PRINS CLAUS FONDS
http://www.princeclausfund.nl

Den Haag, 11 oktober 2004

Prins Claus Prijs 2004 voor Palestijns dichter
Mahmoud Darwish

1 december presentatie Prins Claus Prijzen 2004

Op woensdag 1 december a.s. ontvangt de Palestijnse dichter Mahmoud Darwish in het Koninklijke Paleis de Prins Claus Prijs van e100.000. Mahmoud Darwish ontvangt de prijs voor zijn krachtige en over de hele wereld bekende poëzie,die zijn leven als balling en zijn verlangen naar zijn vaderland verbeeldt.
De prijs voor Darwish sluit aan bij het nieuwe aandachtspunt van het Fonds: de positieve resultaten van asiel en migratie. De andere negen laureaten ontvangen hun prijs in eigen land.
De Prins Claus Prijzen worden door het Prins Claus Fonds voor Cultuur en
Ontwikkeling sinds 1997 jaarlijks toegekend aan kunstenaars, denkers en
culturele organisaties in met name Afrika, Azië, Latijns-Amerika en de
Caraïben. Het Fonds eert de laureaten voor hun oeuvre en inzet op het gebied van cultuur en maatschappelijk engagement. Dit jaar worden laureaten gehuldigd voor hun bijdragen op het gebied van theater, literatuur, sport, dans, cultureel erfgoed en maatschappelijke betrokkenheid. Voor het eerst gaan er prijzen naar laureaten uit Palestina, de Unie van Myanmar (voormalig Birma), Tadzjikistan en Bhutan.

Laureaten, die door hun werk blijk geven van de positieve resultaten van asiel en migratie:

Prins Claus Prijs van euro 100.000:
Mahmoud Darwish (1942, Palestina), is één van de belangrijkste hedendaagse
Arabische dichters met internationale faam. Hij ontvangt de prijs voor zijn imponerende oeuvre waarin hij zijn persoonlijke ervaringen als dichter in langdurig ballingschap in eenvoudige en krachtige taal verwoordt. Met zijn werk vraagt hij aandacht voor de gevolgen van gedwongen migratie en legt hij consequent de nadruk op de kracht van schoonheid in moeilijke omstandigheden. Darwish werd in 1942 in Berweh bij Akka (Palestina) geboren. Toen in 1948 de staat Israël werd gesticht vluchtte hij met zijn familie naar Libanon. Later keerde hij terug en werkte als journalist in Haifa. Vanwege zijn politiek engagement was hij in 1970 weer gedwongen Israël te verlaten. Hij studeerde in Moskou en leefde vervolgens 26 jaar lang in ballingschap in Beiroet, Cyprus, Parijs, Tunis en Amman. Daarna vestigde hij zich weer in Ramallah.
In zijn gepassioneerde oeuvre staan dan ook het verlangen naar vrede en zijn persoonlijke zoektocht naar identiteit en vaderland centraal.

Prins Claus Prijzen 2004 van euro 25.000:
Jawad Al Assadi (1947, Irak) is één van de meest toonaangevende en innovatieve theatermakers in de Arabische wereld op het gebied van het
experimentele theater. Hij ontvangt de prijs voor zijn inzet voor vrijheid
van culturele expressie. Al Assadi is ervan overtuigd dat theater een
bijdrage levert aan een kritisch maatschappelijk bewustzijn. Tin Moe (1933, Unie van Myanmar, voormalig Birma) geldt sinds lang voor
zijn vlucht uit Birma informeel als 'dichter des vaderlands'. Hij ontvangt de Prins Claus Prijs voor de kwaliteit van zijn werk en voor zijn inzet om cultuur te behouden als bron van kracht, inspiratie en identiteit.

