Ingezonden persbericht


Aan de redactie,

Woensdag jl. organiseerde de Stichting Verslavingsreclassering (SVG) een actualiteitendebat in perscentrum Nieuwspoort over het veelplegersbeleid.. Naar aanleiding hiervan heeft de SVG besloten, in de aanloop naar de begrotingsbespreking, vandaag een open brief aan minister Donner te versturen. In bijlage treft u deze brief ter kennisname aan.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:

Ciska de Ridder, tel. 033 4608933 of 06 21563406

Stichting Verslavingsreclassering, Piet Mondriaanlaan 50/52

3812 GV Amersfoort

Van: Stichting Verslavingsreclassering (SVG)

Piet Mondriaanlaan 50/52
3812 GV Amersfoort

Aan: Ministerie van Justitie
t.a.v. De Minister van Justitie P.H. Donner
Schedeldoekshaven 100
2511 EX Den Haag

Amersfoort, 30 oktober 2004

Open brief

Excellentie, geachte heer Donner,

Onder de naam 'veelplegers' of 'draaideurcriminelen' worden daders die keer op keer de fout in gaan alom gezien als een van de moderne plagen van onze samenleving. Het begrip 'veelplegers' is niet alleen synoniem geworden voor onveiligheid en onleefbaarheid. Ze zijn ook de metafoor geworden van de onmacht van de overheid om maatschappelijke problemen effectief aan te pakken.

Wie een verklaring zoekt voor de huidige maatschappelijke verharding en de afnemende tolerantie zal zoals u terecht de vinger wijzen naar het fenomeen van de veelplegers. Het is zo bezien uitstekend dat het Kabinet Balkenende en in het bijzonder u als minister van Justitie de groep veelplegers consequenter gaat aanpakken. Dat uitgangspunt verdient steun. Zo zullen veelplegers na een tiental overtredingen automatisch voor twee jaar in de cel belanden. Maar het kabinet doet het voorkomen dat daarmee automatisch het probleem van de veelplegers is opgelost. Niets is minder waar. En daarom schrijven wij u deze brief.

De groep veelplegers bestaat voor een groot deel uit verslaafden en mensen met een psychiatrische stoornis. Naar schatting is 80% van de actieve veelplegers verslaafd aan harddrugs, alcohol en/of gokken en lijdt daarnaast aan een psychische stoornis. Het gaat bij veelplegers dus niet zomaar om de eerste de beste groep balorige jongeren. Vooral de harde kern van 6000 zeer actieve veelplegers zorgt voor veel overlast en voor gevoelens van onveiligheid op straat. Het Kabinet kondigde in de nota 'Naar een veiliger samenleving' aan een reductie van de criminaliteit en overlast te weeg te willen brengen van uiteindelijk 20% tot 25%. De intensieve aanpak van de harde kern veelplegers is hier onderdeel van. Maar dat betekent wel dat alle aandacht naar opsluiting is verschoven. Over begeleiding en hulp wordt niet meer gerept. Deze groep veelplegers wordt dus opgesloten, maar niet meer opgevangen.

Wat zijn de gevolgen van dit kabinetsbeleid en wat zou er volgens ons echt moeten veranderen?

Het eerste gevolg van het Kabinetsbeleid is dat in de huidige praktijk de politie veelplegers voorlopig hun gang laat gaan. De politie gaat anticiperen op deze wetgeving en gaat overtredingen sparen. Want na tien keer is het raak. Dan kan de veelpleger voor twee jaar de bak in. Dat de samenleving en de potentiële veelpleger in de tussenliggende tijd niet door middel van verslavingszorg tegen zichzelf in bescherming wordt genomen, lijken weinigen te beseffen.

Het tweede gevolg van dit beleid wreekt zich door het uitblijven van extra middelen voor het begeleiden van veelplegers tijdens hun verblijf in de gevangenis. Door 'drang en dwang' kunnen gevangenen via verslavingszorg effectief geholpen worden. Uit ervaringscijfers blijkt dat van de niet behandelde gevangenen 95% terugvalt in haar oude gedrag van wetsovertredingen. Van de behandelde criminelen bij de verslavingszorg in Utrecht en Den Haag blijft gemiddeld ruim 70% op het rechte pad.

