Samsom: De vraag is niet "Helpt de hulp", maar "Helpen wij eigenlijk wel?"
PvdA zal tijdens de begrotingsbehandeling van Buitenlandse Zaken een onderzoek vragen om exact inzicht te krijgen in de netto-bijdrage van het Nederlandse beleid aan de ontwikkelingslanden. Ontwikkelingssamenwerking besteedt per jaar 4 miljard aan armoedebestrijding, maar tegelijkertijd zorgen bijvoorbeeld landbouwsubsidies, schuldenlast, handelsbarrières en migratiebelemmeringen ervoor dat ontwikkelingslanden veel inkomsten mislopen. Niemand weet hoe groot het netto resultaat van de Nederlandse hulp en deze perverse belemmeringen precies is. Het zou zelfs negatief kunnen zijn! Dat plaatst de recent populair geworden slogan "De hulp helpt niet" in een geheel ander daglicht: "Misschien helpen wij namelijk helemaal niet".
Om een antwoord te krijgen op deze vraag, maar vooral om beter te kunnen bepalen welke belemmerende maatregelen wij kunnen aanpakken, wil de PvdA een onderzoek naar de netto-bijdrage van de handelsbelemmeringen en ander verstorend beleid op ontwikkelingslanden, inclusief de maatregelen met een internationaal karakter. Ook van EU-maatregelen is de Nederlandse component te bepalen. Schattingen wijzen bijvoorbeeld uit dat de Nederlandse bijdrage aan het Europese Landbouwbeleid de arme landen tussen de 300 en 800 miljoen Euro kost.
De PvdA wil met het inzicht in deze bedragen allereerst een eerlijker beleid vorm kunnen geven. "Wanneer we niet in staat blijken om op Europees niveau een eind te maken aan de landbouwsubsidies, moeten we overwegen om - zolang de subsidies bestaan - ontwikkelingslanden te compenseren voor de verstorende effecten ervan", stelt Diederik Samsom, "alleen dan kunnen we een grote broek aantrekken over bijdrage die Nederland écht levert aan de verdeling van welvaart".
Maar de PvdA beschouwt het onderzoek ook als nuttig om de vastgelopen discussie over de hulp los te trekken. Niet de 0,8% van het BNP is het relevante hulpbedrag, maar onze daadwerkelijke netto bijdrage aan armoedebestrijding. En dat is helaas veel minder. De PvdA neemt daarmee afstand van de eenzijdige focus op de hulp door met name de VVD en LPF. "Het is duidelijk dat niet zozeer de hulp heeft gefaald, maar de handel", stelt Samsom. Op alle niveau's is inmiddels aangetoond dat de hulp - mits goed gegeven - een positief effect heeft op de ontwikkeling, maar dat ze niet kan opboksen tegen de negatieve effecten van handelsverstoring, migratiebeperking en schuldenlast.
De PvdA wil dat Van Ardenne haar energie dus steekt in het opheffen van deze barrières. Ze vindt het dan ook zorgelijk dat Van Ardenne zich met haar budget steeds verder terugtrekt op het Ministerie. Zo neemt ze de onderwijstaak van internationale studenten, de crisisbeheersingstaken van Defensie, de schuldkwijtschelding van financiën en klimaatbeleid van VROM op zich. Samsom: "In plaats van de Kabinetsleden te overtuigen dat werkelijke internationale samenwerking ook van hen moet komen, staat ze toe dat de collega's allerlei taken bij haar over de schutting gooien. Met een dergelijke mentaliteit is het ontwikkelingsbeleid niet gebaat."
Partij van de Arbeid