Persbericht
De Geschiedenis van het Ganzenbord
Museum Joure organiseert in samenwerking met verzamelaars Gerry Broersma
en Christien Sinninghe Damsté van 30 oktober tot en met 6 februari de
tentoonstelling De Geschiedenis van het Ganzenbord.
Loop een speelgoedwinkel binnen en u zult er een ganzenbord kunnen
kopen. Op zich is dit natuurlijk niet zo bijzonder want zo zijn er veel
meer bekende spellen te koop die al jaren meegaan. Maar het is wel
opmerkelijk dat het ganzenbord al vanaf de 17e eeuw te koop is en dat
bijna iedereen, jong en oud, het ganzenbord kent. Dat het spel vol
symboliek zit weet bijna niemand meer, maar voor velen is het
Nederlandse gezegde 'in de put zitten' een begrip dat bekend is van het
ganzenbordspel. Het is niet bepaald een spannend spel, maar toch heeft
het al eeuwen stand kunnen houden en zich niet laten verbannen door
concurrentie van de huidige video - en computerspellen.
Het ganzenbord is waarschijnlijk in de 16e eeuw in Italië ontstaan.
Aanvankelijk werd het alleen onder de adel aan de hoven gespeeld, maar
al spoedig werd het in de 17e eeuw op verschillende plaatsen in Europa
verhandeld en door de burgerij gespeeld. Ook toen al was het spel een
fascinerende ' reis door het leven' , omdat er met de twee dobbelstenen
toch wel een gokelement in terug te vinden was en de speler zich tijdens
het spel op zijn levensweg in het geluk of ongeluk kon storten.
Het spel zit vol symboliek. Niet alleen de gans en alle afbeeldingen
hebben een bepaalde betekenis ook vele getallen spelen een belangrijke
rol. In de loop der eeuwen zijn er tal van varianten op het spel
gemaakt. Het ganzenbord is regelmatig in dienst gesteld van politieke,
historische en zelfs religieuze ontwikkelingen. Vooral in de 19e eeuw
werden actualiteiten en uitvindingen aangegrepen om bordspelvarianten op
de markt te brengen. Later lieten ook technische en industriële
ontwikkelingen hun invloed gelden. Hierdoor konden ganzenborden in
grotere oplages en in meer kleurendruk op de markt worden uitgebracht.
Nog weer later werden in de 20e eeuw ganzenborden gebruikt als marketing
instrument. Mooie voorbeelden zijn de variaties op ganzenborden
uitgebracht door o.a. Douwe Egberts, van Nelle en Verkade.
Op de tentoonstelling in Museum Joure wordt ruim aandacht geschonken aan
de vele variaties op het ganzenbord en wordt uitleg gegeven over alle
symboliek, zowel van de afbeeldingen als van alle getallen die een rol
spelen in dit spel.
Natuurlijk staat op een speeltafeltje een bord met gansjes en de
dobbelstenen.
Lezingen rond de tentoonstelling.
Christien Sinninghe Damsté vertelt op zondagmiddag 28 november over het
speciale ganzenbord 'Reis door Friesland'. Op zondagmiddag 23 januari
gaat zij dieper in op het onderwerp van de tentoonstelling: de
Geschiedenis van het Ganzenbord.
Museum Joure is geopend op dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur
en op zaterdag t/m maandag van 14.00 tot 17.00 uur, op 1e kerstdag,
oudejaarsdag en
nieuwjaarsdag is het museum gesloten. Adres: Geelgietersstraat 1-11,
8501 CA Joure. Info: 0513-412283, info@museumjoure.nl
> Collectie Amsterdams Historisch Museum, Ganzenbord door
Daan Hoeksema
Wilt u bovenstaand bijschrift vermelden bij de foto?
Museum Joure