Laureaten, actief op de terreinen muziek, dans, sport, cultureel erfgoed
en maatschappelijk engagement

Bhutan Archery Federation (sinds 1970, Bhutan) is een actieve vrijwilligersorganisatie die ernaar streeft het traditionele boogschieten
als nationale sport te behouden en verder te ontwikkelen. Voor deze onafgebroken inzet ontvangt de organisatie de Prins Claus Prijs. Ivaldo Bertazzo (1939, Brazilië) is choreograaf, dansleraar en bewegingstherapeut.
Hij ontwikkelt innovatieve trainingsschema's voor kansarme jonge mensen.
Hierdoor brengt hij hen in aanraking met hun creatieve en fysieke mogelijkheden. Tevens stimuleert hij respect voor lichaam en geest en geeft hij ze vertrouwen in de toekomst.
Halet Çambel (1916, Turkije) heeft als archeologe belangrijk onderzoek
verricht met opgravingen en de restauratie van de beroemde Karatepe Aslantas-burcht in Anatolië, de oprichting van het eerste openluchtmuseum
en tal van tv-programma's. Hiermee levert zij een essentiële bijdrage aan
het behoud van het culturele erfgoed in Turkije. Redenen om haar de Prins
Claus Prijs toe te kennen.
Omara Khan Massoudi (1948, Afghanistan), directeur van het Nationaal Museum in Kabul. Hij slaagde erin ten tijde van het Talibaan-regime met gevaar voor eigen leven belangrijke delen van de collectie van het museum veilig te stellen. Voor zijn inzet voor de rehabilitatie van het museum en het verhinderen van plunderingen van belangrijke historische en culturele locaties ontvangt hij de Prins Claus Prijs. Aminata Traoré, (1947, Mali) is een sociaal en cultureel activiste die zich bezig houdt met de relatie tussen economie, politiek en cultuur. Traoré is schrijver en coördinator van het Forum for Another Mali. Zij ontvangt de prijs voor haar strijdvaardige inbreng in de internationale discussie over een ander soort globalisering waarbij culturele en politieke creativiteit aan de basis staan. Memoria Abierta (1999, Argentinië) een alliantie van zeven mensenrechtenorganisaties, stelt zich ten doel de herinnering aan het
Argentijnse staatsterrorisme levend te houden. Deze organisatie ontvangt de Prins Claus Prijs voor haar bijdrage aan de verspreiding van kennis van dit verleden, waardoor de democratische cultuur wordt versterkt.
Farrokh Ghasim (1948, Tadzjikistan) bracht als toneelspeler en regisseur
vernieuwing in het theater in Tadzjikistan. In de voorstellingen van zijn
eigen theatergroep Akhorun vermengt hij verschillende culturele tradities
van Tadzjikistan. Ghasim ontvangt de prijs voor zijn engagement en artistieke bijdrage aan het theater en de literatuur van Tadzjikistan.

Carlinhos Brown en de Prince Claus Fund Journal nummer 11 Tijdens de presentatie in het Koninklijk Paleis treedt de Braziliaanse
muzikant en Prins Claus Laureaat in 2003 Carlinhos Brown op. Naar aanleiding van de Prins Claus Prijzen 2004 publiceert het Fonds de Prince
Claus Fund Journal nummer 11 over de positieve resultaten van asiel en migratie. De journal wordt samen met Biblio: A Review of Books (India) uitgegeven onder redactie van Tabish Khair.

Informatie over de Prins Claus Prijzen (interview/beeldmateriaal): Prins Claus Fonds voor Cultuur en Ontwikkeling, tel 070.427.4303 Christine Wagner m 06 555 777 90, c.wagner@princeclausfund.nl Lieke Vervoorn m 06 107 13 224, l.vervoorn@princeclausfund.nl www. princeclausfund.nl

