Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Marlies Bensdorp beste Nederlander op WK junioren

Het WK Junioren in het Indiase Kochi is na dertien slopende ronden tot een einde gekomen.
Van de Nederlandse deelnemers haalde Marlies Bensdorp de meeste punten. Dankzij een overwinning in de slotronde haalde zij bij de meisjes 8 uit 13 en dat leverde haar de zevende plek op, voorwaar een prima resultaat! Kampioene werd hier de Russische Ekaterina Korbut met 10,5 uit 13.
Ook Arlette van Weersel won in de slotronde en bleef daardoor met 7 uit 13 net boven de middenmoot.

Voor de jongens eindigde het toernooi minder florissant. Erwin l'Ami speelde het hele toernooi bovenin mee maar een nederlaag in de slotronde hield hem op 7,5 uit 13. Op zich niet slecht, maar gezien het verloop van het toernooi zal L'Ami hiermee niet helemaal tevreden zijn...
Jan Smeets kwam na een slechte start goed terug, maar moest in de slotfase opnieuw een paar nederlagen incasseren. Hij eindigde eveneens op 7,5 uit 13.

Jeugdkampioen Dennis Ruijgrok had het zwaar temidden van de wereldtop en zag vele goede stellingen in rook oplossen maar een overwinning in de slotronde maakte een en ander nog een beetje goed. Hij sloot af op
5 uit 13. Wereldkampioen werd de thuisspelende Pentyala Harikrishna met 10 uit 13.

Op de jeugdteamsite zijn diverse rondeverslagen te vinden. Daar ligt ook het gastenboek open om onze talenten aan te moedigen.


---

3e Harmonie Schaaktoernooi sterker dan ooit

Van 21 t/m 30 december organiseert de Stichting Schaakontwikkeling en
-opleiding Noord-Nederland (SO-ON) voor de derde maal het Harmonie Schaaktoernooi. Dit toernooi is tevens het 41e internationale schaakfestival van Groningen.

De invitatiegroep van het toernooi is opnieuw sterker bezet dan vorig jaar. In deze groep spelen drie talentvolle Nederlandse jeugdige schakers mee. Zij zullen zich meten met buitenlandse leeftijdgenoten en enige ervaren grootmeesters.
De winnaar van vorig jaar, grootmeester Friso Nijboer, verdedigt zijn titel. De Amsterdammer, recent nog winnaar van het ACT toernooi in eigen huis, is in Groningen altijd goed op dreef. Uit de stad komen Sipke Ernst en Yge Visser. Ernst heeft een bij een grootmeester passende rating, maar moet nog een norm scoren om deze begeerde titel ook daadwerkelijk in de wacht te slepen. Visser is Internationaal Meester en in Groningen vooral bekend vanwege zijn trainingen voor de noordelijke jeugd. Voor het eerst in zijn 41-jarige leven speelde hij in juni mee in het Nederlands kampioenschap. Weliswaar eindigde hij in de onderste regionen, maar hij speelde wel een beslissende rol in de strijd om het kampioenschap door Iwan Sokolov verrassend op remise te houden.
Ook Daan Brandenburg is van de partij. De jeugdspeler van SC Groningen werd in augustus Open Nederlands Jeugdkampioen, terwijl hij op het gesloten Nederlands Jeugdkampioenschap al de beste speler onder 18 jaar was. Op het wereldkampioenschap op Kreta t/m 18 jaar veroverde hij een verdienstelijke 19e plaats. Het Harmonietoernooi wordt zijn eerste gesloten toernooi waarin hij een meesternorm wil gaan scoren. Erwin L'Ami uit Woerden heeft net als Ernst nog één norm nodig voor de grootmeestertitel. Met een beetje geluk is Nederland op 30 december twee grootmeesters rijker.
De laatste Nederlander is John van der Wiel. De 45-jarige grootmeester uit Leiden komt terug in de plaats waar hij 25 jaar geleden zijn internationale schaakcarrière begon. In 1979 werd Van der Wiel in Groningen Europees jeugdkampioen.

