
tevens een kleine geschiedenis van deze controverse, vanaf het
vooroorlogse expressionismedebat tot aan het Whats right, whats
left?-debat van midden jaren negentig.
Noot voor de pers
Voor vragen kunt u terecht bij Guido Goossens op telefoonnummer 043
367 0197 of via email: ggoossens@tomaatnet.nl
Website Stichting Praemium Erasmianum: http://www.erasmusprijs.org/
De afdeling communicatie van de UM is bereikbaar via 043 3882044. Voor
urgente zaken buiten kantooruren: 06 4602 4992, mail to:
pers@bu.unimaas.nl