Bijlage I: Prins Claus Laureaten 2004

Prins Claus Prijs van euro 100.000
De hoofdprijs wordt uitgereikt aan Mahmoud Darwish (1942, Palestina), één
van de meest bekende dichters in de Arabische wereld met internationale
reputatie. Zijn poëzie spiegelt zijn persoonlijke ervaringen als schrijver
die meer dan 26 jaar in ballingschap woonde: 'Exile is not a geographic
state. I carry it everywhere, as I carry my homeland.' De harde Palestijnse werkelijkheid en een leven als balling vertaalt hij naar universele gevoelens van verlies, liefde en strijd. In zijn gedichten staan het verlangen naar vrede en zijn persoonlijke zoektocht naar identiteit en vaderland centraal. Hij heeft ruim 30 publicaties op zijn naam staan en zijn werk is in meer dan 35 talen verschenen. In het kader van het nieuwe aandachtsgebied de positieve resultaten van asiel en migratie kent het Fonds de prijs toe aan Darwish vanwege zijn bijzondere literair oeuvre en zijn inzet voor een interculturele dialoog en vrijheid van artistieke expressie.

De Prins Claus Prijzen van euro 25.000:

Theater
Jawad Al Assadi (1947, Irak) is een prominent en innovatief theatermaker in de Arabische wereld. Hij vluchtte uit het Irak van Saddam Hussein en
verbleef gedurende 25 jaar in verschillende Arabische landen. Zijn visie is dat theater van belang is voor de ontwikkeling van een kritisch maatschappelijk bewustzijn. Al Assadi werkt vaak met jonge acteurs en draagt als leraar bij aan de ontwikkeling van het progressieve denken over theater in de regio. Inmiddels is Al Assadi terug in Irak en heeft het Gilgamesh Arts Centre in Baghdad opgezet. Met deze prijs, ook in de context van 'positieve resultaten van asiel en migratie' waardeert de jury Al Assadi voor zijn stimulans in de strijd voor vrijheid van denken en culturele expressie in en buiten Irak. In november is zijn theaterstuk 'Women in War' in het AZ theater in Londen te zien.

Farrokh Ghasim (1948, Tadzjikistan) is acteur en theatermaker. Hij bracht
vernieuwing en engagement in het theater van Tadzjikistan. Vanwege zijn
kritische houding tegenover het totalitaire systeem mocht hij in de jaren
'70 geen theaterstukken meer maken. Toen Tadzjikistan zich in de jaren '80
weer opende, richtte Ghasim met weinig middelen zijn eigen theatergroep
Akhorun op. Met deze groep ontwikkelde hij zijn eigen vorm van theater,
gebaseerd op de historische bronnen van de Tadzjiekse cultuur. Met succes
combineert hij verzen uit de koran met soefi-mystiek en teksten uit de
Europese theaterliteratuur. Ghasim leidt jonge toneelspelers op en is
regelmatig met zijn theatergroep te gast op festivals in het Midden-Oosten, en in West- en Oost-Europa. Dankzij zijn inzet begeeft Tadzjikistan zich weer op het internationale culturele podium, waartoe het land gedurende de Sovjetperiode geen toegang had.

Literatuur
Tin Moe (1933, Unie van Myanmar, voormalig Birma) is een bekende schrijver
die vóór de militaire dictatuur in Birma met zijn literaire werk grote
bekendheid en waardering heeft verworven. Levend in onvrijwillig ballingsschap wordt hij informeel beschouwd als Birma's dichter des vaderlands. Zijn werk is verboden in Birma, maar vanuit België en de Verenigde Staten blijft hij dichten en schrijven. Voor de bevolking in Birma vormen zijn teksten een continue bron van inspiratie. Tin Moe's gedichten circuleren in pro-democratische kringen in Birma en verschijnen regelmatig in de buitenlandse media. Deze prijs sluit aan bij het nieuwe
aandachtsgebied 'de positieve resultaten van asiel en migratie' en bij het
uitgangspunt van het Fonds om aandacht te geven aan de 'zones of silence'. Steun en scouting in deze zogenaamde 'stiltegebieden' staan hoog op de
agenda van het Fonds.