Drie van de vier buitenlandse deelnemers komen uit Oost-Europa, maar zijn in Nederland geen onbekenden. Merab Gagunashvili is een 19-jarige grootmeester uit Georgië, die echter speelt voor Hotels.nl, het eerste team van SC Groningen, dat in de Nederlandse meesterklasse uitkomt. Onlangs won hij ook het weekendtoernooi van Den Haag. Andrey Zhigalko is afkomstig uit Wit-Rusland. Ook hij is niet voor het eerst in Nederland. Zhigalko was de winnaar van het Stork Young Masters, dat tijdens het Open NK-jeugd in Hengelo werd gespeeld. Met zeer veel genoegen haalde de SO-ON Yuriy Kuzubov naar Groningen. De 14-jarige meester uit de Oekraïne is een van de grootste jeugdtalenten ter wereld. Ook hij probeert in Groningen zijn laatste grootmeesternorm te scoren.
Als laatste speler werd de Engelsman Gawain Jones vastgelegd. De 17-jarige meester is woonachtig in Ierland. Hij eindigde op het recent gehouden WK t/m 18 jaar op Kreta op een zesde plaats.

A-groep
Ook de A-groep kent een sterke bezetting. De sterkste speler op papier is de Oekraïense grootmeester Alexandr Aregshenko. Concurrentie krijgt hij misschien van de drie meesters die op dit moment hun deelname hebben toegezegd: Rob Hartoch, Bedri Sadiku (Servië) en de Groninger Erik Hoeksema, op dit moment als tweede geplaatst.

De gewone huis- en clubschakers kunnen terecht in de B-groep (tot een rating van 1800) of in de zogenaamde minitoernooien. Deze minitoernooien duren vijf ronden en beginnen op tweede kerstdag.

Het toernooi wordt mogelijk gemaakt door de Rijks Universiteit Groningen, de gemeente Groningen, Hanzehogeschool Groningen, Adviesbureau Schrijvers, de KNSB, King Software en BDO Groningen.

Alle wedstrijden worden gehouden in het Harmoniegebouw van de Rijks Universiteit Groningen, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen. De partijen beginnen elke dag om 13.00 uur. Publiek heeft gratis toegang. De partijen, standen en uitslagen zullen te volgen zijn op: http://www.so-on.org/kerst2004/2004ned.html

Deelnemers invitatiegroep
Merab Gagunashvili (GEO) IGM 2567
Friso Nijboer (NED) IGM 2567
Yuriy Kuzubov (UKR) IM 2530
Sipke Ernst (NED) IM 2521
Erwin L'Ami (NED) IM 2516
Andrey Zhigalko (BLR) IM 2515
John van der Wiel (NED) IGM 2493
Yge Visser (NED) IM 2451
Gawain Jones (ENG) IM 2447
Daan Brandenburg (NED) 2340

Gemiddelde rating: 2494,7 FIDE-categorie: X
Score nodig voor een IM-norm: 4 uit 9
Score nodig voor een GM-norm: 6-9

---

4e ronde Meesterklasse: HMC Calder in linkerrijtje na winst op HWP

Een moeilijke middag, maar een grote overwinning... De 4e ronde van de Meesterklasse was voor HMC-Calder I een belangrijke speeldag. Na de wedstrijd tegen Witte Paard ( Sas van Gent ) zouden we weten waar we dit seizoen staan. De eerste drie ronden waren wisselvallig verlopen, en na het teleurstellende gelijke spel tegen Zukertort Amstelveen vroegen de pessimisten zich al af of de lat niet te hoog lag: of het toch geen eerste prioriteit had om boven de degradatiestreep te komen (en te blijven) in plaats van te proberen in de bovenste helft van de ranglijst aan te klampen.

Een overwinning tegen Witte Paard zou zeer welkom zijn, omdat het een heleboel lucht zou verschaffen en HMC Calder zeer stevig in de middenmoot van het veld zou plaatsen, ver weg van de onderste regionen (en voor de optimisten: op schootsafstand van een plaats in de play-offs). Het is gelukt, met ruime cijfers zelfs, maar heeft nog heel wat voeten in de aarde gehad.