De kern van deze aanpak is het verlenen van maatwerk, zorgen dat mensen begeleid en geholpen worden, ook wel case management genaamd. Het succes van deze aanpak werd onlangs weer eens wetenschappelijk gestaafd in het proefschrift van psychiater Canton, die in zijn recente proefschrift over zware criminelen schrijft dat: 'Te weinig zware criminelen volgen een psychiatrische behandeling, terwijl de kans op recidive gemiddeld met 40 procent afneemt als zij dat wel doen.' Justitie laat op deze wijze volgens Canton een goede kans liggen om de criminaliteit terug te dringen. Bezuinigingen op reclassering en toegespitste begeleiding van delinquenten zijn daarom volgens de psychiater Canton zeer onverstandig.

In het debat over het voorkomen van criminaliteit wordt vaak de slogan 'tough on crime, tough on the causes of crime' gehanteerd. Misdaad streng straffen en de oorzaken van misdaad eveneens hard aanpakken. Bij het laatste denkt men vaak aan allerlei sociaal-maatschappelijke projecten in het onderwijs en de buurt. Wat veel politici en bestuurders lijken te vergeten, is dat de meest effectieve invulling van 'tough on the causes of crime' plaats moet vinden met de potentiële dadergroep die de meeste criminaliteit veroorzaakt en die reeds in handen is van Justitie. Juist door drang en dwang kunnen veroordeelde veelplegers begeleid worden en door de verslavingszorg weer op het rechte pad komen.

Willen we, zoals het Kabinet voorstaat, meer veelplegers langer opsluiten, dan zal de capaciteitstoename in de strafrechtsketen - een hoger aantal veroordeelden leidt tot een hoger aantal cellen - altijd gepaard moeten gaan met toename van de behandelcapaciteit. Daartoe bent u in gesprek met uw collega Hoogervorst, wij hopen dat u beiden de verantwoordelijkheid neemt en een oplossing bereikt. Het gaat er tenslotte om de Nederlandse samenleving veiliger te maken. Dat betekent dus investeren in recidive voorkomende maatregelen. Een professionele begeleiding van deze mensen is essentieel om hen en de samenleving tegen zichzelf in bescherming te nemen. Pak de mensen in hun kraag en laat ze niet meer los! Zo dring je criminaliteit terug en geef je verslaafden weer de kans op een menswaardig bestaan.

Wij roepen de politiek op om het Kabinetsbeleid bij te stellen en te kiezen voor straf én begeleiding. Tijdens de begrotingsbehandeling van het Ministerie van Justitie kan met een relatief kleine aanpassing van middelen een maatschappelijke ramp worden voorkomen.

Namens de instellingen voor verslavingsreclassering;

Gerard van der Meer, directeur Stichting Verslavingsreclassering Krijn in 't Veld, voorzitter SVG, voorzitter raad van bestuur NovadicKentron

G.J. Vos, raad van bestuur Brijder Verslavingszorg R.J. Beijerman, directeur CAD Zwolle
P. van der Linden, raad van bestuur Centrum Maliebaan E.C.J.E. Csyzewski, lid raad van bestuur DeltaBouman P.M.E. van Dam, voorzitter raad van bestuur Jellinek G.T.J.M. Derks, lid raad van bestuur GGZ Groep Noord- en Midden Limburg D.F.L. Olthof, lid raad van bestuur De Grift, Gelders centrum voor verslavingszorg J.P.G. Molema, directeur verslavingszorg Mondriaan Zorggroep C. van der Meer, directeur circuit forensische zorg Parnassia R.J.Th. Rutten, raad van bestuur Tactus
K.H. Koops, voorzitter raad van bestuur Verslavingszorg Noord Nederland J.T. van den Broek, directeur Zeeuws CAD


---- --