Sport
Bhutan Archery Federation (sinds 1970, Bhutan) Boogschieten is in Bhutan een levende traditie. De basis ervan gaat terug tot de 6de eeuw voor Christus. Geen festiviteit in Bhutan is compleet zonder een partij boogschieten. De Buthan Archery Federation, geheel bestaand uit vrijwilligers, beoogt behoud en modernisering van het traditionele boogschieten als dynamische uiting van lokale culturele waarden. Het Fonds eert de Federatie voor haar grote inzet voor het boogschieten en de verdere internationale erkenning ervan. Tegelijk is deze prijs een vervolg op het aandachtsgebied 'sport en ontwikkeling' van het Fonds. Zoals Prins Claus ooit zei: 'Sport draagt bij aan de harmonieuze ontwikkeling van mensen.'

Dans
Ivaldo Bertazzo (1939, Brazilië), is een belangrijke choreograaf, dansleraar en bewegingstherapeut in Sao Paulo. Hij heeft de Braziliaanse dans een nieuwe richting gegeven door professionals en jongeren te laten samenwerken. Bertazzo richtte de School for Re-education of Movement op. Met zijn bewegingstechniek brengt hij jongeren uit achterbuurten respect voor lichaam en geest bij. Hij weet dit concept verder te ontwikkelen tot vernieuwende dansproducties. Opmerkelijk aan zijn werk is dat hij in zijn producties de verschillende culturen uit Brazilië en Azië integreert. Door zijn innovatieve programma's brengt Ivaldo Bertazzo kansarme jongeren in contact met verschillende culturen in Brazilië. www.ivaldobertazzo.com.br

Cultureel erfgoed
Halet Çambel (1916, Turkije), is archeologe en expert in de prehistorie van Anatolië. Haar werk is van blijvende invloed op jonge archeologen vanwege haar deskundigheid, gericht op internationale samenwerking en enthousiasme voor onderzoek. Çambel zette de eerste leerstoel op voor prehistorische studies aan de Universiteit van Istanbul. Verder realiseerde zij de 50 jaar durende restauratie van de Karatepe Aslantas-burcht in Anatolië uit de 8e eeuw voor Christus. Op de locatie van deze opgraving richtte zij het eerste archeologische museum in Turkije op. De jury heeft haar voor de Prins Claus Prijs geselecteerd op grond van haar bijzondere inzet voor het archeologisch onderzoek en het behoud van cultureel erfgoed in Turkije.

Omara Khan Massoudi (1948, Afghanistan) Het is aan deze directeur van het
Nationaal Museum te Kabul te danken dat een aanzienlijk deel van de collectie van het museum - behorend tot het wereld cultureel erfgoed
-
behouden is gebleven. Hij liep grote risico's door belangrijke objecten in
veiligheid te brengen tijdens het Talibaan-regime. De prijs is een erkenning van zijn grote moed en volharding om het culturele geheugen en het culturele erfgoed van Afghanistan te bewaren voor toekomstige generaties. Khan Massoudi is nu vooral bezig om het museum en de collectie te restaureren en culturele en historische monumenten voor verdere vernietiging en plundering te behouden.

Cultuur & Engagement
Aminata Traoré (1947, Mali) is een sociaal en cultureel activiste. Zij is
schrijver en was eerder minister voor toerisme en cultuur in Mali. Traoré
ontketent innovatieve acties en helpt gemeenschappen in arme stedelijke
gebieden om oplossingen voor problemen in hun eigen cultuur te vinden. Naast het opstarten van een cultureel trainingscentrum voor handwerk van hoge kwaliteit heeft zij een pension, een galerie en een restaurant opgezet, met gebruik van plaatselijke kennis en materialen. Het Prins Claus Fonds kent haar een prijs toe voor haar actieve deelname aan nationale en internationale debatten over globalisering waarbij culturele en politieke creativiteit aan de basis staan.