Het optimisme en de goede voornemens waren er volop, daar kwam ik tijdens de heenreis wel achter. Ondanks het ontbreken van grootmeesters Daniel Fridman en Mikhail Saltaev waren de meeste teamgenoten ervan overtuigd dat het eerste een belangrijke overwinning zou moeten kunnen boeken. Het feit dat om klokslag één uur de auto met Rafael Fridman, Andrey Orlov en onze bejaarde debutant Janis Klovans nog niet te bestemder plaatse was gesignaleerd, kon de meeste teamgenoten ook niet verontrusten. Zij zouden toch ieder moment kunnen arriveren. Enkel teamleider Ben Span wandelde ongerust heen en weer tussen speellokaal en parkeerterrein, want hij was er niet helemaal gerust op. De wedstrijd werd begonnen, en toen na een half uur spelen de laatste auto nog steeds niet was gearriveerd, begonnen we ons toch zorgen te maken. Ben voegde mij op fluisterende toon toe dat het hem nog niet gelukt was om telefonisch contact met de afwezigen te leggen. Nog geen vijf minuten later kon hij de wachtenden geruststellen. De verloren zonen stonden in de directe omgeving van Sluiskil voor een brug te wachten en zouden ongetwijfeld nog op tijd aanwezig zijn. Nog eens vijf minuten later waren ze inderdaad binnen en zochten gehaast hun plaats op.

Andrey Orlov, de chauffeur van het gezelschap, was het allemaal een beetje te veel geworden. Een lange reis, wegopbrekingen bij Antwerpen, diverse files en dan ook nog die brug vlak voor het eindpunt... Hij was naar eigen zeggen hondsmoe. Een paar zetjes in een rustige Philidor-verdediging, de tegenactie in het centrum waarmee hij gelijke kansen waarborgde - in een overigens interessante stelling - en Andrey bood remise aan, wat Eddy van Beers dankbaar aanvaarde. Misschien vanwege de stelling, maar ook omdat hij nog naar een festiviteit moest.

Dubbelaanval
Niels Ondersteijn was tot in zijn vingertoppen gemotiveerd, en derhalve misschien wel iets te gespannen aan de partij begonnen. Tegen de sluwe oude vos Bernard de Bruijcker probeerde hij in een Engelse partij met zetverwisseling in een bekende structuur te komen. Dat lukte hem echter niet en in een poging zijn ruimtenadeel op tactische wijze te neutraliseren overzag hij een venijnige dubbelaanval en moest een stuk inleveren. Om zijn teamgenoten niet met een snelle achterstand op te zadelen deed hij nog wat zetten, maar dat was alleen van belang voor de statistiek. Niels' tactiek kwam uit de verf omdat de Zeeuw Kees Nieuwelink eenzelfde uitglijder produceerde als onze man. Ondergetekende experimenteerde met de Aljechinverdediging , maar na zes zetten liet mijn geheugen me in de steek. De uiteindelijke keuze was niet de methode die ik een jaar geleden in de voorbereiding voor de Calder-Cup op het bord heb gehad, maar leidde eveneens in theoretische banen - al was ik me dat niet bewust. Zwart stond weldra comfortabel, met een solide structuur en mogelijkheden tot een minderheidsaanval. Een scherpe actie van Nieuwelink bleek tactisch zo lek als een mandje, en al na twintig zetten gingen de stukken weer in de doos. Dat was het sein voor Niels om zijn vruchteloze tegenstand te staken.
Na een uur of twee spelen was de stand 1½ - 1½ maar de stellingen op de resterende borden baarden me ernstige zorgen. Vreemd genoeg ving ik in de wandelgangen op dat ook de Witte Paard-spelers zeer pessimistisch gestemd waren. Onbegrijpelijk...

Laten we met het topbord beginnen. Nicolai Vesterbaek Pedersen speelde tegen de jonge Belg Tom Piceu, nam het Wolga-gambiet aan en leek zich vooralsnog te consolideren. Maar hij dacht wel erg lang na over zijn zetten, en had dientengevolge al spoedig een grote tijdsachterstand. Met de zwarte stukken moest Geert Vanderstricht proberen zich de Schotse grootmeester Paul Motwani van het lijf te houden. Ze volgden een lange variant van het Catalaans die wit enig initiatief belooft ten koste van een pion. Een variant die ze ooit samen hebben geanalyseerd, wat Paul Motwani zich echter niet realiseerde. Geert had een zeer solide stelling, maar het actieve stukkenspel van zijn opponent garandeerde deze voldoende compensatie. Een partij die nog alle kanten op kon, en dan ben je altijd bang dat de grootmeester zadelvaster is.

