Televisietoespraak van de minister-president bij het
overlijden van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard
der Nederlanden
Zojuist kregen wij het bericht dat Prins Bernhard is overleden.
De Prins is vanmiddag met spoed opgenomen in het
Universitair Medisch Centrum in Utrecht. Dit vanwege
toenemende klachten en het slechter worden van zijn conditie.
Het was de wens van de Prins af te zien van het nemen van
verdere maatregelen.
Op dit verdrietige moment richt ik mij tot de mensen die het
dichtst bij hem stonden. Koningin Beatrix, Prinses Irene,
Prinses Margriet, Prinses Christina, de heer Pieter van
Vollenhoven, en de klein- en achterkleinkinderen van de Prins.
Zij worden, na het overlijden van Koningin Juliana, nu opnieuw
geconfronteerd met een groot verdriet. Wij wensen hen kracht
toe bij dit verlies en leven intens met hen mee.
Ik herinner me heel goed mijn bezoek aan de Prins op 18
november. We hebben toen in alle rust gepraat over het leven
en over de dood. Dat gesprek heeft grote indruk op me
gemaakt. Zoveel liefde voor het leven. Zoveel kracht en
strijdbaarheid. En tegelijkertijd: rustig de dood onder ogen
---
kunnen zien. Die combinatie maakte de Prins tot een unieke
persoonlijkheid. Een mens om van te houden.
Prins Bernhard was een man die genoot van het leven. Een
vitale man, die tot op zeer hoge leeftijd actief was en zich bleef
inzetten voor mensen en vraagstukken die hem na aan het hart
lagen.
Groot was zijn betrokkenheid bij de mensen die tijdens de
Tweede Wereldoorlog actief waren in de strijd tegen de
bezetting.
Als bevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten speelde
de Prins een belangrijke rol bij de onderhandelingen over de
capitulatie van het Duitse leger en bij het ordelijk verloop van de
bevrijding. Dankzij het gezag dat hij had, werden in die
onzekere maanden chaos en onnodig geweld voorkomen. Dat
is een prestatie van grote betekenis.
Zijn band met de Verzetsorganisaties is altijd bijzonder hecht
gebleven. Bijeenkomsten met oud-verzetsmensen waren voor
hem steeds weer een hoogtepunt. Hij wàs er, terwijl zijn
gezondheid dat soms nauwelijks toeliet. We herinneren ons de
Prins met twee opgestoken duimen, tijdens zijn laatste defilé in
Wageningen, op 5 mei dit jaar.
---
Velen die in de oorlogsjaren hebben gestreden voor onze
vrijheid, behoorden tot zijn beste vrienden. En voor zijn
vrienden was de Prins er altijd. Zij zullen het overlijden van de
Prins ervaren als een persoonlijk verlies.
Een grote rol in het leven van de Prins speelde de natuur. Hij
had daarvoor een grote liefde. Als bevlogen natuurbeschermer
verwierf hij internationale faam.
Prins Bernhard heeft Nederland grote diensten bewezen. Op
veel gebieden economisch, maatschappelijk en cultureel -
was hij een onvermoeibaar ambassadeur voor ons land.
Bij zijn overlijden eisen alle herinneringen hun plaats op. Ook
die met betrekking tot het voor menigeen zo moeilijke jaar 1976.
Het tekent de Prins dat hij zich in de jaren daarna met niet
aflatend enthousiasme en optimisme bleef inzetten voor onze
samenleving.
We hebben Prins Bernhard lang bij ons mogen hebben.
Daarvoor zijn we dankbaar. Want hoewel zijn wil van ijzer was,
zijn gezondheid was dat niet.
---
Tijdens zijn leven heeft de Prins vele tientallen operaties
ondergaan. Steeds weer wist hij - mede dankzij zijn positieve
kijk op het leven en zijn geweldige wilskracht - te herstellen.
"Elke dag is een geschenk", zei hij. Met een verse anjer gaf hij
daar dagelijks op zijn eigen persoonlijke manier uitdrukking
aan.
Zijn vele bezigheden, maar bovenal zijn vrouw, dochters, klein-
en achterkleinkinderen en vrienden, maakten het leven voor
hem tot het einde toe de moeite waard.
We herinneren ons het diepe verdriet van Prins Bernhard toen
hij in de Nieuwe Kerk in Delft afscheid moest nemen van zijn
vrouw. Meer dan 67 jaar waren zij getrouwd. Samen wisten zij
hun leven tot een vruchtbaar leven te maken. Een leven waarin
zij heel veel mensen inspireerden en tot steun waren. Ook
daaraan denken we nu.
We herdenken Prins Bernhard met groot respect en zijn
dankbaar voor alle goede dingen die hij voor ons land heeft
gedaan.
In 2003 zei de Prins in een televisiegesprek:
---
"Ik voel mij als een kind dat een zandkasteeltje heeft gebouwd.
En het is gelukt."
Gelukkig is de mens die zó op zijn leven kan terugkijken.
---
Ministerie van Algemene Zaken