Memoria Abierta (1999, Argentinië) Spaans voor 'open herinnering' is een
alliantie van zeven mensenrechtenorganisaties, opgericht om slachtoffers van Argentijnse staatsterreur te helpen bij de verwerking van hun traumatische verleden. De alliantie stimuleert rehabilitatie van gemeenschappen en culturen die trauma's hebben ervaren. Prioriteit heeft nu het oprichten van een museum waarin de materialen die aan de tijd van de dictatuur herinneren worden ondergebracht en gepresenteerd. Daarbij richt Memoria Abierta haar blik ook op de toekomst. De jury vindt dat in een tijd waarin mensenrechten steeds sterker op de achtergrond raken, het werk van Memoria Abierta van grote waarde is voor het verzoeningsproces in Argentinië. www.memoriaabierta.com.ar

Bijlage II: Toelichting Prins Claus Prijzen 2004

Prins Claus Prijzen
De Prins Claus Prijzen, uitgereikt door het Prins Claus Fonds erkennen sinds 1997 artistieke en intellectuele kwaliteiten van organisaties of personen. Met deze prijzen ondersteunt het Fonds innovatie, engagement en
vasthoudendheid op het gebied van cultuur en ontwikkeling. Het Prins Claus
Fonds hanteert een breed cultuurbegrip waarin plaats is voor alle rtistieke en intellectuele disciplines, wetenschap, media en sport.

Asiel en Migratie
Het Prins Claus Fonds heeft in de loop der jaren een aantal thema's gekozen waarmee het richting geeft aan zijn bijdrage aan de relatie tussen cultuur en ontwikkeling. Aan asiel en migratie worden vaak negatieve connotaties verbonden zoals sociale desintegratie, onrust en criminaliteit. Asiel en migratie hebben altijd bestaan en hebben in vele situaties positieve sociale en culturele ontwikkelingen voortgebracht. Voor zijn activiteiten en de prijzen van dit jaar heeft het Prins Claus Fonds gezocht naar voorbeelden van positieve resultaten van asiel en migratie wat dragen migranten aan hun nieuwe omgeving bij, welke nieuwe perspectieven ontwikkelen migranten in hun nieuwe leefomgeving? In de visie van het Fonds leidt migratie tot culturele diversiteit, culturele verrijking en culturele transmissie.

De prijzencommissie 2004
Niek Biegman, voorzitter, bestuurslid Prins Claus Fonds, fotograaf, voormalig Nederlands permanent vertegenwoordiger bij de NAVO. Hij woont in
Amsterdam en Janjina, Kroatië
Aracy Amaral, kunsthistorica, kunstcritica en conservator, Sao Paulo,
Brazilië
Sadik Al-Azm, hoogleraar in de filosofie, Erasmusprijs-Laureaat in 2004,
Damascus, Syrië
Goenawan Mohamad, journalist en dichter, Jakarta, Indonesië Pedro Pimenta, cineast, Maputo, Mozambique / Johannesburg, Zuid-Afrika
Claudia Roden, culinair historica en schrijfster, Prins Claus Laureaat 1999,
Cairo, Egypte / Londen, Verenigd Koninkrijk
Mick Pearce, architect, Prins Claus Laureaat 2003, Harare, Zimbabwe /
Melbourne, Australië

Bijlage III: Prins Claus Laureaten 2003 - 1997

2003
In 2003 ontving Wang Shixiang (Volksrepubliek China) de Prins Claus Prijs
voor 'The survival and Innovation of Crafts'

De andere prijzen gingen in 2003 naar:
Arab Human Development Report 2002
Biboki Weavers en Yovita Meta (Indonesië)
Carlinhos Brown (Brazilië)
G.N. Devy (India)
District Six Museum (Zuid-Afrika)
Mathare Youth Sports Association (Kenia)
New Argentinian Cinema: Lita Stantic (Argentinië) Mick Pearce (Zimbabwe)
Reyum Institute of Arts and Culture (Cambodja)
Hasan Saltik (Turkije)

2002
In 2002 ontving Mohammed Chafik (Marokko) de
Prins Claus Prijs voor 'Languages and transcultural forms of expression'