Een vooruitziende blik
Een nieuw gezicht aan bord 3, de Letse meervoudig oud-wereldkampioen senioren Janis Klovans. Een legende die in de jaren 60 al finalist was in het kampioenschap van de Sovjet-Unie, tijdgenoot en kameraad van de onvergetelijke Michael Tal. Onze Letse connectie had zorggedragen voor deze opmerkelijke invalkracht. Verreweg het oudste in jaren van HMC Calder 1 bleek Janis het jongste van allemaal in zijn schaakopvatting. Hij koos direct een vlijmscherpe bestrijding van Helmut Cardons Siciliaan en stortte zich direct in het strijdgewoel. Spoedig ontstonden dolle complicaties waarbij het de argeloze toeschouwer onduidelijk was hoe dat zou gaan aflopen. Wachten en hopen dus...
De openingsfase van de partij is niet Rafael Fridmans specialiteit. Hij speelde Konings-Indisch in de voorhand, maar dusdanig slordig dat zwartspeler Koen Leenhouts de damevleugel infiltreerde en een compenserende aanval op de koningsvleugel niet van de grond kwam. Een partij waar ik voor het ergste vreesde.

Het is altijd een genot te zien met welke overgave Michiel Abeln zijn partijen speelt. Letterlijk alsof zijn leven ervan af hangt. Hij kwam in een hem bekende variant van de Meraner, en annexeerde een pion en het loperpaar in ruil voor een lelijke dubbelpion op de koningsvleugel. De dynamische factoren waren zonder meer in zijn voordeel. Misschien dat hij te optimistisch was, maar Michiel liet onnodig tegenspel toe en het zag er plots helemaal niet zo duidelijk meer uit. Hij moest zich gaan verdedigen.

Mijn hoop voor een positief resultaat was eigenlijk vooral gericht op Paul Span. In een Slavische variant werden snel de dames geruild en toen begon Paul met engelengeduld zijn positionele troeven uit te spelen. Je zag de tegenstander afglijden terwijl Pauls stelling met de zet beter werd. Een hoopvolle ontwikkeling, maar één zwaluw maakt geen zomer, en één goede stelling liet mijn zorgen niet verdwijnen. Die vrees voor een nederlaag gold ook zeker voor Willem Muhren, want die had zich in een hem onbekende opening eigenlijk strategisch laten overspelen en zat met een brak centrum te kijken. Het leek een kwestie van tijd voordat materiaal verloren zou gaan.
Al met al zag ik voor de Zeeuwen weinig reden tot pessimisme, maar kennelijk hadden zij een vooruitziende blik - en ik gelukkig niet!

Een jonge god
Toen de tijdnoodfase in zicht kwam vielen er een paar beslissingen. Allereerst in de partij van de dag, die in grote stijl werd gewonnen door Janis Klovans. Voor de toeschouwers was het onduidelijk maar in de analyse bleek pas hoeveel hij had gezien. Helmut Cardon was diep onder de indruk, en vroeg zich af hoe het mogelijk is dat zo'n speler "slechts" een rating van 2450 heeft... "Hij speelde als een jonge god" zei Ben Span vol enthousiasme en ik kon hem alleen maar bijvallen. Het volgende punt was voor Michiel Abeln. Na zijn vergissing was het pad heel smal geworden, maar Michiel maakte geen tweede fout meer. Met gepointeerd spel weerde hij allereerst zwarts tegenactie af en speelde vervolgens effectief zijn troeven uit. In de analyse bleek dat hij het zichzelf weliswaar onnodig moeilijk had gemaakt, maar dat hij voortdurend in het voordeel is geweest.

De tijdnoodfase
En toen brak de tijdnoodfase aan, de fase waar alle voorspellingen van uw verslaggever op zijn kop gingen. Koen Leenhouts, de tegenstander van Rafael, probeerde zijn voordeel te stabiliseren door de dames te ruilen. Daarmee verzwakte hij echter een pion die Rafael onmiddellijk belegerde. Om deze pion de ruilen moest de opponent vervolgens een belangrijk centrumveld verzwakken. Het ging voor de zwartspeler vervolgens van kwaad tot erger, en door handig manoeuvreren kreeg Rafael steeds meer troeven in handen. In de tijdnoodfase stortte het zwarte verweer vervolgens helemaal in. Een heel belangrijk keerpunt in de wedstrijd. Met een 4½ - 1½ voorsprong zag het er plots een stuk zonniger uit waarbij ik een overwinning van Paul Span incalculeerde.

Geert Vanderstricht bracht ons met een verdiende remise op de drempel van de overwinning. Hij hield gewoon stand tegen het grootmeesterlijk stukkenspel en nam Motwani's remiseaanbod aan toen die nog 7 zetten in 7 seconden moest doen. Geert kon een zetherhaling alleen vermijden door een belangrijke pion in de aanbieding te doen maar objectief zou dat zelfmoord zijn.

Het tweede matchpunt kwam uit onverwachte hoek, op naam van Willem Muhren. Zijn stelling was slecht maar zijn tegenstander Walter Tonoli niet al te doortastend. Willem offerde met de tijdnoodfase in aantocht een pion om in elk geval nog wat stukkenspel te krijgen, en isoleerde daarmee tevens zwarts pionnen. Dit bracht zijn Belgische opponent duidelijk van diens apropos, en na een lange denkpauze bood hij remise aan. Walter had nog 6 minuten, Willem 4, en laatstgenoemde dacht toen maar eens twee minuten na. Tot afgrijzen van enkele omstanders sloeg hij vervolgens het remiseaanbod af. Achteraf vertelde Willem dat zijn tegenstander onzeker was, dat hij met zijn actieve stukken spel kon genereren en dat hij dit seizoen onderhand wel eens wilde winnen. Loffelijk maar ook roekeloos. Zijn plannen kwamen ook niet helemaal uit de verf totdat de zwartspeler blunderde, en zich pardoes mat liet zetten. Winnaars hebben altijd gelijk, dus hebben we voornamelijk vrolijk gelachen over Willems beslissing. Maar o jee, als hij had verloren, dan had er wat gezwaaid!

Laatste der Mohikanen
Op het topbord had Nicolai Pedersen het tijdnoodduel niet zonder kleerscheuren overleefd. Het was voor de omstanders nog een wonder dat hij de tijd haalde. Het resterende lopereindspel was uitzichtloos. Spoedig was het een verloren pionneneindspel. Aan het gezicht van Nicolai kon je zien dat het hem mateloos frustreerde deze partij van een zwakkere opponent te verliezen. Maar goed, zulke dingen gebeuren. Er ontstond echter wat onrust toen hij in dit triviale pionneneindspel grote hoeveelheden bedenktijd begon te spenderen. Dit tot grote opwinding van vooral Rafael Fridman, er waren later op de avond nog afspraken gepland, Janis Klovans moest nog verder reizen , en men had beloofd Nicolai mee naar Duitsland te nemen voor de Bundesliga op zondag. Maar deze rekte in de ogen van zijn reisgenoten een eenvoudig verloren eindspel nodeloos. Michiel Abeln moest eraan te pas komen om de gemoederen te sussen. Of het nog een gezellige reis naar Duitsland is geworden... ik hoop het wel!

Als laatste der Mohikanen zat Paul Span nog achter het bord. In de tijdnoodfase had hij zijn positievoordeel omgezet in stukwinst, maar daar stonden twee lastige vrijpionnen tegenover. Uiteindelijk moet tegenstander Hans Groffen er nog een kwaliteit tegenaan gooien om de vrijpionnen te
handhaven. Het bleef moeilijk, maar een toren is wel erg veel. Na uren spelen moest Paul rekenen. Hij beschikte over diverse goed ogende voortzettingen en koos voor een koningsmars. En dat bleek nu juist enkele zetten later tot een remiseachtige afwikkeling te leiden. Paul had een punt verdiend, maar de tegenstander ontsnapte met remise.

Gezien het spelverloop mogen we met 6½ - 3½ zielsgelukkig zijn. Rafael meende dat we wel twee punten bijeen hebben geschwindeld. Maar hij heeft niet meegemaakt dat daar in Pauls partij een halfje van werd afgeknabbeld. Na de pechwedstrijden tegen Rotterdam en tegen Amstelveen is het echter een prettige gedachte dat Vrouwe Fortuna nu eens aan onze kant stond.

HWP (SvG) - HMC Calder 3½ - 6½
Tom Piceu - Nicolai Pedersen (w) 1-0
Paul Motwani - Geert van der Stricht (z) ½-½
Helmut Cardon - Janis Klovans 0-1
Eddy van Beers - Andrey Orlov ½-½
Koen Leenhouts - Rafael Fridman 0-1
Kees Nieuwlink - Gerard Welling 0-1
Ivo Timmermans - Michiel Abeln 0-1
Hans Groffen - Paul Span ½-½
Walter Tonoli - Willem Muhren 0-1
Bernard de Bruycker - Niels Ondersteijn 1-0


---