De andere prijzen gingen in 2002 naar:
Marcelo Araúz Lavadenz (Bolivia)
Ali Ferzat (Syrië)
Ferreira Gullar (Brazilië)
Amira Hass (Israël)
Lembaga Kajian Islam dan Sosial (LKiS) (Indonesië) Youssou N'Dour (Senegal)
Virginia Pérez-Ratton (Costa Rica)
Walter Tournier (Uruguay)
Wu Liangyong (Volksrepubliek China)

2001
In 2001 ontvingen de Stichting Zomercarnaval (Nederland) en de kunstnaar en ontwerper Peter Minshall (Trinidad) de Prins Claus Prijs voor
'celebrating carnival'

De andere prijzen gingen in 2001 naar:
Chris Abani (Nigeria/VS)
Duong Thu Huong (Vietnam)
Jahan-e Ketab (Iran)
Samuel Fosso (Centraal-Afrikaans Republiek)
Mehri Maftun (Afghanistan)
Antoun Maqdesi (Syrië)
Ibrahim Salahi (Soedan/Verenigd Koninkrijk)
Elena Rivera Mirano (Filippijnen)
Talingo (Panama)
Ivan Thays (Peru)

2000
In 2000 ontvingen Jaime Lerner (Brazilië)
Viva Rio (Brazilië) en
Francisco Toledo (Mexico) de Prins Claus Prijs
voor 'Urban Heroes'

De andere prijzen gingen in 2000 naar:
Bush Radio (Zuid-Afrika)
Communalism Combat (India)
Cui Jian (Volksrepubliek China)
Film Resource Unit (Zuid-Afrika)
Arif Hasan (Pakistan)
Bhupen Khakhar (India)
Komal Kothari (India)
Werewere Liking (Ivoorkust)
Ayu Utami (Indonesië)
Van Leo (Egypte)
1999
In 1999 ontvingen
Fellag (Frankrijk/Algerije),
Vitral (Cuba) en
Al-Jazeera (Katar)
de Prins Claus Prijs voor
'Creating Spaces of Freedom'

De andere prijzen gingen in 1999 naar:
Patrick Chamoiseau (Martinique)
Paulin J. Hountondji (Bénin)
Pepetela (Angola)
Cildo Meireles (Brazilië)
Dessalegn Rahmato (Ethiopië)
Juana Marta Rodas and Julia Is¡drez (Paraguay)
Claudia Roden (Verenigd Koninkrijk/Egypte)
Cheick Oumar Sissoko (Mali)
Tsai Chih Chung (Taiwan)
Ken Yeang (Malaysia)

1998
In 1998 ontvingen
Alphadi (Niger),
Oumou Sy (Senegal) en
Tetteh Adzedu (Ghana)
de Prins Claus Prijs voor
'The Art of African Fashion'

De andere prijzen gingen in 1998 naar:
Rakhshan Bani-Etemad (Iran)
Heri Dono (Indonesië)
Ticio Escobar (Paraguay)
Jyotindra Jain (India)
Jean-Baptiste Kiéthéga (Burkina Faso)
David Koloane (Zuid-Afrika)
Baaba Maal (Senegal)
Carlos Monsivais (Mexico)
Redza Piyadasa (Maleisië)
Rogelio Salmona (Colombia)
Kumar Shahani (India)
Tian Zhuang Zhuang (Volksrepubliek China)
Nazek Saba-Yared (Libanon)

1997
In 1997 ontving de
De Zimbabwe International Book Fair
de Prins Claus Prijs.

De andere prijzen gingen in 1997 naar:
The Council for the Development of Social Science Research in Africa (Senegal)
Index on Censorship (Verenigd Koninkrijk)
Malangatana Valente Ngwenya (Mozambique)
Joseph Hanson Kwabena Nketia (Ghana)
Sardono W. Kusumo (Indonesië)
Bruno Stagno (Costa Rica)
Jim Supangkat (Indonesië)
Abdeljelil Temimi (Tunesië)
Ernest Wamba-dia-Wamba (Tanzania)

11 okt 04 13:16

woensdag 1 december 2004